Pył kosmiczny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) →Zobacz też: Stardust (sonda kosmiczna) |
m drobne techniczne |
||
Linia 1:
[[Plik:Porous chondriteIDP.jpg|thumb|Porowaty [[chondryt]] – drobina pyłu międzyplanetarnego]]
'''Pył kosmiczny''' – [[Materia (fizyka)|materia]] wypełniająca [[przestrzeń kosmiczna|przestrzeń kosmiczną]] złożona z cząstek o wielkości od kilku atomów do 0,1 μm średnicy<ref>{{cytuj pismo |autor=Beech, M. |autor2=Duncan I. Steel |rok=1995|miesiąc=wrzesień|tytuł=On the Definition of the Term Meteoroid |czasopismo=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society |
Zależnie od jego lokalizacji astronomicznej wyróżnia się między innymi [[pył międzygalaktyczny]], [[pył międzygwiazdowy]], [[pył okołoplanetarny]], [[pył międzyplanetarny]], chmury pyłowe wokół innych gwiazd, czy większość międzyplanetarnych składników pyłowych (tzw. międzyplanetarne obłoki pyłowe albo zespół pyłu zodiakalnego) złożonych w [[Układ Słoneczny|Układzie Słonecznym]] głównie z pyłu [[kometa|komet]] i pyłu [[planetoida|planetoid]], a w mniejszym stopniu z pyłu [[pas Kuipera|pasa Kuipera]], pyłu międzygwiazdowego przechodzącego przez [[Układ Słoneczny]] oraz beta-meteoroid. Z tej kategorii należy oddzielić Pył Gwiezdny, którego cząstki są trudnotopliwymi materiałami, które od czasu schłodzenia po wyrzuceniu z gwiazdy pozostały w niezmienionej formie. Średnia gęstość pyłu kosmicznego w [[Bąbel Lokalny|Bąblu lokalnym]] wynosi 10<sup>-6</sup> cząstek pyłu/m<sup>3</sup> przy średniej masie każdej cząstki wynoszącej 10<sup>-17</sup>kg<ref name="MatloffJohnson2005">[http://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20050215611.pdf "Applications of the Electrodynamic Tether to Interstellar Travel"] Gregory L. Matloff, Less Johnson, February, 2005</ref>.
Linia 16:
[[Plik:Horsehead-Hubble.jpg|thumb|left| Pył kosmiczny – [[Mgławica Koński Łeb|mgławica Końskiego Łba]] widziana z teleskopu Hubble’a]]
Jest też badany dzięki obserwacjom światła zodiakalnego<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.skyandtelescope.pl/2010/031101 | tytuł = Wyjaśniono tajemnicę światła zodiakalnego | data dostępu = 2010-11-28 |data = 2010-03-11 | opublikowany = Sky & Telescope | język = pl}}</ref><ref name="apj392">{{Cytuj pismo | nazwisko = Reach | imię = William T. | tytuł = Zodiacal emission. III – Dust near the asteroid belt |
Największym problemem jest duża prędkość cząsteczek pyłu kosmicznego (10–40 km/s), dlatego przez długi czas badania bezpośrednie ('in-situ') opierały się na pomiarze prędkości i masy cząsteczki w oparciu o dane uderzenia cząsteczki o miernik, a następnie odtwarzania tego samego wyniku poprzez bombardowanie identycznego miernika w laboratorium różnymi substancjami – aż do uzyskania podobnego efektu. W miarę postępu technicznego zaczęto stosować coraz bardziej wyrafinowane metody pomiaru, jak badanie fal dźwiękowych, jonizacja cząstki. Najnowszym osiągnięciem jest próbnik z sondy Stardust; zawiera on gęsty żel, który łapie pył gwiezdny, nie uszkadzając go, i dając naukowcom możliwość zbadania go w stanie nienaruszonym.
Dzięki teleskopom na podczerwień, których promieniowanie przenika przez pył kosmiczny, można obserwować regiony, w których formują się gwiazdy bądź centra galaktyk. 25 września 2003 z [[Canaveral|przylądka Canaveral]] NASA wystrzeliło [[Kosmiczny Teleskop Spitzera|teleskop Spitzera]], największy teleskop na podczerwień wystrzelony w przestrzeń kosmiczną. Większość promieniowania podczerwonego jest blokowana przez atmosferę ziemską dlatego zdecydowano się na jego użycie. Dzięki jego misji ożywiła się dyskusja na temat pyłu kosmicznego, w ostatnim raporcie naukowcy zajmujący się opracowywaniem wyników misji przedstawili dowody na to, że pył kosmiczny może pochodzić z czarnych dziur<ref>{{cytuj pismo |imię=F.|nazwisko=Markwick-Kemper|autor2=Gallagher, S.C. |autor3=Hines, D.C. |autor4= Bouwman, J. |rok=2007 |tytuł=Dust in the Wind: Crystalline Silicates, Corundum, and Periclase in PG 2112+059 |bibcode=2007ApJ...668L.107M |czasopismo=Astrophysical Journal |wolumin=668 |wydanie=2 |strony=L107–L110 |doi=10.1086/523104 |arxiv = 0710.2225 |język= en}}</ref>.
Kolejną metodą wykrywania jest [[Polarymetria]], drobinki pyłu rzadko są sferyczne i układają się wzdłuż pól magnetycznych gwiazd polaryzując tym samym światło tych gwiazd. W okolicznej przestrzeni międzygwiezdnej, gdzie instrumenty nie są na tyle czułe, używa się polarymetrii, aby „oczyścić” dane<ref>{{Cytuj pismo | tytuł=The linear polarization of Southern bright stars measured at the parts-per-million level | nazwisko=Cotton | imię=D.V.
== Zobacz też ==
|