Ōtomo no Yakamochi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 30:
{{nihongo|'''Ōtomo no Yakamochi'''|大伴 家持||ok. 718 – [[5 października]] [[785]]}} – japoński polityk [[Nara (okres)|okresu Nara]] i literat, zaliczony do [[Trzydziestu Sześciu Mistrzów Poezji]].
 
Syn dowódcy wojskowego i poety [[Ōtomo no Tabito]], po którego śmierci został przywódcą rodu Ōtomo. Młodość spędził na [[Kiusiu]]{{odn|Kato|2014|s=77}}. Jego ciotką była znacząca poetka, [[Ōtomo no Sakanoue no Iratsume]], której córkę poślubił{{odn|Kato|2014|s=67}}. Jego patronem był [[Tachibana no Moroe]], który doszedł do władzy po śmierci przywódców [[Ród Fujiwara|rodu Fujiwara]] w wielkiej epidemii{{odn|Horton|2016|s=75}}. Ōtomo pełnił m.in. funkcje wiceministra wojny{{odn|Horton|2016|s=82}} i gubernatora prowincji, m.in. [[Etchū]] (746-51); przez jakiś czas mieszkał też na dworze cesarskim w [[Nara (miasto w Japonii)|Narze]]. Po roku 756 utracił (wraz z całym rodem) wpływy polityczne w wyniku konfliktów dworskich{{odn|Kato|2014|s=77}}; w 782 skazany na zesłanie, jednak ułaskawiony i mianowany dowódcą wojsk walczących przeciw [[Ajnowie|Ajnom]]. Już po śmierci został oskarżony o spisek, który doprowadził do śmierci faworyta cesarza (ostatecznie sprawa ta pozostała niewyjaśniona<ref name=tubielewicz>{{Cytuj książkę |nazwisko = Tubielewicz |imię = Jolanta |tytuł = Kultura Japonii – słownik |wydawca = Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne |miejsce = Warszawa |data = 1996 |isbn = 8302063789 |strony=247|rozdział = Ōtomo-no Yakamochi}}</ref>
 
Uważany za ostatecznego kompilatora dwudziestotomowej wersji pierwszego zbioru poezji japońskiej „[[Man’yōshū]]”; jego prywatna kolekcja poezji stała się podstawą czterech końcowych tomów zbioru{{odn|Horton|2016|s=50}}. Ōtomo no Yakamochi i jego koledzy-redaktorzy uporządkowali kolekcję, układając wiersze chronologicznie, włączając do niej części innych zbiorów wierszy (obecnie w większości zaginionych), oceniając czy utwory są warte jedynie „czci” (jako dawne i klasyczne) czy także „naśladowania”. Pierwszych szesnaście tomów zawiera poezje od czasów najdawniejszych do roku 744. Prywatny zbiór Ōtomo no Yakamochi tworzy tzw. „nowy zbiór” wierszy z lat 746–759{{odn|Horton|2016|s=82–83}}. W zbiorze znajdują się 479 wiersze Ōtomo, co stanowi największą zachowaną kolekcję pojedynczego poety tego okresu{{odn|Horton|2016|s=79}}.
 
Pozostawał pod wpływem poezji [[Kakinomoto no Hitomaro]], któremu złożył hołd w przedmowie do swoich wierszy ''[[chōka]]''{{odn|Horton|2016|s=64}}, a także dzieł jego ciotki, damy Ōtomo no Sakanoue{{odn|Kato|2014|s=67}}. Jego poezja miłosna jest niezbyt nowatorska i niezbyt osobista, podobnie jak wiersze odnoszące się do spraw rodowych; w niektórych dziełach można dostrzec słabe wpływy [[buddyzm|buddyjskie]], którym jednak Ōtomo nie był szczególnie zainteresowany{{odn|Kato|2014|s=78}}. Ōtomo no Yakamochi prowadził aktywną „korespondencję poetycką”, wymieniając wiersze z innymi poetami i dworzanami (m.in. z damami, z którymi miał romanse); czasem wypowiadał się poetycko na tematy publiczne (np. opisując ceremonie dworskie czy odkrycie złota w Michinoku; cytowana w tym ostatnim wierszu pieśń została wykorzystana jako dzieło nawołujące do patriotyzmu i poświęceń w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]){{odn|Horton|2016|s=79–80}}. Zbierał i redagował wiersze na temat podróży, w tym żołnierzy wysyłanych na dalekie placówki. Wiele z nich wyraża ból rozłąki odczuwanej przez ludzi oderwanych od rodzin; stanowią one największy ówczesny zbiór poezji tworzony przez ludzi z prowincji i zachowują pewne cechy dialektów prowincjonalnych, aczkolwiek Ōtomo dokonał wyboru i redakcji w oparciu o reguły estetyki dworskiej. Sam też pisał wiersze z podróży, wiele z nich koncentruje się na odczuwaniu świata naturalnego i jego zmienności{{odn|Horton|2016|s=81–82}}. Jego znaczącym osiągnięciem jest uchwycenie i wyrażenie delikatnych emocji, odczuwanych przy obcowaniu z naturą; jest w tym zakresie prekursorem estetyki ''[[mono no aware]]''{{odn|Kato|2014|s=78}}.