Traktaty rzymskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+ kategoria
Wipur (dyskusja | edycje)
różne poprawki
Linia 1:
[[Plik:EU Roma Musei Capitolini close-up.jpg|thumb|250px|[[RzymMuzea Kapitolińskie|Muzeum na Kapitolu]], Muzeumw KapitolińskieRzymie, gdzie podpisano w [[1957]] r. Traktatytraktaty rzymskie]]
[[Plik:EU Roma Musei Capitolini hall.jpg|thumb|250px|[[Rzym]], Muzeum [[Kapitol]]ińskiena Kapitolu w Rzymie]]
'''Traktaty rzymskie''' – ogólna nazwa dwóch [[umowa międzynarodowa|umów międzynarodowych]], podpisanych przez [[Francja|Francję]], [[Niemcy|Republikę Federalną Niemiec]], [[Włochy]], [[Belgia|Belgię]], [[Holandia|Holandię]] i [[Luksemburg]] [[25 marca]] [[1957]]. Uroczystość miała miejsce w sali Horacjuszy i Kuriacjuszy w ''Palazzo dei Conservatori'' na [[Kapitol]]u w [[Rzym]]ie.
 
'''Traktaty rzymskie''' – ogólna nazwa dwóch [[umowa międzynarodowa|umów międzynarodowych]], podpisanych przez [[Francja|Francję]], [[Niemcy|Republikę Federalną Niemiec]], [[Włochy]], [[Belgia|Belgię]], [[Holandia|Holandię]] i [[Luksemburg]] [[25 marca]] [[1957]]. Uroczystość miała miejsce w sali Horacjuszy i Kuriacjuszy w ''Palazzo dei Conservatori'' na [[Kapitol]]u w [[Rzym]]ieRzymie.
Pierwsza z umów (w latach 1958-1992) nosiła nazwę '''Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą'''. [[Traktat z Maastricht]] (Traktat o Unii Europejskiej) przekształcił EWG we Wspólnotę Europejską, w związku z czym dokument ten otrzymał nazwę '''[[Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską]]'''. Obecną nazwę (Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) nadał dokumentowi [[Traktat lizboński]].
 
Pierwsza z umów (w latach 1958-19921958–1992) nosiła nazwę '''Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą'''. [[Traktat z Maastricht]] (Traktat o Unii Europejskiej) przekształcił EWG we Wspólnotę Europejską, w związku z czym dokument ten otrzymał nazwę '''[[Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską]]'''. Obecną nazwę (Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) nadał dokumentowi [[Traktattraktat lizboński]].
Drugą umową był podpisany '''[[Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej]]''' ([[Europejska Wspólnota Energii Atomowej|Euratom]]). Oba te traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958.
 
Drugą umową był podpisany '''[[Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej]]''' ([[Europejska Wspólnota Energii Atomowej|Euratom]]). Oba te traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958. Zostały podpisane przez:
Traktat został podpisany przez:
<center>
{| style="background:transparent;"
Linia 35 ⟶ 34:
 
== Tło historyczne ==
W wyniku powojennegoobliczu kryzysu energetycznego [[Parlament Europejski|Wspólne Zgromadzenie]] zaproponowało rozszerzenie uprawnień [[Europejska Wspólnota Węgla i Stali|EWWiS]] także na inne źródła energii. Jednak [[Jean Monnet]], chcąc oddzielnej wspólnoty obejmującej energetykę jądrową, zlecił LouisLouisowi Armandowi, wybitnemu (francuskiemu inżynierowi), prowadzenie badań nad perspektywami użyciakorzystania z [[energia jądrowa|energii jądrowej]] w Europie. Jego raport stwierdzał, że dalszy rozwój nuklearny[[energetyka jądrowa|atomistyki]] będzie potrzebny do wypełnienia deficytu, który powstanie zpo powodu wyczerpaniawyczerpaniu złóż węgla, oraz do zmniejszenia zależności państw członkowskich od producentów ropy naftowej.
 
Kraje Beneluksu oraz Niemcy były również entuzjastycznie nastawione do stworzenia [[wspólny rynek|wspólnego rynku]], jednak spotkało się to ze sprzeciwem Francji, która wyznawała politykę [[protekcjonizm]]u. Sam Jean Monnet uważał, że będzie to zbyt duże i trudne zadanie. Ostatecznie, aby zaspokoić interesy wszystkich państw członkowskich, Monnet zaproponował powołanie do życia dwóch odrębnych wspólnot. W wyniku [[konferencja mesyńska|konferencji w Mesynie]], w 1955, [[Paul-Henri Spaak]] został powołany na przewodniczącego komisji przygotowawczej (komitet Spaaka), odpowiedzialnej za przygotowanie raportu na temat stworzenia europejskiego wspólnego rynku.
 
[[Raport Spaaka]] stanowił podstawę do dalszego rozwoju i został przyjęty na konferencji w Wenecji (29 i 30 maja 1956 r.), gdzie podjęto decyzję o zorganizowaniu konferencji międzyrządowej. Raport stał się kamieniem węgielnym Konferencji Międzyrządowej w sprawie Wspólnego Rynku i Euratomu w Val Duchesse w 1956 roku. Rezultatem konferencji było to, że nowe EWG i Euratom będą dzielić Wspólne Zgromadzenie z EWWiS, tak samo jak w przypadku Trybunału Sprawiedliwości. Jednak nie będą korzystały wspólnie z Wysokiej Władzy EWWiS. Dla EWG utworzono oddzielną Komisję, niezależne kolegium przedstawicieli rządów państw członkowskich, z wyłącznym prawem inicjatywy ustawodawczej. Francja była przeciwna większej liczbie uprawnień ponadnarodowych, a więc nowe instytucje uzyskały tylko podstawowe uprawnienia, a ważne decyzje musiały być zatwierdzane przez Radę większością głosów.
 
W marcu 2007 r. program radiowy [[BBC]] ogłosił, że na skutek opóźnienia w drukowaniu treści traktatów, dokumenty ustanawiający EWG i Euratom zostały podpisane przez europejskich przywódców in blanco. Traktaty rzymskie w chwili podpisania składały się z pustych stron między jej frontyspisem a stronami do podpisu.
 
== Treść ==
Celem Euratomu było wspieranie współpracy w dziedzinie energii jądrowej, w tamtym czasie bardzo popularnej i rewolucyjnej dziedzinie, a nadrzędnym celem EWG zostałoby stworzenie pełnej unii celnej między członkami wspólnoty. W skład Traktatów Rzymskich weszła umowa w sprawie wspólnych instytucji i ich kompetencji. Na mocy jej postanowień powołano m.in. Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne – jedno dla trzech wspólnot (EWWiS, EWG i Euratomu). Liczba jego członków wyniosła 142 wobec 78-osobowego Zgromadzenia Ogólnego Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Członkowie Zgromadzenia byli w dalszym ciągu delegowani przez poszczególne parlamenty krajowe, choć wprowadzone zostały postanowienia umożliwiające bezpośredni wybór przedstawicieli (wdrożono je jednak dopiero w 1979 roku).
 
Utworzony został także [[Europejski Fundusz Społeczny]], który miał na celu zwiększenie możliwości zatrudniania pracowników i przyczynianie się do podnoszenia poziomu ich życia. Zgodnie z zapisami tego dokumentu, dla ułatwienia ekspansji gospodarczej wspólnoty utworzono ponadto [[Europejski Bank Inwestycyjny]].
 
== 50. rocznica podpisania Traktatów ==
50. Rocznicarocznica podpisania Traktatówtraktatów Rzymskichrzymskich była obchodzona na wiele różnych sposobów przez cały rok 2007. Zostały wydane liczne okolicznościowe monety, w tym specjalne pamiątkowe dwa euro, które zostało wydane z prawie identycznych wzorów przez każdego (wtedy 13) członka strefy euro (po raz pierwszy wszystkie państwa członkowskie wydały monetę razem). Inne niż obiegowe monety dotyczyły również belgijskich monet 10-centowych.
 
== Zobacz też ==
* [[Unia Europejska]]
* [[Wspólnota Europejska]]
* ''[[Deklaracja przyjęta z okazji pięćdziesiątej rocznicy podpisania traktatów rzymskich]]''
* [[Wspólnewspólne emisje monet 2 euro]]
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://eur-lex.europa.eu/JOHtml.do?uri=OJ:C:2010:083:SOM:PL:HTML Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Dziennik Urzędowy C 83 z 30.3.2010]
* [http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=OJ:C:2007:306:TOC Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską podpisany w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r.]
__notoc__
 
{{Traktaty europejskie}}