Denzel Washington: Różnice pomiędzy wersjami

Denzel Washington urodził się w [[Mount Vernon (Nowy Jork)|Mount Vernon]], nieopodal [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], w 1954 roku.Matka JegoDenzela matkaWashingtona, Lennis „Lynne”, właścicielka salonu piękności, urodziła się w [[Georgia|Georgii]] i dorastała w [[Harlem (Nowy Jork)|Harlemie]]. Natomiast jego ojciec, wielebny Denzel Washington Sr., był [[Pentekostalizmpentekostalizm|zielonoświątkowym]] kaznodzieją, który jednocześnie pracował w lokalnym sklepie S. Klein, a także dla Departamentu Zasobów Wodnych<ref name="bookref1">Nickson, Chris: ''Denzel Washington''. St. Martin's Paperbacks, 1996, s. 9–11. {{ISBN|0-312-96043-3}}.</ref><ref>[http://www.filmreference.com/film/90/Denzel-Washington.html Denzel Washington Biography (1954–)]</ref>.

Washington uczęszczał do Pennington-Grimes Elementary School w Mount Vernon do 1968 roku, kiedy to matka wysłała go do prywatnej szkoły Oakland Military Academy w New Windsor, gdy miał 14 lat. O tym wydarzeniu aktor wypowiedział się ponad trzydzieści lat później: {{cytatD|Ta decyzja zmieniła moje życie, ponieważ nie przetrwałbym idąc drogą, którą zmierzałem. Ci, z którymi wtedy przebywałem, mają teraz, w sumie, czterdzieści lat spędzonych w więzieniach. Oni byli normalnymi chłopakami, jednak pochłonęło ich życie uliczne<ref>[http://www.parade.com/articles/editions/1999/edition_12-12-1999/Denzel_Washington Denzel Washington: 'I Try To Send A Good Message']</ref>.}} Po ukończeniu Oakland Military Academy, Denzel kontynuował edukację w Mainland High School w Daytona Beach na Florydzie<ref name="bookref1"/>. Następnie był zainteresowany studiami na Texas Tech University: {{cytatD|Dorastałem w [[Boys & Girls Clubs of America|Boys Club]] w Mount Vernon, gdzie mieliśmy przydomek Red Raiders. Kiedy byłem w szkole średniej chciałem uczęszczać do Texas Tech, tylko dlatego, że studentów tego uniwersytetu również nazywano Red Raiders, a ich stroje były takie same, jak nasze<ref name="College">[http://www.jacksonville.com/tu-online/stories/123007/col_230127235.shtml Leach OK with star power]</ref>.}} W 1977 roku Washington uzyskał tytuł licencjata nowojorskiego [[Fordham University]], gdzie dodatkowo grał w uczelnianej drużynie koszykarskiej<ref>[http://www.nydailynews.com/archives/sports/2003/06/05/2003-06-05_spurs_coach_sticks_neck_out_.html Spurs Coach Sticks Neck Out for Calesimo]</ref><ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9907E7D61538F931A15750C0A96E958260&sec=&spon=&pagewanted=2 Pro Basketball" Notebook; Chicago's Jordan-Jackson-Pippen Triangle, page 2]</ref>. Po krótkim okresie niezdecydowania związanego z kierunkiem dalszej nauki, Denzel porzucił szkołę na jeden semestr, w trakcie którego pracował jako opiekun na obozie letnim Camp Sloane YMCA w Lakeville, w stanie Connecticut. W jego trakcie wziął udział w konkursie talentów dla uczestników, a znajomi zasugerowali, aby spróbował swoich sił w aktorstwie<ref>Paisner, Daniel [http://books.google.com/books?id=ILdSeSY8FSQC&pg=PA17&lpg=PA17&dq=denzel+washington+camp+sloane&source=bl&ots=rculdd89ou&sig=Qg_tzw6Caz7wHmgaxxAofQVNqIA&hl=en&ei=f5ueS9bgNpS0tgf2ysyGBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CBMQ6AEwAzgK#v=onepage&q=&f=false ''A Hand to Guide Me''] (Meredith Books, 2006), s. 17. {{ISBN|978-0-696-23049-3}}</ref>. Po powrocie do Fordham, Washington zapisał się na zajęcia aktorstwa w [[Lincoln Center for the Performing Arts|Lincoln Center]], gdzie powierzono mu tytułowe role w sztukach ''Cesarz Jones'' oraz ''[[Otello]]''. Krótko po tym otrzymał stypendium na naukę w [[American Conservatory Theatre]], w San Francisco, gdzie kształcił się przez kolejny rok, po czym powrócił do Nowego Jorku, aby tam rozpocząć profesjonalną karierę aktorską<ref>[http://www.allmovie.com/cg/avg.dll Denzel Washington Biography], AllMovie.com.</ref>.

Washington spędził lato 1976 roku w St. Mary’s City, w stanie Maryland, gdzie w wakacyjnym teatrze występował w sztuce ''Wings of the Morning''. Krótko po ukończeniu Fordham University, zadebiutował w profesjonalnym aktorstwie za pośrednictwem roli w filmie telewizyjnym ''Wilma'' z 1977 roku. W 1981 roku po raz pierwszy pojawił się w hollywoodzkiej produkcji, obrazie ''[[Dokładnie tacy sami]]''. Rok później Denzel nagrodzony został statuetką [[Obie Award]] za występ w [[Off-Broadway|off broadwayowskiej]] sztuce ''A Soldier's Play''<ref>[http://www.lortel.org/LLA_archive/index.cfm?search_by=show&id=1438 ''A Soldier's Play''], Lortel Archives</ref>.

Przełom w karierze Washingtona nastąpił, kiedy zdobył rolę doktora Phillipa Chandlera w serialu ''[[St. Elsewhere]]'' telewizji [[NBC]]. Stał się jednym z nielicznych aktorów, którzy byli regularnymi członkami obsady przez sześć lat trwania emisji produkcji. W tym okresie Denzel wystąpił również w m.in.: ''A Soldier's Story'' (1984), ''Hard Lessons'' (1986) i ''[[Żądza władzy|Żądzy władzy]]'' (1986). W 1987 roku zagrał pokojowego działacza ruchu przeciw [[apartheid]]owi w Republice Południowej Afryki, [[Steve Biko|Stevena Biko]], w obrazie biograficznym ''[[Krzyk wolności]]'', a za swoją rolę otrzymał nominację do [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|Nagrody Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego]].

W 1989 roku Washington wygrał [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|Nagrodę Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego]] za rolę w ''[[Chwała|Chwale]]''. W tym samym roku wystąpił także w thrillerze ''[[Gliniarz na Karaibach]]'' oraz w filmie kryminalnym ''[[Za królową i ojczyznę]]''.

[[Plik:Denzel Washington.jpg|thumb|Denzel Washington podczas ceremonii rozdania Nagród Akademii Filmowej w 1990 roku]]

W 1990 roku Washington wystąpił jako Bleek Gilliam w filmie w reżyserii [[Spike Lee|Spike’a Lee]], ''[[Czarny blues]]''. Dwa lata później zagrał Demetriusa Williamsa w dramacie ''[[Mississippi Masala]]''. W 1992 roku Denzel ponownie współpracował z Lee, przy okazji kręcenia obrazu ''[[Malcolm X (film)|Malcolm X]]'', w którym wcielił się w tytułową postać. Rola radykalnego przywódcy ruchu afroamerykańskiego przyniosła mu kolejną nominację do Nagrody Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego. W 1993 roku wystąpił w filmie ''[[Filadelfia (film)|Filadelfia]]'', w którym zagrał homofobicznego adwokata, którego klientem został homoseksualista chory na AIDS. W połowie lat 90. Washington wystąpił również w m.in.: thrillerach ''[[Raport Pelikana]]'' i ''[[Karmazynowy przypływ]]'', komedii ''[[Wiele hałasu o nic (film 1993)|Wiele hałasu o nic]]'' oraz w dramacie komediowym ''[[Żona pastora]]''.

W 1995 roku, podczas kręcenia filmu ''[[Zabójcza perfekcja]]'', Washington odmówił pocałowania aktorki [[Kelly Lynch]] w jednej ze scen. W późniejszym wywiadzie Lynch powiedziała: {{cytatD|Denzel był przekonany o tym, że biali mężczyźni, którzy oglądaliby obraz, nie chcieliby, aby pocałował białą kobietę<ref name="CBCCOLELYNCH">[http://web.archive.org/web/20060411152745/http://www.cbc.ca/arts/film/skingame.html The Skin Game: Why can’t Denzel Washington score with white women on screen?]</ref>.}} Podobna sytuacja miała miejsce na planie ''Raportu Pelikana'', kiedy [[Julia Roberts]] wyraziła pragnienie, aby dwójkę granych przez nich charakterów połączyły romantyczne relacje. Washington odrzucił także propozycję roli Nicka Currana w ''[[Nagi instynkt|Nagim instynkcie]]'', gdyż nie podobała mu się idea sceny przedstawiającej seks bohaterów.

W 1999 roku Washington wystąpił w filmie ''[[Huragan (film 1999)|Huragan]]'', opowiadającym o bokserze [[Rubin Carter|Rubinie „Huraganie” Carterze]], który został oskarżonyskazany oza potrójne morderstwo, abyi po dwudziestu latach w więzieniu, doczekaćdoczekał uniewinnienia. Za swoją rolę Denzel otrzymał nominację do Nagrody Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, a także wygrał Złoty Glob oraz Srebrnego Niedźwiedzia na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie]]. W tym samym roku zagrał również w obrazie ''[[Kolekcjoner kości (film)|Kolekcjoner kości]]'', filmowej adaptacji powieści o tym samym tytule autorstwa [[Jeffery Deaver|Jeffery'ego Deavera]], wcielając się w rolę sparaliżowanego detektywa.

W 2001 roku Washington otrzymał Nagrodę Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w thrillerze ''[[Dzień próby]]''. Wcielił się w nim w postać sierżanta Alonzo Harrisa, który stosuje radykalne metody dochodzeniowe, wykraczające poza granice prawa. Washington stał się drugim Afroamerykaninem w historii, który został nagrodzony Oscarem w tej kategorii, po [[Sidney Poitier|Sidneyu Poitierze]], który dodatkowo tej samej nocy przyjął [[Oscary Honorowe i Specjalne|Honorary Academy Award]]; ponadto jest rekordzistą wśród Afroamerykanów pod względem liczby nominacji do Nagrody Akademii Filmowej – otrzymał ich pięć.

W 2002 roku Washington wystąpił w kolejnym dobrze przyjętym obrazie, ''[[John Q]]'', po czym podjął się reżyserii swojego pierwszego filmu, dramatu ''[[Antwone Fisher (film)|Antwone Fisher]]''.

W latach 2003-04 Washington wystąpił w kilku thrillerach, a wśród nich były m.in.: ''[[Wyścig z czasem (film 2003)|Wyścig z czasem]]'', ''[[Człowiek w ogniu]]'' oraz ''[[Kandydat (film 2004)|Kandydat]]''<ref name=boxoffice>[http://www.boxofficemojo.com/people/chart/?id=denzelwashington.htm Denzel Washington Movie Box Office Results]</ref>. W 2006 roku zagrał w kolejnym filmie w reżyserii Spike’a Lee, ''[[Plan doskonały]]''.

W 2007 roku Washington wystąpił u boku [[Russell Crowe|Russella Crowe’a]] w filmie ''[[American Gangster]]'', który stanowił inspirację dla rapera [[Jay-Z|Jaya-Z]] do nagrania [[American Gangster (album)|albumu o tym samym tytule]]. W 2009 roku zagrał w thrillerze ''[[Metro strachu]]'', w którym wcielił się w rolę dyspozytora metra, Waltera Garbera.

W styczniu 2010 roku premierę miał film ''[[Księga ocalenia]]'', w którym Washington wcielił się w główną rolę, czyli samotnego bohatera z postapokaliptycznego świata, strzegącego księgi, która dostarcza wiedzy mogącej uratować ludzkość.

W 2010 roku Denzel wygrał [[Tony Award|Nagrodę Tony]] dla najlepszego aktora pierwszoplanowego w sztuce za rolę w ''Fences''<ref>[http://blogs.wsj.com/speakeasy/2010/05/04/2010-tony-award-nominations-denzel-washington-scarlett-johansson-earn-nods/ 2010 Tony Award Nominations: Denzel Washington, Scarlett Johansson Earn Nods]</ref><ref>[http://www.broadwayworld.com/article/BWW_TV_2010_Tony_Winners_Denzel_Washington_Viola_Davis_20100614 BWW TV: 2010 Tony Winners- Washington & Davis]</ref>.

W listopadzie 2010 roku premierę miał kolejny obraz z udziałem Denzela, ''[[Niepowstrzymany]]'', w którym wcielił się w postać maszynisty, wyruszającego w pościg za pociągiem przewożącym toksyczne odpady.

W 2012 roku w kinach zadebiutował obraz ''[[Safe House]]'', w którym aktor zagrał groźnego przestępcę, transportowanego do nowej kryjówki przez osamotnionego w działaniach agenta CIA.

W 1983 roku Washington ożenił się z aktorką [[Pauletta Pearson Washington|Paulettą Pearson]], którą poznał na planie filmu telewizyjnego ''Wilma''. Para ma czwórkę dzieci: [[John David Washington|Johna Davida]] (ur. 28 lipca 1984), który jest graczem drużyny futbolu amerykańskiego [[Los Angeles Rams|St. Louis Rams]]<ref name="espn">[http://sports.espn.go.com/nfl/draft06/news/story?id=2429264 Denzel Washington's son among Rams signees]</ref>; Katię (ur. w listopadzie 1987), która ukończyła [[Uniwersytet YaleYale’a]]; oraz bliźniaków Olivię i Malcolma (nazwanego na cześć [[Malcolm X|Malcoma X]]<ref>[http://www.imdb.com/name/nm0000243/bio Denzel Washington – Biography]</ref>) (ur. 10 kwietnia 1991). Malcolm studiujestudiował na [[UniversityUniwersytet ofPensylwanii|Uniwersytecie PennsylvaniaPensylwanii]], gdzie jestbył członkiem drużyny koszykarskiej<ref name="MW_PennBasketball">[http://www.pennathletics.com/ViewArticle.dbml?SPSID=8627&SPID=539&DB_OEM_ID=1700&ATCLID=204831670&Q_SEASON=2009 Malcolm Washington – Bio]</ref>. W 1995 roku Denzel i Pauletta odnowili przysięgi małżeńskie w obecności biskupa [[Desmond Tutu|Desmonda Tutu]], podczas wizyty w Republice Południowej Afryki<ref>[http://www.lovetripper.com/bridalstars/2009/06/denzel-washington-and-wife-celebrate.html Denzel Washington and Wife Celebrate Wedding Anniversary in Italy]</ref>.

Washington jest zdeklarowanym chrześcijaninem, a w przeszłości rozważał zostanie kaznodzieją: „Pewna część mnie wciąż mówi, 'Może, Denzel, powinieneś zostać kaznodzieją. Może wciąż idziesz na kompromisy.' Miałem możliwość grania wspaniałych mężczyzn i, przez ich słowa, wygłaszać niezwykłe rzeczy. Korzystam z talentu, którym zostałem obdarowany i chcę wykorzystywać go w dobrych celach”<ref>[http://observer.guardian.co.uk/screen/story/0,6903,673083,00.html The Observer Profile: Denzel Washington]</ref><ref>[http://www.parade.com/articles/editions/1999/edition_12-12-1999/Denzel_Washington Denzel Washington: 'I Try to Send A Good Message']</ref>. W 1995 roku aktor przekazał 2,5 miliona dolarów na pomoc w budowie nowego budynku West Angeles Church of God in Christ w Los Angeles<ref>[http://www.highbeam.com/doc/1G1-17623286.html Magic gives $5 mil., Denzel gives $2.5 mil. to build new West Angeles COGIC facility in Los Angeles]</ref>.

W 2006 roku [[FARC|Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii]] wytypowały Washingtona jako jedną z trzech osób (innymi byli [[Oliver Stone]] i [[Michael Moore]]), do których wystosowały specjalne listy. W pismach zawarta została prośba o pomoc w rozmowach i negocjacjach z władzami Kolumbii; FARC gotowe były do wymiany 62 zakładników na 600 zatrzymanych rebeliantów<ref name="cbc">[http://web.archive.org/web/20071013221100/http://www.cbc.ca/arts/film/story/2006/11/10/colombia-denzel.html Colombian rebels ask Denzel Washington to help broker hostage exchange]</ref>. Według CBC News przyczynić się do tego mógł dorobek artystyczny aktora, a w tym film ''Plan doskonały'', gdzie wcielił się w rolę detektywa-negocjatora, a także fakt, że grał on takich aktywistów, jak [[Malcolm X]] i [[Steve Biko]]<ref name="cbc"/>.

18 maja 1991 roku Washington otrzymał honorowy tytuł ''[[doctor honoris causa]]'' swojego [[Alma Mater]], [[Fordham University|Uniwersytetu Fordham]], za „niezwykłe postępy w odkrywaniu krańców swojego talentu”<ref>[http://www.nytimes.com/1991/05/19/nyregion/commencements-fordham-graduates-urged-to-defend-the-poor.html COMMENCEMENTS: Fordham Graduates Urged to Defend the Poor]</ref>. Od 2007 roku jest on również posiadaczem tytułu ''doctor honoris causa'' nauk humanistycznych [[Morehouse College]]<ref>[http://www.morehouse.edu/news/releases/archives/001021.html Morehouse Celebrates an 'End of an Era' with a Special Commencement Message from Dr. Walter E. Massey]</ref>.

| [[Oscar dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego]]<br />[[American Film Institute|American Film Institute]] Award dla filmowego aktora filmowego roku]]<br />[[Black Reel Awards|Black Reel Award dla najlepszego aktora]]<br />[[Boston Society of Film Critics|Boston Society of Film Critics Award dla najlepszego aktora]]<br />[[Kansas City Film Critics Circle|Kansas City Film Critics Circle Award dla najlepszego aktora]]<br />[[Los Angeles Film Critics Association|Los Angeles Film Critics Association Award dla najlepszego aktora]]<br />[[MTV Movie Award|MTV Movie Award dla najlepszego czarnego charakteru]]<br />[[NAACP Image Awards|NAACP Image Award dla najlepszego aktora]]<br />Nominacja – [[Chicago Film Critics Association Award for Best Actor]]<br />Nominacja – [[Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym]]<br />Nominacja – [[Online Film Critics Society|Online Film Critics Society Award dla najlepszego aktora]]<br />Nominacja – [[Nagroda Satelita|Nagroda Satelita dla najlepszego aktora]]<br />Nominacja – [[Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych|Nagroda Gildii Aktorów Filmowych dla najlepszego aktora pierwszoplanowego]]