Dywizja Großdeutschland: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, infoboks
m WP:SK, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 35:
'''Dywizja Großdeutschland''' (''Dywizja "Wielkie Niemcy"'') – elitarna jednostka grenadierów pancernych [[Wehrmacht]]u podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]].
 
Często mylnie podaje się jej przynależność do [[Waffen-SS]]. W rzeczywistości była to najlepiej uzbrojona dywizja [[Wehrmacht]]u. Miała pierwszeństwo zaopatrzeniowe przed wszystkimi jednostkami armijnymi w [[III Rzesza|III Rzeszy]]. Została sformowana w [[3 marca 1942]] roku zdywizja [[Dywizjapiechoty Piechotyzmotoryzowanej (''Infanterie-Division Großdeutschland|Dywizji Piechoty(mot.)'') na bazie elitarnego pułku piechoty Großdeutschland. 19 maja 1943 r. została wyposażona jak dywizja pancerna zachowując nazwę dywizji grenadierów pancernych (''Panzer-Grenadier-Division Großdeutschland'')<ref>[http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Infanteriedivisionen/IDGD-R.htm Infanterie-Division Großdeutschland]]</ref>. W grudniu [[1944]] roku z jej części utworzono [[Korpus Pancerny Großdeutschland]]. Służyła na [[front wschodni (II wojna światowa)|froncie wschodnim]], w składzie kolejno: [[4 Armia Pancerna (III Rzesza)|4 Armii Pancernej]], [[2 Armia Pancerna (III Rzesza)|2 Armii Pancernej]], ponownie [[4 Armia Pancerna (niemieckaIII Rzesza)|4 Armii Pancernej]], [[1 Armia Pancerna (III Rzesza)|1 Armii Pancernej]], [[6 Armia (III Rzesza)|6 Armii]], [[8 Armia (III Rzesza)|8 Armii]], [[4 Armia (rumuńska)|4 Armii Rumuńskiej]], [[3 Armia Pancerna (III Rzesza)|3 Armii Pancernej]], [[4 Armia (III Rzesza)|4 Armii]], na końcu w składzie [[Armia Prusy Wschodnie|Armii Prusy Wschodnie]] (głównie [[Grupa Armii Południe]]). Rozwiązana w [[1945]] roku w pobliżu [[BałtijskBałtyjsk|Piławy]], część jednostek ewakuowano z [[PółwysepMierzeja HelskiHelska|Półwyspu Helskiego]] do [[Szlezwik-Holsztyn]]u.
 
Znana z licznych zbrodni wojennych na ludności cywilnej i masakr jeńców wojennych. Jeszcze przed powołaniem dywizji, żołnierze pułku Großdeutschland dowodzeni przez [[Gerhard von Schwerin|ppłk. Gerharda von Schwerina]] w czasie walk we Francji w 1940 r. masowo mordowali tych francuskich jeńców wojennych, którzy mieli czarny kolor skóry (w armii francuskiej służyli żołnierze z Afryki, m.in. z [[Senegal]]u) i białych oficerów dowodzących tymi oddziałami. 10 VI 1940 wymordowali 150 jeńców, a 20 VI kolejnych 100<ref name="Cidlinský">Cidlinský</ref>. 22 i 23 IV 1941 żołnierze tego pułku brali udział w wymordowaniu 36 cywilnych mieszkańców, w tym co najmniej jednego dziecka, [[Jugosławia|jugosłowiańskiej]] wsi [[Pančevo|Pancevo]]<ref name="Cidlinský"/>. W trakcie wojny w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] żołnierze dywizji brali udział pacyfikacjach setek wsi i mordowaniu części ich cywilnych mieszkańców, w tym dzieci od 11 roku życia<ref name="Cidlinský"/>. Dywizja brała także udział w przymusowych wysiedlaniach ludności cywilnej i rabowaniu lub niszczeniu ich dobytku, a także zorganizowała wysłanie kilkudziesięciu tysięcy cywili na przymusowe roboty<ref name="Cidlinský"/>.
 
== Dowódcy ==
Linia 43:
* 19.05.1943 - 30.06.[[1943]] : General der Panzertruppen [[Hermann Balck]]
* 30.06.1943 - 01.02.[[1944]] : General der Infanterie [[Walter Hörnlein]]
* 01.02.1944 - 01.09.1944 : General der Panzertruppen [[Hasso-Eccard von Manteuffel|Hasso von Manteuffel]]
* 01.09.1944 - 01.02.[[1945]] : Generalmajor [[Karl Lorenz]]
* 01.02.1945 - 08.05.1945 : Generalmajor [[Hellmuth Mäder]]