Wikipedia

Kotlina Sandomierska: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Wycofano ostatnie 2 zmiany treści (wprowadzone przez 193.188.199.93) i przywrócono wersję 54038530 autorstwa AndrzeiBOT
Linia 1:
{{Region infobox
|nazwa = Kotlina Sandomierska
|obrazek =
|opis_obrazka = ▼
|opis obrazka =
|mapa = Kotlina Sandomierska.png▼
▲ |opis_obrazka =
|megaregion = [[Region Karpacki]]▼
▲ |mapa = Kotlina Sandomierska.png
|prowincja = [[Karpaty Zachodnie]] z [[Podkarpacie Zachodnie|Podkarpaciem Zachodnim]] i [[Podkarpacie Północne|Północnym]]▼
|opis mapy =
|podprowincja = [[Podkarpacie Północne]]▼
▲ |megaregion = [[Region Karpacki]]
|makroregion = Kotlina Sandomierska▼
▲ |prowincja = [[Karpaty Zachodnie]] z [[Podkarpacie Zachodnie|Podkarpaciem Zachodnim]] i [[Podkarpacie Północne|Północnym]]
|mezoregion = ▼
▲ |podprowincja = [[Podkarpacie Północne]]
|mikroregion = ▼
▲ |makroregion = Kotlina Sandomierska
|powierzchnia_ogółem = 6169+92876690?▼
▲ |mezoregion =
|powierzchnia_polska = 14 500▼
▲ |mikroregion =
|jednostki = '''[[Polska]]''':<br /> – [[województwo małopolskie|woj. małopolskie]]<br /> – [[województwo podkarpackie|woj. podkarpackie]]<br /> – [[województwo świętokrzyskie|woj. świętokrzyskie]]<br /> – [[województwo lubelskie|woj. lubelskie]]<br />'''[[Ukraina]]''':<br /> – [[obwód lwowski]]▼
|commons =
▲ |powierzchnia_ogółem = 6169+92876690
▲ |powierzchnia_polska = 14 500
▲ |jednostki = '''[[Polska]]''':<br /> – [[województwo małopolskie|woj. małopolskie]]<br /> – [[województwo podkarpackie|woj. podkarpackie]]<br /> – [[województwo świętokrzyskie|woj. świętokrzyskie]]<br /> – [[województwo lubelskie|woj. lubelskie]]<br />'''[[Ukraina]]''':<br /> – [[obwód lwowski]]
}}
'''Kotlina Sandomierska''' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|512.4-5]]) – [[makroregion (geografia)|makroregion]] fizycznogeograficzny w południowo-wschodniej [[Polska|Polsce]] i na [[Ukraina|Ukrainie]], część [[podprowincja|podprowincji]] [[Północne Podkarpacie]]. Sąsiaduje z [[Karpaty|Karpatami]] na południu i z [[Wyżyna Małopolska|Wyżyną Małopolską]] na północy. Powierzchnia wynosi ok. 15 tys. km².
Linia 34 ⟶ 31:
 
== Charakterystyka ==
Kotlina Sandomierska jest rozległym zapadliskiem o założeniu tektonicznym, zwanym [[Zapadlisko przedkarpackie|zapadliskiem przedkarpackim]], wyerodowanym przez rzeki, o kształcie zbliżonym do trójkąta, wypełnionym [[miocen|mioceńskimi]] osadami (do 2500 m miąższości na skraju Karpat). W dolinach rzek występują osady [[czwartorzęd]]owe (piaski i gliny morenowe). Najwyższe partie kotliny wznoszą sisię do 260 – 280 m [[n.p.m.]], dna dolin leżą natomiast na wysokości od ok. 200 m n.p.m. u ich wylotu z Karpat do 135 m n.p.m. w rejonie [[Małopolski Przełom Wisły|Małopolskiego Przełomu Wisły]]. Kotlina w całości leży w dorzeczu Wisły i jej dopływów karpackich: [[Raba (dopływ Wisły)|Raby]], [[Dunajec|Dunajca]], [[Wisłoka|Wisłoki]] i [[San]]u.
 
W regionie występują złoża [[sól kamienna|soli kamiennej]] ([[Bochnia]], [[Wieliczka]]), [[gips]]u, [[siarka|siarki]] ([[Tarnobrzeg]]), [[gaz ziemny|gazu ziemnego]] (Husów, [[Jarosław (województwo podkarpackie)|Jarosław]]) i [[ropa naftowa|ropy naftowej]] (Grobla). Obszar odznacza się dużą gęstością zaludnienia. Najważniejsze miasta: [[Dębica]], [[Jarosław (województwo podkarpackie)|Jarosław]], [[Mielec]], [[Przemyśl]], [[Przeworsk]], [[Rzeszów]], [[Stalowa Wola]], [[Sandomierz]], [[Tarnobrzeg]], [[Tarnów]]; na zachodnim skraju Kotliny Sandomierskiej leży [[Kraków]]. Przez Kotlinę prowadzi ważny szlak komunikacyjny: drogowy i kolejowy, łączący [[Czechy]] (przez [[Brama Morawska|Bramę Morawską]]), z Krakowem, Przemyślem, a dalej ze [[Lwów|Lwowem]], [[Kijów|Kijowem]] i [[Odessa|Odessą]].
 
== Szata roślinna i świat zwierzęcy ==
W krainie Kotliny Sandomierskiej rozmieszczenie naturalnych [[Zespół leśny|zbiorowisk leśnych]] pozostaje w ścisłym związku z terasową rzeźbą terenu. Najwyższy poziom terasowy tworzą rozległe powierzchnie zbudowane z glin lodowcowych bądź utworów fluwioglacjalnych, które pokrywają płaty lasów mieszanych.
W samej puszczy skład gatunkowy drzewostanów jest następujący: [[sosna]] 66%, [[dąb]] 19%, [[olcha]] 11%, [[brzoza]] 2%, inne drzewa 2%. Na terenie puszczy zostało utworzonych 6 [[rezerwat przyrody|rezerwatów]] florystycznych, chroniących zbiorowiska i stanowiska rzadkich gatunków roślin, głównie resztki dawnej puszczy oraz zachowane fragmenty [[las pierwotny|lasu pierwotnego]]. Ścisłej ochronie podlega skupisko [[brzoza niska|brzozy niskiej]] na [[Wielkie Błoto|Wielkim Błocie]]. Jest ona reliktem epoki lodowcowej obecnie bardzo zagrożonym. Świat zwierząt [[Puszcza Niepołomicka|Puszczy Niepołomickiej]] najdostojniej reprezentuje [[żubr]], którego populacja rozrasta się w zamkniętym Ośrodku Hodowli Żubrów w Niepołomicach. Zajmuje on powierzchnię około 69 ha, a stado żubrów liczy 24 sztuki.<ref>[http://niepolomice.krakow.lasy.gov.pl/main.php?akID=618&mid=90 Ośrodek Hodowli Żubrów w Niepołomicach]</ref> Gatunkami głównymi zwierzyny w puszczy są: [[Jeleń|jelenie]], [[dzik]]i, [[Sarna|sarny]] oraz zwierzyna drobna: [[lis]]y, [[zając]]e i [[bażant]]y.
W skupiskach lasów liściastych pospolicie występują [[wiewiórka|wiewiórki]], stwierdza się również występowanie licznej grupy [[Nietoperz|nietoperzy]]. Występuje tu również [[padalec zwyczajny]] oraz [[jaszczurka zwinka]]. Występowanie obfitego pokarmu i starodrzewu sprzyja gniazdowaniu ok. 40 gatunków [[ptak]]ów. Świat [[owady|owadów]] jest dość słabo poznany lecz wiadomo że na terenie Puszczy Niepołomickiej występuje kilka tysięcy gatunków.
 
== Klimat ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Kotlina_Sandomierska”