Wersja z 09:11, 28 sty 2019 edytuj Lien Shan (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 1622 edycje →‎Rewolucja wiedeńska: Poprawiono literówkę Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) ← poprzednia edycja		Wersja z 15:02, 16 lut 2019 edytuj anuluj edycję Gungir1983 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 18 113 edycji m poprawa linków następna edycja →
Linia 63: \|wikicytaty = }} '''Józef Zachariasz Bem''' [[herb]]u [[Behem\|Bem]] (ur. [[14 marca]] [[1794]] w [[Tarnów\|Tarnowie]]<ref>{{Cytuj \|autor = Marian Stolarczyk \|redaktor = Andrzej Niedojadło \|rozdział = Bem Józef \|tytuł = Encyklopedia Tarnowa \|data = 2010 \|isbn = 978-83-87366-96-4 \|miejsce = Tarnów}}</ref>, zm. [[10 grudnia]] [[1850]] w [[Aleppo]]) – [[Generałowie Wojska Polskiego\|polski generał]], [[Strategia wojskowa\|strateg]], pisarz, [[inżynieria wojskowa\|inżynier wojskowy]]{{r\|Sltech}}, artylerzysta, twórca pierwszych oddziałów [[Wojska rakietowe i artyleria\|wojsk rakietowych]] w [[Wojsko Polskie\|Wojsku Polskim]]{{r\|Wieliczko}}, dowódca artylerii czynnej [[Wojsko Polskie Królestwa Kongresowego#Wojsko Polskie w okresie powstania listopadowego\|Wojska Polskiego]] w czasie [[powstanie listopadowe\|powstania listopadowego]], działacz polityczny [[Wielka Emigracja\|Wielkiej Emigracji]], założyciel dwóch emigracyjnych organizacji [[Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu\|Towarzystwa Historyczno-Literackiego]] oraz [[Towarzystwo Politechniczne Polskie w Paryżu\|Towarzystwa Politechnicznego Polskiego w Paryżu]] pierwszego w historii polskiego towarzystwa inżynierskiego, uczestnik [[Wiosna Ludów\|Wiosny Ludów]], faktyczny choć nieformalny dowódca trzeciej rewolucji wiedeńskiej ({{j\|de\|Wiener Oktoberrevolution\|kursywa=tak}}) 1848 r., naczelny wódz [[Powstanie węgierskie ~~1848~~(1848–1849)\|powstania węgierskiego 1848–1849]], [[Marszałek polny\|feldmarszałek]] armii [[Imperium Osmańskie]]go. == Rodzina == Linia 134: [[Plik:Breidwieser- A piski csata (1849 február 9).jpg\|thumb\|Józef Bem przedstawiony na obrazie ukazującym zwycięską dla Węgrów [[Bitwa pod Piski\|bitwę pod Piski]] 8 lutego 1849]] [[Plik:Józef Bem Tyroler.jpg\|thumb\|Bem jako dowódca armii siedmiogrodzkiej namalowany przez węgierskiego artystę [[Józsefa Tyroler]]a]] {{Osobny artykuł\|Powstanie węgierskie ~~1848~~(1848–1849)\|Legiony Polskie na Węgrzech}} W [[powstanie węgierskie ~~1848~~(1848–1849)\|powstaniu węgierskim]] 13 grudnia 1848 roku otrzymał od rządu Węgier dowództwo wojsk węgierskich w [[Siedmiogród\|Siedmiogrodzie]] i [[Banat (kraina)\|Banacie]], gdzie prowadził działania wojenne. Wkrótce walki rozszerzyły się również na Bukowinę oraz na [[Wołoszczyzna\|Wołoszczyznę]], znajdujące się na terenie kilku obecnych państw: [[Węgry\|Węgrzech]], [[Słowacja\|Słowacji]], [[Serbia\|Serbii]] oraz [[Rumunia\|Rumunii]]. Zimową kampanią (grudzień 1848 – marzec 1849) Bem zdobył sobie sławę wielkiego wodza. Pod jego rozkazami walczył m.in. czołowy poeta węgierskiego romantyzmu [[Sándor Petőfi]], który został adiutantem generała. Bem wygrał wiele bitew kampanii siedmiogrodzkiej pokonując Austriaków 19 grudnia pod [[Czucza\|Czuczą]], 20 grudnia w bitwie pod [[Jibou\|Zsibó]] i [[Surdok]], 23 [[Decs]], 25 [[Kluż-Napoka\|Koloszwar]], 29 [[Betlen]], 31 [[Bystrzyca (Rumunia)\|Bystrzyca]] i [[Nösnerland\|Naszod]], 3 stycznia pod [[Thuza\|Thuzą]], oraz 17 tego miesiąca pod [[Galfalva]]{{odn\|Laskowski\|1931\|s=252–253}}. W dniach od 19 grudnia 1848 do 13 stycznia 1849, dowodząc 8-tysięcznym korpusem, odrzucił 10-tysięczny korpus gen. [[Anton Puchner\|Antona Puchnera]] i wyzwolił północny Siedmiogród{{odn\|Laskowski\|1931\|s=252–253}}. W lutym wkroczył na [[Bukowina (kraina historyczna)\|Bukowinę]]. 11 marca 1849 roku zdobył [[Sybin]], a 19 [[Braszów]] oczyszczając z wroga cały Siedmiogród. Oprócz prowadzenia walk udało mu się zorganizować również produkcję uzbrojenia, zakładając dzialolejnie oraz [[Prochownia\|młyny prochowe]] uniezależniając się od dostaw amunicji z zewnątrz. Pod jego dowództwem powstańcza armia węgierska w krótkim czasie potroiła się rosnąc do liczby 30 tys. żołnierzy oraz odnosząc 33 zwycięstwa nad wojskami austriackimi. Wkrótce w wyniku 20 dniowej kampanii prowadzonej przez generała powstańcom udało się wyzwolić także Banat{{odn\|Laskowski\|1931\|s=252–253}}. Józef Bem został bohaterem narodowym [[Węgrzy\|Węgrów]], którzy z wdzięczności nadali mu specjalne i niecodzienne odznaczenie, dekorując go [[Order Świętego Stefana\|Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Stefana]] z [[gwiazda orderowa\|gwiazdą orderową]] z diamentem wyjętym z korony pierwszego króla Węgier – [[Stefan I Święty\|Stefana I Świętego]]. W miejsce wyjętego z fragmentu korony diamentu wstawili plakietkę z nazwiskiem generała „Józef Bem”{{odn\|Laskowski\|1931\|s=252–253}}{{r\|PolTech}}<ref>{{Cytuj książkę \|autor = Jerzy Midzio \|tytuł = W takt marsza Rakoczego: udział Polaków w węgierskiej Wiośnie Ludów 1848–1849 \|wydawca = WSiP \|miejsce = Warszawa \|data = 1988 \|strony = 90}}</ref>.

Józef Bem: Różnice pomiędzy wersjami