'''Brsjacy'''<ref>Nazwy "Brsjacy"„Brsjacy” używają: {{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=31, 76 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}},{{Cytuj książkę |nazwisko= Stawowy-Kawka |imię=I. |tytuł= Historia Macedonii |strony=43}}</ref>, '''Berzitowie'''<ref>Nazwy "Berzitowie"„Berzitowie” jako uzupełniającej używa {{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=31, 76 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}}</ref>, '''Berzetowie'''<ref>Nazwy "Berzetowie"„Berzetowie” używa {{cytuj książkę | tytuł= [[Słownik starożytności słowiańskich]] |tom=1 |strony=108|nazwisko r=Lehr-Spławiński |imię r=Tadeusz |autor r link=Tadeusz Lehr-Spławiński}}</ref>, '''Berzite'''<ref>Nazwy "Berzite"„Berzite” jako uzupełniającej używa {{Cytuj książkę |nazwisko= Stawowy-Kawka |imię=I. |autor link=Irena Stawowy-Kawka |tytuł= Historia Macedonii |strony=43}}</ref>, '''Werzyci'''<ref>Nazwy "Werzyci"„Werzyci” używa {{cytuj książkę |tytuł= Historia Grecji |strony=288 |nazwisko r= Turlej |imię r= S. |autor r link= Stanisław Turlej}}</ref>, '''Werzitowie'''<ref>Nazwy "Werzitowie"„Werzitowie” używa {{cytuj książkę | tytuł= Słownik starożytności słowiańskich |tom=1 |strony=109|nazwisko r=Lewicki |imię r=Tadeusz}}</ref> – [[Plemiona słowiańskie|plemię słowiańskie]] zamieszkujące tereny rozciągające się od dwóch wielkich jezior [[Macedonia Północna|macedońskich]]: [[Prespa]]ńskiego i [[Jezioro Ochrydzkie|Ochrydzkiego]] aż do miasta [[Wełes|Veles]] nad [[Wardar]]em, przez Greków zwane ''Berzitią''. ▼
▲'''Brsjacy'''<ref>Nazwy "Brsjacy" używają: {{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=31, 76 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}},{{Cytuj książkę |nazwisko= Stawowy-Kawka |imię=I. |tytuł= Historia Macedonii |strony=43}}</ref>, '''Berzitowie'''<ref>Nazwy "Berzitowie" jako uzupełniającej używa {{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=31, 76 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}}</ref>, '''Berzetowie'''<ref>Nazwy "Berzetowie" używa {{cytuj książkę | tytuł= [[Słownik starożytności słowiańskich]] |tom=1 |strony=108|nazwisko r=Lehr-Spławiński |imię r=Tadeusz |autor r link=Tadeusz Lehr-Spławiński}}</ref>, '''Berzite'''<ref>Nazwy "Berzite" jako uzupełniającej używa {{Cytuj książkę |nazwisko= Stawowy-Kawka |imię=I. |autor link=Irena Stawowy-Kawka |tytuł= Historia Macedonii |strony=43}}</ref>, '''Werzyci'''<ref>Nazwy "Werzyci" używa {{cytuj książkę |tytuł= Historia Grecji |strony=288 |nazwisko r= Turlej |imię r= S. |autor r link= Stanisław Turlej}}</ref>, '''Werzitowie'''<ref>Nazwy "Werzitowie" używa {{cytuj książkę | tytuł= Słownik starożytności słowiańskich |tom=1 |strony=109|nazwisko r=Lewicki |imię r=Tadeusz}}</ref> – [[Plemiona słowiańskie|plemię słowiańskie]] zamieszkujące tereny rozciągające się od dwóch wielkich jezior [[Macedonia|macedońskich]]: [[Prespa]]ńskiego i [[Jezioro Ochrydzkie|Ochrydzkiego]] aż do miasta [[Wełes|Veles]] nad [[Wardar]]em, przez Greków zwane ''Berzitią''.
== Nazwa ==
Źródła bizantyńskie używają na określenie Brsjaków nazwy ''Βερζηται'' (''Werzetai''), a kraj przez nich zamieszkany nazywają ''Βερζιτία'' (''Werzitia'') lub ''Βερζητία'' (''Werzetia''). Nazwę część uczonych wywodzi od słowiańskiego ''bŕz-'', wedle innych (Vasamer) stanowi przekształcenie greckiego ''Βελζητία'' (''Welzetia'')<ref> {{cytuj książkę | tytuł= Słownik starożytności słowiańskich |tom=1 |strony=108|nazwisko r=Lehr-Spławiński |imię r=Tadeusz |autor r link=Tadeusz Lehr-Spławiński}}</ref>. Jest prawdopodobne, że nazwa Brsjaków utrzymała się do dziś w etnicznej nazwie Brosjaci, określającej lud zamieszkujący obszar od Ochrydy i Bitoli przez Prilep, Kiczewo i Kruszewo do Welesu nad dolnym [[Wardar]]em<ref>{{cytuj książkę | tytuł= Słownik starożytności słowiańskich |tom=1 |strony=109|nazwisko r=Lewicki |imię r=Tadeusz}}</ref>.
== Pojawienie się Brsjaków ==
Brsjacy pojawili się w Macedonii na początku VII wieku w ramach wielkiego exodusu [[Sklawinowie|sklawińskiego]] na ziemie [[Cesarstwo Bizantyńskie|Cesarstwa Bizantyjskiego]], wypierając miejscową ludność iliryjską w [[Góry Albańskie]]. W latach 609-615609–615 Słowianie zasiedlili prawie cały Półwysep Bałkański i znaczną część Grecji<ref name="Was26">{{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=26-2726–27 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}}</ref>. Około 615 roku Brsjacy wspólnie z [[Sagudaci|Sagudatami]], [[Rynchyni|Rynchynami]], [[Draguwici|Draguwitami]], [[Wajunitowie|Wajunitami]] i [[Welegezyci|Welegezytami]] spustoszyli rozległe obszary Iliricum i bezskutecznie oblegli [[Saloniki|Tesalonikę]]<ref>{{cytuj książkę |tytuł= Historia Grecji |strony=279-280279–280 |rozdział=''Ziemie greckie w okresie średniobiznatyńskim VII – XII wiek'' |nazwisko r= Turlej |imię r= S. |autor r link= Stanisław Turlej}}</ref>. Brsjacy zajęli tereny Macedonii [[Wardar]]skiej, łącznie z wybrzeżami [[Prespa|Jeziora Prespańskiego]] i [[Jezioro Ochrydzkie|Ochrydzkiego]]. Na zajętych terenach nie stworzyli własnego organizmu politycznego, żyjąc w ramach luźnych struktur plemiennych<ref>{{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=31 i 75 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}}</ref>.
== Kontrofensywa bizantyńska ==
Na przeszkodzie dalszej konsolidacji Słowian macedońskich i utworzeniu własnego państwa słowiańskiego stanęła kontrofensywa cesarzy bizantyńskich. Po przezwyciężeniu kryzysu, w 658 roku [[Konstans II (cesarz bizantyjskibizantyński)|Konstans II]] najechał ''Sklawinie'' macedońskie, zmuszając również Brsjaków do uznania swego zwierzchnictwa. W 758 roku cesarz [[Konstantyn V Kopronim|Konstantyn V]] ''ujarzmił Słowian w Macedonii, a pozostałych podporządkował swej władzy''. W 774 roku wyprawę na Berzitię podjął chan [[Bułgaria|bułgarski]] [[Telerig]] z zamiarem przesiedlenia plemienia Brsjaków na tereny Bułgarii dotkniętej poważnym kryzysem demograficznym. Powiadomiony o planach bułgarskich Konstantyn V rozbił zmierzającą do Macedonii armię Bułgarów<ref>{{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=75-7675–76 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}}</ref>.
Z początkiem IX wieku Bizancjum na tyle umocniło swoje panowanie nad terenami zamieszkanymi przez Brsjaków, że włączyło je do nowo utworzonego [[tem (historia)|temu]] Dyrrachium, narzucając Brsjakom w miejsce wodza plemiennego namiestnika cesarskiego zwanego archontem. Ostatecznie długoletnie współzawodnictwo o panowanie nad Macedonią zostało w latach czterdziestych IX wieku zakończone podziałem stref wpływów. Zachodnia Macedonia znalazła się pod panowaniem bułgarskim. Z ziem zamieszkanych przez Brsjaków chan [[Presjan]] lub jego następca utworzyli prowincję Kutmiczewicę. Postępująca chrystianizacja, prowadzona z wielkim rozmachem przez uczniów świętego [[Cyryl i Metody|Metodego]]: [[Klemens z Ochrydy|Klemensa]] i [[Naum Ochrydzki|Nauma]] oraz napływ elementu słowiańskiego z Bułgarii, doprowadziły w następnych dziesięcioleciach do zniknięcia odrębnego plemienia Berzitów<ref>{{cytuj książkę | tytuł= Historia Jugosławii |strony=76-7776–77 |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski}}</ref>.
WgWedług [[Krzysztof Tomasz Witczak|Witczaka]], "Geograf„Geograf Bawarski"Bawarski” pod nazwą ''Fresiti'' (= Berziti) wymienia jakiś północny, wschodnioruski odłam Brsjaków, który pozostał w pierwotnych siedzibach i nie uczestniczył w wędrówce na południe<ref>Krzysztof Tomasz Witczak, ''Z problematyki Słowiańszczyzny plemiennej, cz. 1, s. 103-113103–113.</ref>.
== Zobacz też ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Stawowy-Kawka |imię=I. |autor link=Irena Stawowy-Kawka |tytuł= Historia Macedonii |data=2000 |wydawca=Ossolineum |miejsce=Wrocław |isbn=83-04-04549-4|strony=43, 46-48 i 55}}
* {{cytuj książkę |nazwisko=Bonarek |imię=J. |autor link=Jacek Bonarek|nazwisko2= Czekalski |imię2= T. |nazwisko3= Sprawski |imię3= S. |nazwisko4= Turlej |imię4= S. | tytuł= Historia Grecji |wydawca= Wydawnictwo Literackie |miejsce=Kraków |rok=2005 |strony=okładka |rozdział=''Ziemie greckie w okresie średniobizantyńskim VII – XII wiek'' |nazwisko r= Turlej |imię r= S. |autor r link= Stanisław Turlej|isbn=83-08-03816-6}}
* {{cytuj książkę |nazwisko=Felczak |imię=W. |autor link=Wacław Felczak |nazwisko2= Wasilewski |imię2= T. | tytuł= Historia Jugosławii |wydawca= Ossolineum |miejsce=Wrocław |rok=1985 |strony=75 |rozdział= '' Historia Jugosławii do XVIII wieku'' |adres rozdziału= |nazwisko r= Wasilewski |imię r= T. |autor r link= Tadeusz Wasilewski |isbn=83-04-01638-9}}
* [[Krzysztof Tomasz Witczak]], ''Z problematyki Słowiańszczyzny plemiennej, cz. 1: Geografa Bawarskiego Fresiti, nazwa i lokalizacja'', Slavia Orientalis R. 41, 1992, nr 1, s. 103-113103–113; wersja rosyjska: [[Krzysztof Tomasz Witczak|K. T. Witczak]], ''Iz problematiki drevnich slavjanskich plemen. I. Etnonim Fresiti u Bavarskogo geografa i ego lokalizacija'', w: ''Étimologija 1988-1990. Sbornik naučnych trudov'', Moskva 1992, s. 28-3628–36
{{Plemiona słowiańskie}}
| 