Rada Nieustająca: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne |
link |
||
Linia 3:
'''Rada Nieustająca''', ([[łacina|łac.]] ''Consilium Permanens'')<ref>Zwana przez współczesnych ''zdradą nieustającą'', ''zwadą nieustającą'', ''raną nieustającą'', ''matką nieładu'' i ''córką ruskiej gwarancji'', [[Józef Ignacy Kraszewski]], [http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/docmetadata?id=12722 ''Polska w czasie trzech rozbiorów'', t. II], Warszawa 1902, s. 137.</ref> – najwyższy organ władzy rządowo-administracyjnej w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|I Rzeczypospolitej]] powołany pod wpływem [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] przez [[Sejm Rozbiorowy 1773-1775|Sejm Rozbiorowy]] w roku 1775. Utworzona według projektu [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|ambasadora rosyjskiego]] [[Otto Magnus von Stackelberg|Ottona Magnusa von Stackelberga]] na wzór kontrolowanej przez [[Rosjanie|Rosjan]] szwedzkiej [[Rada królewska w Szwecji|Rady Państwa]]<ref>[[Tadeusz Korzon]], [http://archive.org/details/wewntrznedziejep03korzuoft ''Wewnętrzne dzieje Polski za panowania Stanisława Augusta''], 1897, t. III, s. 148.</ref>. Rada Nieustająca zastępowała instytucję [[Senatorowie rezydenci|senatorów rezydentów]], ograniczała władzę króla i magnaterii, stając się organem o nowocześniejszym, rządowym charakterze. Przyczyniając się do umocnienia administracji i rozwoju gospodarczego kraju. Była jednak znienawidzona jako narzędzie i domena wpływów rosyjskich, i nazywana '''Zdradą Nieustającą'''<ref>''Encyklopedia Polski'' Wydawnictwo Ryszard Kluszczyński Kraków 1996, s.562</ref>.
Swą rolę najwyższej instancji administracyjnej I Rzeczypospolitej pełniła
Powstanie Rady Nieustającej było realizacją postulatu [[Podział władz|podziału władzy]] w Rzeczypospolitej i utworzenia [[Rząd (prawo)|rządu]], który zgłaszali pisarze polityczni doby [[Oświecenie w Polsce|Oświecenia w Polsce]], m.in. [[Stanisław Dunin-Karwicki]], [[Stanisław Leszczyński]], [[Stanisław Konarski]], [[Stanisław Poniatowski (kasztelan krakowski)|Stanisław Poniatowski]], [[Andrzej Hieronim Zamoyski]]<ref>{{cytuj książkę | autor=Mieczysław Klimowicz | tytuł=Oświecenie | wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce=Warszawa | rok=1980 | strony=28–33 | isbn=83-01-02620-0}}</ref><ref>{{cytuj książkę | autor=Mariusz Markiewicz | tytuł=Historia Polski 1492–1795 | wydawca=Wydawnictwo Literackie | miejsce=Kraków | rok=2004 | strony=672 | isbn=83-08-03579-5}}</ref>.
|