Wikipedysta:Jasc PL/LGBT: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Jasc PL (dyskusja | edycje)
.
Linia 29:
'''Filo''' – polskie [[czasopismo]] o profilu informacyjno-publicystycznym i społeczno-kulturalnym, przeznaczone dla środowiska [[LGBT]], ukazujące się od [[1986]]{{r|akultura2|akultura1|GWT01|homiki}} do [[2001]] roku, redagowane i drukowane w Gdańsku.
 
[[CEL POWSTANIA]]
== Cel powstania ==
 
Pomysłodawcą, twórcą, jego pierwszym [[Redaktor|redaktorem]] i wydawcą był gdański działacz gejowski – [[Ryszard Kisiel]]{{u|u01}}{{r|akultura1|akultura2|WRradzisz|WRkisiel|GWT01|GGM1|WRseler}}
Linia 35:
Nazwa zainspirowana została greckim słowem ''φίλος'', oznaczającym przyjaciela, ale też kochanka. Występująca w nim litera ''λ'' jest także jednym z symboli światowej [[Społeczność LGBT|społeczności LGBT]].
 
Pierwotny tytuł pisma brzmiał ''Filo Express''{{r|homiki}}, od numeru 5-6/1987 samo ''Filo''{{r|BN-Filo|worldcat-Filo|nukat-Filo}}, zaś od stycznia 1998 (nr 1(92)) ukazywało się ono pod tytułem ''Facet''{{r|akultura1}}{{u|worldcat-Facet|nukat-Facetu10}}. Ciągłość numeracji została jednak przez cały czas zachowana.
 
Od maja 1990{{r|lestesmy}} do grudnia 1991{{r|lestesmy}} r. formalnym wydawcą pisma było [[Stowarzyszenie Grup Lambda]] – Grupa Lambda Gdańsk.
Linia 41:
Na fali przemian społeczno-ustrojowych w 1989 roku, w tym zniesienia cenzury, nastąpił szybki rozwój{{r|akultura2}} i stopniowa komercjalizacja tytułu – jego wydawanie przejął Piotr Płatkiewicz (Wydawnictwo Prasowe Malpress).
 
== [[Obieg informacji, wzrost świadomości, integracja środowiska ==]]
 
Środowisko skupione wokół ''Filo'' organizowało także przeglądy filmów o tematyce gejowskiej. Odbyły się one 9. listopada i 7. grudnia 1990 oraz 12. stycznia i 9. lutego 1991 roku{{Fakt|data=2019-02}} w kinie [[Helikon (kino)|Helikon]] przy ul. [[Ulica Długa w Gdańsku|Długiej]] 57 w [[Gdańsk]]u..
 
Linia 67 ⟶ 68:
 
==== 1989-1990 ====
Milowym krokiem w rozwoju ''Filo'' jest czerwiec 1989 roku – upada [[Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk|cenzura]], pismo zostaje oficjalnie zarejestrowane{{r|BN-Filo}}, od numeru 17. pismo składane jest na komputerze i drukowane w drukarni – co pozwala na znaczne zwiększenie jego nakładu, kolejny raz powiększa się zespół redakcyjny{{u|u09}}. Niemal dwukrotny wzrost objętości pozwala na rozwój dotychczasowych i wprowadzenie nowych rubryk; pojawiają się felietony i opowiadania, listy od czytelników i ogłoszenia towarzyskie, obszerniejsza publicystyka.
 
W lipcu 1989 troje członków redakcji uczestniczy w regionalnej konferencji ILGA w Wiedniu{{r|ilga}}, co owocuje nawiązaniem kolejnych kontaktów, szerszą wymianą informacji i bliższą współpracą. Gdańska grupa „Filo” staje się pełnoprawnym członkiem tej międzynarodowej organizacji{{u|u03}}.
 
Numer 19. z marca 1990 roku przynosi m.in. ważny tekst Sławomira Starosty{{r|starosta}} dotyczący założeń i postulowanych kierunków rozwoju polskiego ruchu LGBT po rejestracji ogólnopolskiego Stowarzyszenia Grup Lambda{{u|u04}}.
 
Ostatni, 20. numer ''Filo'' wydany w drugim obiegu w maju 1990 roku liczył już 52 strony. Informowano w nim także o zorganizowaniu przez redakcję, wraz z olsztyńską grupą Lambdy{{u|u05}}, pierwszego biwaku dla lesbijek i gejów pod nazwą „Gay Pride w Polsce”, nad jeziorem [[Ukiel]] pod Olsztynem{{u|u06}}.
Linia 120 ⟶ 121:
We wrześniu 1990 roku ''Filo'' trafiło do oficjalnej, ogólnopolskiej sieci dystrybucji{{r|lestesmy}} – dostępne było w kioskach [[Ruch (przedsiębiorstwo)|RUCHu]]{{u|u08}} na terenie całego kraju. Ukazywało się teraz jako miesięcznik, w formacie powiększonym do A4, a od numeru 9-10(60) który pojawił się w październiku 1994 – także w kolorze{{r|akultura1}}. Stopniowo rosła jego objętość i zawartość.
 
W miarę postępującej komercjalizacji tytułu – prócz obecnych dotąd obszernych serwisów informacyjnych, aktualności, publicystyki, reportaży i wywiadów, porad, listów od czytelników i ogłoszeń towarzyskich – pojawiły się także rubryki adresowane do mniej ambitnych odbiorców, m.in. opowiadania, krzyżówki, notowania muzyczne, horoskop. Materiały z gatunku miękkiej [[Erotyka (seksualizm)|erotyki]] (męskie akty) zaczęła wypierać coraz odważniejsza [[pornografia]]. Od stycznia 1998 zmieniła się formuła pisma, które ukazywało się teraz pod tytułem ''Facet''{{u|u10}}{{r|worldcat-Facet|nukat-Facet}}.
 
Wraz z rozwojem internetu, mimo prób utrzymania masowego czytelnika i nakładu pisma na opłacalnym poziomie, w 2001 roku przestało się ono ukazywać. Rok później los ten podzielił także poznański miesięcznik [[Inaczej (miesięcznik)|''Inaczej'']] – podobnie jak wiele ukazujących się wówczas tradycyjnych tytułów prasowych z wieloletnią tradycją.
 
== Zobacz też ==
katalogi{{r|bn.org.pl|worldcat-Filo|nukat-Filo}}
* [[Inaczej (miesięcznik)]]
* [[Replika (czasopismo)]]
Linia 134:
|u02=autorstwa grafika Henryka Tapitza
|u03=Jej bliźniaczą organizacją w ramach ILGA zostaje grupa „Tupilak” z Norwegii
|u04=23 lutego 1990 roku w sądzie Warszawie
|u05=[[Stowarzyszenie Grup Lambda]] - Grupa Lambda Olsztyn, później – nieformalna grupa Lambola Olsztyn
|u06=Biwaki te, organizowane później przez wiele lat, szybko stały się w środowisku LGBT wakacyjną tradycją, gromadząc rosnącą z roku na rok liczbę uczestników, także z zagranicy
|u07=Wówczas – grupy: FILO Lambda-Gdańsk, WHM Lambda-Warszawa, ETAP Lambda-Wrocław
|u08=Wówczas – [[Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”]]; nr indeksu 358592
|u09=m.in. o dział lesbijek prowadzony przez Paulinę Pilch
|u10=ISSN: 1428-3077{{r|worldcat-Facet|nukat-Facet}} – dane rejestrowe nie są w pełni poprawne: faktycznie pierwszy numer z tytułem ''Facet'' ukazał się w styczniu 1998 (nr 1(92))
|u10=ISSN: 1428-3077
}}
 
Linia 176:
<ref name="starosta">{{Cytuj pismo | autor = Sławek Starosta | tytuł = Ruch Homoseksualny w Polsce, dlaczego? dla kogo? w jaki sposób? | czasopismo = Filo | wydawca = Ryszard Kisiel, FILO | wolumin = 1(19) 1990 | strony = 11-12 | data = 1990.03.12 | miejsce = Gdańsk}}</ref>
 
<ref name="bn.org.plBN-Filo">{{Cytuj stronę | url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/fulldisplay?docid=alma991010914739705066&context=L&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&search_scope=MyInstitution&tab=LibraryCatalog&lang=pl | tytuł = Filo : magazyn gejowski | praca = Magazyn Czasopism | opublikowany = Biblioteka Narodowa | data dostępu = 2019-03-09}}</ref>
<ref name="worldcat-Filo">{{Cytuj stronę | url = https://www.worldcat.org/title/filo-magazyn-gejowski/oclc/839138361 | tytuł = Filo : magazyn gejowski | praca = WorldCat | opublikowany = OCLC Inc | data dostępu = 2019-03-09}} – ISSN: 1231-0689</ref>
<ref name="nukat-Filo">{{Cytuj stronę | url = http://katalog.nukat.edu.pl/lib/item?id=chamo:67309 | tytuł = Filo : pismo lesbijek i gejów | praca = NUKAT - katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych | opublikowany = Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie | data dostępu = 2019-03-09}}</ref>