Wikipedia

Bazylika kolegiacka św. Jerzego w Kętrzynie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Kalamarnica (dyskusja | edycje)
9888 edycji
m ilustracja
Paterm (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
31 162 edycje
m WP:SK, drobne merytoryczne
Linia 1:
{{Świątynia chrześcijańska infobox
|nazwa = Bazylika kolegiacka św. Jerzego <br />w Kętrzynie
|nazwa miejscowa =
|zabytek = 258 (K/17) z dnia 11.03.1957 r.<ref name="zabytek">{{zabytek| warmińsko-mazurskie|data dostępu=06.05.2010}}</ref>
Linia 67:
|www =
}}
'''Bazylika kolegiacka św. Jerzego w [[Kętrzyn]]ie''' – [[kościół (budynek)|kościół]] [[święty Jerzy (męczennik)|św. Jerzego]] budowany na miejscu dawnej [[strażnica (budynek)|strażnicy]] od [[1359]], rozbudowywany do pierwszych lat [[XVI wiek]]u.
[[Plik:Kościół św. Jerzego w Kętrzynie 001.jpg|mały|lewo|Bazylika widziana od strony południowo-zachodniej]]
Najlepiej zachowany [[kościół obronny]] na [[Mazury|Mazurach]]. Początkowo był to obiekt halowy, jednonawowy, zlokalizowany w południowo-zachodnim narożu miasta. W koronie murów wybudowano [[ganek (architektura)|ganki]] obronne i wieżę zwieńczoną blankowaniem. Na początku [[XV wiek]]u wzniesiono drugą wieżę (dzwonniczą), a pod koniec stulecia obiekt przebudowano na trójnawową [[pseudobazylika|pseudobazylikę]] (dobudowano nawę boczną północną, nawa środkowa i południowa mieści się w obrysie kościoła halowego). Po pożarze w 1500 r. podczas odbudowy powstało istniejące i charakterystyczne odchylenie osi kościoła ([[prezbiterium]] nie leży dokładnie na osi nawy środkowej, ze środka nawy głównej są widoczne tylko dwa okna: prawe i środkowe, trzecie jest niewidoczne). W kościele zasługują na uwagę: [[sklepienie kryształowe|sklepienia kryształowe]] z 1515 r. (wykonał je mistrz Matz z Gdańska), XVI-wieczna [[ambona (architektura)|ambona]], [[organy]] z 1721 r. (Josue Mosengel twórca organów w [[Święta Lipka|Świętej Lipce]]) były przebudowywane – obecne z 1975 r. mają 43 głosy, płyta nagrobna ([[epitafium]]) Krzysztofa Schenka von Tautenburg z 1597 r. oraz [[karcer]] (wejście z kościoła) znajdujący się pod wieżą wysoką.
[[Plik:Ketrzyn bazylika pan 10 v2.jpg|mały|lewo|Wnętrze bazyliki]]
Do [[II wojna światowa|II wojny światowej]] nazywany "kościołem„kościołem niemieckim"niemieckim” (w odróżnieniu od stojącego obok [[Kościół_ewangelicki_śwKościół ewangelicki św._Jana_w_Kętrzynie Jana w Kętrzynie|"kościoła„kościoła polskiego"polskiego”]]). Po wysiedleniu Niemców w 1945 r. kościół był używany przez kętrzyńską parafię ewangelicką. Już rok później, w 1946, budynek został zarekwirowany przez władze komunistyczne i natychmiast przekazany Kościołowi rzymskokatolickiemu.
 
Jako świątynia rzymskokatolicka kościół św. Jerzego ma tytuł [[bazylika mniejsza|bazyliki mniejszej]] oraz pełni także funkcję [[kolegiata|kolegiaty]]. W kościele dawna [[kaplica]] św. Jakuba po reformacji pełniła funkcję [[baptysterium]], które po 1946 roku ukształtowano architektonicznie na wzór [[Ostra Brama w Wilnie|Ostrej Bramy w Wilnie]]. Z tego miejsca zawsze na początku lipca odbywają się piesze pielgrzymki do [[Wilno|Wilna]].
[[Plik:St. Georgskirche und Gymnasium (Rastenburg).JPG|mały|lewo|Widok bazyliki z XIX w.]]
W obrębie zachowanych murów obronnych , przylegających do kościoła św. Jerzego znajduje dobudowana już w średniowieczu dawna plebania (XIV/XV–XVI w.), a później pastorówka (XVI w. – 1817 r.), zamieniona w XIX w. na gimnazjum (lata 1817–1907), do 1945 roku funkcjonująca jako tzw. "''Wdowi Dom"'' (ul. Zamkowa 4) – czyli miejsce zamieszkania dla żon zmarłych księży. W 2011 roku przy zewnętrznych murach dawnej pastorówki przeprowadzone zostały sondażowe archeologiczne badania wykopaliskowe, którymi kierował Archeolog Mariusz Biel. W ich wyniku zadokumentowano obecny stan techniczny murów fundamentowych i zarejestrowano nawarstwienia kulturowe wraz z zabytkami. Pozyskany materiał umożliwił wyróżnienie aż 5 faz chronologicznych na wzgórzu kościelnym, w tym najstarszą fazę osadniczą z XIV–XV w.<ref>Biel Mariusz, Kętrzyn - ul. Zamkowa 4, Kraków 2013.</ref>.
 
Brama przy zachodniej fasadzie prowadzi na teren międzymurza, gdzie urządzono [[lapidarium]], w którym zgromadzono zabytkowe nagrobki, pomniki, epitafia i żeliwne krzyże<ref name="mapa2007">Piotr Skurzyński "''Warmia, Mazury, Suwalszczyzna"'', Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ​​{{ISBN|83-7200-631-8}} s. 180-181.</ref>.
 
== Przypisy ==
Linia 83:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://ketrzyn.luteranie.pl/ http://ketrzyn.luteranie.pl/]
 
{{Bazyliki mniejsze w Polsce}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_kolegiacka_św._Jerzego_w_Kętrzynie”