Oflag II C Woldenberg: Różnice pomiędzy wersjami

== Działalność kulturalna ==

Dla jeńców przybywających w tym i innych obozach z czasem jednym z podstawowych problemów stało się zagospodarowanie „czasu wolnego”. W skrajnych przypadkach mógł być jedną z przyczyn załamań psychicznych, obok naturalnej tęsknoty za wolnością, rodziną, domem. Stąd na tej bazie rozwinęła się w obozie bogata działalność kulturalno-oświatową (kursy nauczycielskie, biblioteki barakowe, koła zawodowe, kluby sportowe), która po pewnym czasie została podporządkowana Komisji Kulturalno–Oświatowej, powołanej przez najstarszego obozu. W jej skład wchodziły 4 Wydziały: Kursów i Kół Naukowych, Imprez Artystycznych, Bibliotek, Wychowania Fizycznego i Sportu. Zajmowała się ona m.in. organizowaniem poszczególnych kursów i zapewnieniem im sal wykładowych, koordynacją prac kół naukowych, przedstawiała plany zajęć niemieckiej komendzie obozu do zatwierdzenia. Naukowcy przebywający w obozie prowadzili seminaria, odczyty, wykłady, np. prof. [[Kazimierz Michałowski]], który w ramach utworzonego przez siebie Instytutu Orientalistycznego prowadził seminarium egiptologiczne. Powstały 4 instytuty językowe, działały liczne koła środowiskowe, m.in. Koło Nauczycielskie, Koło Rolników, Koło Prawników, Koło Socjologów, Koło Spółdzielców, Koło Leśników, Koło Lekarzy Weterynarii. Zorganizowano również 2-letni Nauczycielski Instytut Pedagogiczny oraz Studium Dokształcania Politechnicznego. Ze względu na niedostateczną opiekę [[stomatologia|stomatologiczną]] zorganizowano kurs techników dentystycznych. Powstały trzy chóry, orkiestra, 5 drużyn piłki nożnej (Pogoń, Warta, Cracovia, Kresy, Polonia), zespoły siatkówki, koszykówki, boksu. Biblioteka – oprócz beletrystyki (liczącej ponad 10.000 tomów) – działy naukowe, religijny, rolniczy, obcojęzyczne – razem ponad 15.000 książek. Na terenie obozu powstały teatry (dwa dramatyczne i jeden [[teatr lalek|kukiełkowy]]), w których występowali m.in. zawodowi aktorzy: [[Kazimierz Rudzki]], [[Janusz Ziejewski]], [[Jan Koecher]]. Działalność artystyczną rozwinęli plastycy, którzy wykonali wiele interesujących prac (znaczki poczty obozowej, obrazy, rzeźby, drzeworyty, biżuteria), prezentowanych następnie na licznych wystawach obozowych. W maju 1942 r. powołana została do życia Komisja Pocztowa i rozwinął się stały ruch pocztowy. W obozie wychodziła gazeta Za drutami{{fakt|data=2009-05}}, redagowana przez jeńców. Od jesieni 1940 r. wydawano też nielegalnie pismo pt. Zadrucie, a także Dziennik Obozowy. W 1944 jeńcy zorganizowali igrzyska olimpijskie.

 

== Działalność konspiracyjna ==

W obozie niemal od razu rozwinęła się [[konspiracja|działalność konspiracyjna]]. Z części dostarczonych przez niemieckich antyfaszystów lub przemyconych przez pracujących poza obozem jeńców zmontowano dwa konspiracyjne odbiorniki [[radio]]we. Powstała konspiracyjna organizacja wojskowa, kierowana początkowo przez płk. I. Misiąga, a od 1942 r. – przez gen. bryg. [[Jan Chmurowicz|Jana Chmurowicza]], przybyłego z [[Oflag VII A Murnau|Oflagu VII A Murnau]]. Głównym jej celem było podtrzymywanie wśród jeńców woli walki oraz przygotowywanie ucieczek, których było ponad 20, m.in.:

* 28 czerwca 1940 r. [[Jan Mickunas|kpt. Jan Mickunas]] i ppor. Jerzym Fularskim zdołali zbiec z obozu<ref>Jerzy Fularski – „Według gwiazd na wschód”. Wydawnictwo: Międzychód 2009</ref>. Była to pierwsza udana ucieczka z Oflagu w Woldenbergu. Tuż przed zapadnięciem zmroku osłonięci sztucznym tłokiem wskoczyli do głębokiego rowu kanalizacyjnego, dochodząc niepostrzeżenie do ogrodzenia. Następnie podkopali się pod zwojami drutu kolczastego i płotem wychodząc na otwartą przestrzeń poza drutami. Teraz dopiero zauważyli ich wartownicy z wież strażniczych i otworzyli ogień z broni maszynowej. Zbiegli jeńcy posuwają się skokami. Znikają w zapadających ciemnościach. W ślad za nimi ruszają patrole z psami. Obława wraca bez rezultatu. W obozie ogólna radość: ''„pierwsze zwycięstwo po kapitulacji Francji !”'' „ <ref>''„Uciekali by walczyć”'' - „Stolica” nr 33 z 19 sierpnia 1962 r. str. 15</ref>. „Opuściliśmy obóz bez pożegnania towarzyskiego, za to żegnani ogniem trzech budek wartowniczych”, tak relacjonował [[Jan Mickunas|kpt. Jan Mickunas]] [http://gorzow.wyborcza.pl/gorzow/1,35211,6991012,Jak_oficerowie_uciekli_z_obozu_Woldenberg.html ucieczkę z oflagu we wspomnieniach].

* 19 marca 1942 r. miała miejsce udana ucieczka 5 jeńców (kpt. Pacak-Kuźmirski, por. [[Jerzy Kleczkowski]], por. Nowosławski, por. Madej, ppor. Siekierski) , których wyprowadził z obozu kpt. [[Zdzisław Pacak-Kuźmirski]] wraz z „konwojentem”, ppor. Zygmuntem Siekierskim, który został przebrany w mundur wartownika i uzbrojony w drewnianą imitację karabinu typu Mauser.

 

Pod koniec 1944 r. podjęto tajne przygotowania do opanowania obozu w wypadku opuszczenia go przez Niemców z chwilą zbliżania się frontu. Jednakże nie doszło do tego. Niemcy ewakuowali obóz w dwóch grupach: 25 stycznia 1945 r. jeńcy z obozu Zachód i po tej dacie z obozu Wschód. Ci drudzy zostali wyzwoleni 30 stycznia przez wojska radzieckie w majątku [[Dziedzice (województwo zachodniopomorskie)|Dziedzice]] pod [[Barlinek|Barlinkiem]].