Tęczówka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wipur (dyskusja | edycje)
różne poprawki
rozszerzono, źródła. wikizacja, usunięto szablony "fakt"
Linia 1:
[[Plik:Human Iris JD052007.jpg|thumb|Tęczówka to niebieski (w tym oku) obszar okalający [[źrenica|źrenicę]]]]
__BEZSPISU__
'''Tęczówka''' ({{łac.|iris}}) – element budowy [[oko|oka]], nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część [[błona naczyniowa|błony naczyniowej]]. W centrum zawiera otwór zwany [[źrenica|źrenicą]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} (łac. ''pupilla''). {{fakt|Na przedniej powierzchni widać regularnie ułożone wyniosłości (beleczki, ''trabeculae'') oraz wgłębienia (zatoki, ''cryptae''). Na jej przedniejtylnej powierzchni obecne są fałdy tęczówki (nieregularne zagłębienia i uwypuklenia).{{odn|dataWalocha|2013|s=2017-06111}}.
 
== Warstwy tęczówki ==
'''Tęczówka''' ({{łac.|iris}}) – element budowy [[oko|oka]], nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część [[błona naczyniowa|błony naczyniowej]]. W centrum zawiera otwór zwany [[źrenica|źrenicą]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} (łac. ''pupilla''). {{fakt|Na jej przedniej powierzchni obecne są fałdy tęczówki (nieregularne zagłębienia i uwypuklenia).|data=2017-06}}
{{fakt|Wyróżnia się cztery warstwy tęczówki{{odn|Walocha|2013|s=111}}:
* nabłonekwarstwa przednigraniczna przednia tęczówki – nabłonek jednowarstwowy płaski
* [[zrąb narządu|zrąb]] tęczówki, w skład którego wchodzi wyżej opisana warstwa mięśni{{odn|Walocha|2013|s=112}}
* warstwę barwnikową, tak zwaną część tęczówkową [[siatkówka (anatomia)|siatkówki]].{{odn|dataWalocha|2013|s=2017-06111}}.
 
Analiza tęczówki oka człowieka wykorzystywana jest w [[irydologia|irydologii]]{{odn|Jensen|V. Bodeen|2011|s=21}}{{odn|Szmukała-Rostovceva|2014|s=11}}.
Tęczówka zawiera dwa układy włókienek mięśniowych, które działając antagonistycznie sprawiają, że działa ona jak [[przysłona fotograficzna]] i reguluje dopływ światła do [[Soczewka (anatomia)|soczewki]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. Mięsień zwieracza źrenicy ({{łac.|musculus sphincter pupillae}}), unerwiony przez włókna przywspółczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}, ma wiązki mięśniowe ułożone spiralnie{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} i znajduje się przy brzegu źrenicy{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}. Mięsień rozwieracza źrenicy ({{łac.|musculus dilatator pupillae}}), unerwiony przez włókna współczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}, ma wiązki mięśniowe ułożone promieniście{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} między obwodem tęczówki a źrenicą{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}.
 
== Mięśnie tęczówki ==
{{fakt|Wyróżnia się cztery warstwy tęczówki:
Tęczówka zawiera dwa układy włókienek mięśniowych, które działając antagonistycznie sprawiają, że działa ona jak [[przysłona fotograficzna]] i reguluje dopływ światła do [[Soczewka (anatomia)|soczewki]]{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}.
* nabłonek przedni tęczówki – nabłonek jednowarstwowy płaski
* warstwę graniczną zewnętrzną; brak w niej naczyń krwionośnych
* [[zrąb narządu|zrąb]] tęczówki
* warstwę barwnikową, tak zwaną część tęczówkową [[siatkówka (anatomia)|siatkówki]].|data=2017-06}}
 
* '''Mięsień zwieracz źrenicy''' ({{łac.|musculus sphincter pupillae}}), unerwiony przez włókna przywspółczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} pozazwojowe pochodzące ze zwoju rzęskowego – nerwy rzęskowe krótkie{{odn|Walocha|2013|s=112}} (włókna przedzwojowe pochodzą z jądra przywspólczulnego nerwu okoruchowego{{odn|Walocha|2013|s=112}}), ma wiązki mięśniowe ułożone spiralnie{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} i znajduje się przy brzegu źrenicy{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}.
Analiza tęczówki oka człowieka wykorzystywana jest w [[irydologia|irydologii]]{{odn|Jensen|V. Bodeen|2011|s=21}}{{odn|Szmukała-Rostovceva|2014|s=11}}.
 
* '''Mięsień rozwieracza źrenicy''' ({{łac.|musculus dilatator pupillae}}), unerwiony przez włókna współczulne{{odn|Niżankowska|2000|s=163}}{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}} pozazwojowe ze zwoju szyjnego górnego pnia współczulnego{{odn|Walocha|2013|s=112}} (włókna przedzwojowe pochodzą z jądra pośrednio-bocznego odcinka C8-Th12 rdzenia kręgowego){{odn|Walocha|2013|s=112}}, ma wiązki mięśniowe ułożone promieniście{{odn|Niżankowska|2000|s=163}} między obwodem tęczówki a źrenicą{{odn|James|Chew|Bron|1997|s=23}}.
 
== Zobacz też ==
Linia 29 ⟶ 34:
* {{Cytuj książkę | odn=tak | imię=Dr Bernard | nazwisko=Jensen | imię2=Dr Donald | nazwisko2=V. Bodeen | tytuł=Co Twoje oczy mówią o zdrowiu - Irydologia w praktyce | wydawca=Studio Astropsychologii | miejsce=Białystok | rok=2011 | isbn=978-83-7377-501-5}}
* {{Cytuj książkę | odn=tak | imię=Aliona | nazwisko=Szmukała-Rostovceva | tytuł=Irydologia zilustrowana. Praktyczny poradnik. Znaki irydologiczne na ponad 230 zdjęciach | wydawca=GWP | miejsce=Gdańsk | rok=2014 | isbn=978-83-60577-91-2}}
* {{Cytuj książkę| odn=tak|nazwisko=Walocha|imię=Jerzy|tytuł=Anatomia prawidłowa człowieka|rok=2013|wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego|miejsce=Kraków|strony=111-112|isbn=978-83-233-3581-8|wydanie=I|tytuł tomu=Głowa i Szyja}}
 
 
{{Oko}}