|
}}
[[Plik:Kamienica Margrabska - Kraków.JPG|thumb|240px|Kamienica Wielopolskich w Krakowie w której w 1792 nocował [[Tadeusz Kościuszko]]<ref>Michał Rożek, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006, s. 184.</ref>.]]
'''Franciszek Wielopolski''' herbu [[Starykoń (herb szlachecki)|Starykoń]] (ur. 21 września [[1732]], zm. 14 stycznia [[1809]]<ref>[http://www.sejm-wielki.pl/b/1.869.306 Franciszek hr. Wielopolski z Zabełcza h. Starykoń (odm.)], www.sejm-wielki.pl</ref>) – [[marszałek nadworny koronny]] 1767-1773, X ordynat [[Ordynacja Pińczowska|Ordynacji Myszkowskich]], uczestnik [[konfederacjaKonfederacja radomska|konfederacji radomskiej]], właściciel wielu nieruchomości i gruntów w Krakowie.
Był synem [[Karol Wielopolski|Karola Wielopolskiego]] i jego żony Elżbiety Mniszech. Związek małżeński zawarł z Elżbietą Bielińską<ref>Robert Zwierzyniecki, ''Ordynacja Myszkowskich czyli kto miał Chroberz Książ i Szaniec''. Kraków 2017, s.47.</ref>. Marszałek [[konfederacjaKonfederacja radomska|konfederacji radomskiej]] [[województwoWojewództwo krakowskie (I Rzeczpospolita)|województwa krakowskiego]]<ref>[[Aleksander Kraushar]], Książę Repnin i Polska, Warszawa 1900 t. I , s. 389.</ref>. W załączniku do depeszy z [[2 października]] [[1767]] roku do prezydenta Kolegium Spraw Zagranicznych [[Imperium Rosyjskie]]ego [[Nikita Panin (1718–1783)|Nikity Panina]], [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|poseł rosyjski]] [[Nikołaj Repnin|Nikołaj Repnin]] określił go jako posła właściwego dla realizacji rosyjskich planów na [[Sejm repninowski|sejmie 1767]] roku<ref>Носов Б. В. Установление российского господства в Речи Посполитой. 1756–1768 гг. Moskwa, 2004, s. 663.</ref>. 23 października 1767 wszedł w skład [[Sejm delegacyjny|delegacji]] Sejmu, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]]<ref>[[Volumina Legum]] t. VII, [[Petersburg]] 1860, s. 244-248</ref>. Był posłem na Sejm Repninowski z województwa krakowskiego<ref>Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 246</ref>.
24 marca 1768 na Radzie [[Senat (I Rzeczpospolita)|Senatu]] głosował za wezwaniem [[Armia Imperium Rosyjskiego|wojsk rosyjskich]] w celu stłumienia [[konfederacjaKonfederacja barska|konfederacji barskiej]]<ref>[[Władysław Konopczyński]], Konfederacja barska, t. I, Warszawa 1991, s. 46</ref>.
Po wprowadzeniu [[autonomiaAutonomia|autonomii]] dla większych miast [[Rzeczpospolita Polska|Rzeczypospolitej]] na mocy uchwalonego przez [[Sejm Czteroletni]] [[prawoPrawo o miastach|prawa o miastach]] 18 kwietnia 1791 Wielopolski przyjął obywatelstwo krakowskie. 14 kwietnia 1792 został pierwszym w historii miasta prezydentem. Funkcję tę sprawował do 11 września 1792. Po zajęciu miasta przez wojska rosyjskie zlikwidowano [[magistrat]] przywracając dawne władze. Siedzibą Wielopolskiego była kamienica przy [[Rynek Główny w Krakowie|Rynku Głównym]] 47 zwana [[Kamienica Mennica|Margrabską]].
W 1778 odznaczony [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]]<ref>Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 222</ref>.
|
