Oflag II C Woldenberg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Sony123 (dyskusja | edycje)
→‎Działalność konspiracyjna: Wielka ucieczka 1943. Dodałem wyciąg z rozkazu komendanta oraz informacje o ucieczce.
Linia 38:
[[File:Wyc.Rozk.112.jpg|thumb|Wyciąg dla jeńców obozu z rozkazu komendy obozu nr. 112 z dnia 23 września 1943; podpisany komendant major Dworzak; potwierdzony za zgodność adiutant hauptman Dr Priewe. Kary dla 13stu oficerów polskich, od 10 do 5 dni obostrzonego aresztu domowego za spowodowanie zniknięcia desek łóżkowych. Deski służyły jako szalunki w budowanym przez więźniów tunelu ucieczkowym. Kolekcja prywatna - Warszawa.]]
W obozie niemal od razu rozwinęła się [[konspiracja|działalność konspiracyjna]]. Z części dostarczonych przez niemieckich antyfaszystów lub przemyconych przez pracujących poza obozem jeńców zmontowano dwa konspiracyjne odbiorniki [[radio]]we. Powstała konspiracyjna organizacja wojskowa, kierowana początkowo przez płk. I. Misiąga, a od 1942 r. – przez gen. bryg. [[Jan Chmurowicz|Jana Chmurowicza]], przybyłego z [[Oflag VII A Murnau|Oflagu VII A Murnau]]. Głównym jej celem było podtrzymywanie wśród jeńców woli walki oraz przygotowywanie ucieczek, których było ponad 20, m.in.:
 
* 28 czerwca 1940 r. [[Jan Mickunas|kpt. Jan Mickunas]] i ppor. Jerzym Fularskim zdołali zbiec z obozu<ref>Jerzy Fularski – „Według gwiazd na wschód”. Wydawnictwo: Międzychód 2009</ref>. Była to pierwsza udana ucieczka z Oflagu w Woldenbergu. Tuż przed zapadnięciem zmroku osłonięci sztucznym tłokiem wskoczyli do głębokiego rowu kanalizacyjnego, dochodząc niepostrzeżenie do ogrodzenia. Następnie podkopali się pod zwojami drutu kolczastego i płotem wychodząc na otwartą przestrzeń poza drutami. Teraz dopiero zauważyli ich wartownicy z wież strażniczych i otworzyli ogień z broni maszynowej. Zbiegli jeńcy posuwają się skokami. Znikają w zapadających ciemnościach. W ślad za nimi ruszają patrole z psami. Obława wraca bez rezultatu. W obozie ogólna radość: ''„pierwsze zwycięstwo po kapitulacji Francji !”'' „ <ref>''„Uciekali by walczyć”'' - „Stolica” nr 33 z 19 sierpnia 1962 r. str. 15</ref>. „Opuściliśmy obóz bez pożegnania towarzyskiego, za to żegnani ogniem trzech budek wartowniczych”, tak relacjonował [[Jan Mickunas|kpt. Jan Mickunas]] [ucieczkę z oflagu we wspomnieniach<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2019-05-11 |opublikowany = gorzow.wyborcza.pl |url = http://gorzow.wyborcza.pl/gorzow/1,3521136844,6991012,Jak_oficerowie_uciekli_z_obozu_Woldenberg.html ucieczkę z oflagu we wspomnieniach]?disableRedirects=true}}</ref>.
* 19 marca 1942 r. miała miejsce udana ucieczka 5 jeńców (kpt. Pacak-Kuźmirski, por. [[Jerzy Kleczkowski]], por. Nowosławski, por. Madej, ppor. Siekierski) , których wyprowadził z obozu kpt. [[Zdzisław Pacak-Kuźmirski]] wraz z „konwojentem”, ppor. Zygmuntem Siekierskim, który został przebrany w mundur wartownika i uzbrojony w drewnianą imitację karabinu typu Mauser.
 
* 19 marca 1942 r. miała miejsce udana ucieczka 5 jeńców (kpt. Pacak-Kuźmirski, por. [[Jerzy Kleczkowski]], por. Nowosławski, por. Madej, ppor. Siekierski) , których wyprowadził z obozu kpt. [[Zdzisław Pacak-Kuźmirski]] wraz z „konwojentem”, ppor. Zygmuntem Siekierskim, który został przebrany w mundur wartownika i uzbrojony w drewnianą imitację karabinu typu Mauser.
 
Ogółem uciekło z obozu 34 oficerów i szeregowych. W marcu 1942 Niemcy odkryli podkop w baraku 24B, przygotowywany od kilku miesięcy przez grupę 66 oficerów i szeregowych. Podkop wykonywano na głębokości 4 metrów, zaopatrzono w oświetlenie elektryczne, szalunki i wentylację. Ze względu na groźbę zastosowania odpowiedzialności zbiorowej, jako organizatorzy podkopu ujawniło się 8 oficerów, wybranych losowo. Ponieśli oni odpowiedzialność jedynie za zniszczenie mienia (m.in. deski na szalunki z prycz) w postaci obostrzonego aresztu. W 1943 miała miejsce największa próba ucieczki. Wykopano tunel z najbliższego baraku w stronę drutów. Około 150 oficerów było przygotowanych do ucieczki, niestety tunel został odkryty na kilka metrów przed ukończeniem.
W 1944 r. na terenie obozu zorganizowano w porozumieniu z jeńcami obozu [[Oflag II D Gross-Born|II D Gross-Born]] konspiracyjny batalion wchodzący w skład organizacji [[Odra (organizacja konspiracyjna)|Odra]] i składający się z jeńców pracujących poza obozem. W wypadku posuwania się ofensywy radzieckiej na zachód miał on organizować dywersję na tyłach wojsk niemieckich. W obozie rozwinęły podziemną działalność także różne ugrupowania polityczne, będące odpowiednikami działających w kraju przed wojną i podczas wojny partii politycznych. Nowym ugrupowaniem było natomiast Dobrowolne Zrzeszenie Wolnych Obywateli Nie Skompromitowanych Politycznie (DZWON).