Helena Witkowska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Wodnik11 przeniósł stronę Wikipedysta:Wodnik11/brudnopis do Henryka Pawlewska Znacznik: Nowe przekierowanie |
Usunięto przekierowanie do Henryka Pawlewska Znaczniki: Usunięto przekierowanie VisualEditor |
||
Linia 1:
'''Witkowska Helena''' (1870-1938) - historyk, nauczycielka i działaczka feministyczna
== Życie ==
Urodziła się w 1870 roku w Kaliszu. Po nagłej śmierci męża i córki wyjeżdża zagranicę do Szwajcarii.<ref>Stefania Tatarówna, ''Śp. Helena Witkowska,'' "Lotos" R. 5, z. 12 z grudnia 1938, s. 361</ref> Ukończyła w 1897 licencjat z nauk społecznych (licenciee es sciences sociales) na uniwersytecie w Genewie. Po powrocie do kraju przez rok pracuje jako nauczycielka historii w szkole Wiktorii Niedziałkowskiej we Lwowie (1898). Następnie uczy historii Polski, historii powszechnej i geografię w pierwszym gimnazjum żeńskim w Krakowie (1899-1917)<ref>Informacja biograficzna w reedycji książki Heleny Witkowskiej, O prawach politycznych kobiet, nowa edycja Ewa Furgal, Kraków 2019, s. 5 [http://www.przestrzenkobiet.pl/assets/publikacje/glos-2.pdf wersja elektroniczna]</ref>. Jednocześnie publikuje popularne zarysy historii Polski i powszechnej a także wypisy szkolne dla potrzeb swoich uczniów (zob. niżej) Od 1901 członek i sekretarka wydziału Towarzystwa szkoły gimnazjalnej żeńskiej w Krakowie. Od r. 1912 do 1919 była nauczycielką i następnie także dyrektorką w szkole koedukacyjnej im. M. Ramułtowej w Krakowie. Od r. 1919 do 1923 uczyła na państwowych kursach nauczycielskich w Krakowie. Była wykładowcą historii Polski i nauk obywatelskich na kursach wakacyjnych dla nauczycielstwa ludowego (1915, 1916, 1918, 1919-1922). W l. 1917-1923 nauczycielka nauk obywatelskich w miejskiej szkole gospodarstwa domowego w Krakowie, a następnie w państwowej szkole zawodowej żeńskiej w Krakowie (1923-1938). Od 1922 redaguje wraz Ludomirem Sawickim kwartalnik "Polska współczesna". W r. 1928 bierze udział we wszechświatowym zjeździe Służby społecznej (Service social) w Paryżu<ref>Jadwiga Petrażycka-Tomicka, ''W służbie obywatelskiej i służbie społecznej,'' Kraków 1929, passim</ref>. Od 1929 pracuje w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego jako instruktorka wychowania obywatelskiego<ref>Stefania Tatarówna, ''Śp. Helena Witkowska,'' "Lotos" R. 5, z. 12 z grudnia 1938, s. 362</ref>. Zmarła 1 listopada 1938 roku w Krakowie i została pochowana na Cmentarzu Rakowickim.
=== Prace własne ===
* Pogląd na rozwój dziejowy
* Komisja edukacji narodowej
* Historia zjednoczenia Włoch
* Udział Galicji w powstaniach polskich
* [wraz z M. Kulikowską] Czytania historyczne
* [wraz z M. Kulikowską] Z naszych dziejów
* O prawach politycznych kobiet, (Kraków 1903)
* Z dziejów ludzkości (1911)
* Dzieje ustroju Polski w zarysie (1913)
* Dni chwały, dni klęski. Obrazy z dziejów ojczystych (1913)
* Tadeusz Kościuszko, (Kraków 1915)
* Stosunki społeczne w Polsce niepodległej. Wyjątki z dzieł historyków (1916)
* Kozaczyzna. Wyjątki z dzieł historyków polskich (1918)
* Nauka o Polsce współczesnej (1920)
* Elementarz obywatelski (1920 )
* Unje, federacje, braterstwo narodów,
* Obywatel,
* [wraz z Ludomirem Sawickim] Nauka o Polsce współczesnej. Podręcznik dla VII stopnia szkoły powszechnej (1921)
* Kultura polska. Wyjątki z dzieł historyków polskich( 1922 )
* [wraz Ludwiką Dobrzyńską-Rybicką] Obywatelstwo jako podstawa życia zbiorowego w odrodzonej Polsce (1931)
== Działalność ==
Do 1914 działała w krakowskim środowisku emancypantek. Jedna z czołowych działaczek Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego im.Adama Mickiewicza w Krakowie (1899-1914).<ref>W. Jamrożek, ''Idee edukacyjne polskiej socjalnej demokracji w Galicji do 1918,'' Poznań 1994, s. 137-144</ref>
Podczas I wojny światowej jest działaczką krakowskiego koła i członkinią Naczelnego Zarządu [[Liga Kobiet Galicji i Śląska|Ligi Kobiet Galicji i Śląska]] (1915-1918). Członkini Lewicowego Koła Kobiet w Krakowie (1916-1917). Od lutego 1917 wraz z Władysławą Weychert-Szymanowską kierowała Wydziałem Oświecenia Narodowego LKGiŚ. Autorka artykułów a następnie redaktorka naczelna (1918-1919) czasopisma Ligi "Na posterunku"<ref>Joanna Dufrat, ''Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919,'' Toruń 2001, s. 178, 215, 233, 234, 241, 289, 296, 297, 303, 304 ISBN 83-7174-980-5</ref>. W ramach akcji samokształceniowej jeździ do licznych kół Ligi a także Komitetów Narodowych z wykładami z historii Polski<ref>Helena Witkowska, ''Z wędrówki po Zagłębiu,'' „Na posterunku” 1918, nr.35, s.6.</ref>.
Po zjeździe zjednoczeniowym lig kobiet Galicji i Królestwa Polskiego w grudniu 1918 członkini Zarządu Naczelnego Ligi Kobiet Polskich<ref>Joanna Dufrat, ''Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej ...,'' s. 306</ref>. Od 1925 prezeska stowarzyszenia Służba obywatelska, składającego się z nauczycielek szkół zawodowych żeńskich. Po przewrocie majowym opowiedziała się za sanacją. Od 1928 działaczka [[Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet|Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet]], przewodnicząca koła krakowskiego organizacji.
Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi<ref>Stefania Tatarówna, ''Śp. Helena Witkowska,'' "Lotos" R. 5, z. 12 z grudnia 1938, s. 362</ref>
== Przypisy ==
<references />
== Bibliografia: ==
Jadwiga Petrażycka-Tomicka, ''W służbie obywatelskiej i służbie społecznej,'' Kraków 1929, [http://obc.opole.pl/Content/6465/313475.pdf wersja elektroniczna]
| |||