Maria Chmieleńska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 4:
Urodzona w Kijowie, córka generała armii rosyjskiej Antoniego i Walerii z Brzostowskich. Dwaj bracia ojca [[Ignacy Chmieleński|Ignacy]] i [[Zygmunt Chmieleński|Zygmunt]] byli uczestnikami powstania styczniowego. Uczyła się w gimnazjum żeńskim w Kijowie, gdzie uczestniczyła w pracach tajnego kółka samokształceniowego. Po ukończeniu szkoły pracowała jako prywatna nauczycielka w Kijowie, m.in. udzielała lekcji [[Anatolij Łunaczarski|Anatolijowi Łunaczarskiemu]].<ref>Alicja Pacholczykowa, M''aria Chmieleńska (1869-1945?),'' Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 306</ref> W 1897 przeniosła się do Warszawy nadal pracując jak prywatna nauczycielka. Tu w 1898 wstąpiła do [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]]. Posługując się pseudonimem "Klara" brała udział w kolportażu nielegalnej prasy partyjnej.Uczestniczyła też w pracy oświatowej wykładając język polski i historię w kółkach robotniczych<ref>Adam Próchnik, ''Kobieta w polskim ruchu socjalistycznym,'' Warszawa 1948, s. 23</ref>. Od 1899 kierowała pracą kół kobiecych i prowadziła koła metalowców w Warszawie. Aresztowana w marcu 1901 i przetrzymywana do 14 sierpnia w [[X Pawilon Cytadeli Warszawskiej|X Pawilonie]] Cytadeli<ref>Adam Próchnik, ''Kobieta w walce o niepodległość i socjalizm,'' Warszawa 1938, s. 15, [https://polona.pl/item/kobieta-w-walce-o-niepodleglosc-i-socjalizm-w-polsce,NzI1NTM2MTE/20/#info:metadata Biblioteka Polona - wersja elektroniczna]</ref>. Zwolniona za kaucją została skazana w 1903 przez Warszawską Izbę Sądową na 3 lata zesłania do guberni wiackiej.<ref>Alicja Pacholczykowa, M''aria Chmieleńska (1869-1945?) ...,'' s. 307</ref> Po amnestii obniżono jej karę zesłania o rok. Po powrocie do Warszawy w styczniu 1905 jako członek Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego prowadziła tzw. biuro centralne PPS, później kolejno kierowała pracą dzielnic PPS Powiśle I Mokotów. W sierpniu 1905 ponownie aresztowana i osadzona na oddziale kobiecym tzw. ,,Serbia” więzienia na Pawiaku<ref>Maria Chmieleńska, ''Wrażenia z rewolucji 1905 r. w "Serbii",'' "Niepodległość" t. 8, 1933, s. 284-290 [https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/31094/edition/27922/content?ref=desc&format_id=2 Śląska Biblioteka Cyfrowa - wersja elektroniczna]</ref>. Zwolniona za kaucją 30 września 1905 wróciła do poprzedniej działalności. Następnie była członkiem OKR PPS kolejno w Kaliszu i Lublinie. Po rozłamie w PPS od września 1906 należała do [[Polska Partia Socjalistyczna – Frakcja Rewolucyjna|Polskiej Partii Socjalistycznej - Frakcji Rewolucyjnej]]. W 1907 zagrożona aresztowaniem wyjechała do Rosji, przez pewien czas mieszkając u rodziny w Kijowie.<ref>Alicja Pacholczykowa, M''aria Chmieleńska (1869-1945?) ...,'' s. 307</ref>
Po wybuchu I wojny światowej mieszkając w Warszawie podjęła na nowo działalność w PPS-Frakcji odbudowując jej struktury wraz z Arturem Śliwińskim. Następnie działała w warszawskim OKR PPS. Brała także udział w pracach [[Polska Organizacja Wojskowa|Polskiej Organizacji Wojskowej]]. W listopadzie 1915 brała udział w założeniu Uniwersytetu Latającego, którego członkiem zarządu pozostała do 1924. Delegatka na XII i
W okresie międzywojennym pracowała od 1919 jako
Pod koniec lata trzydziestych wycofała się z działalności w PPS, zaczęła interesować się teozofią i zbliżyła się do Tow. Teozoficznego. Okupację spędziła w Warszawie. Po powstaniu warszawskim 1944, chora, została umieszczona w szpitalu w jednej z podwarszawskich miejscowości. Niedługo potem zmarła.
|