Taoizm: Różnice pomiędzy wersjami

'''Taoizm''' (czasem zapisywany jako ''daoizm'') – tradycyjny chiński system [[filozofia|filozoficzny]] i [[religia|religijny]]. Stworzenie filozofii taoistycznej przypisuje się mędrcowi zwanemu [[Laozi]] w [[VI wiek p.n.e.|VI wieku p.n.e.]], taoizm religijny powstał w [[II wiek|II]] i [[III wiek]]uwieku n.e. Za najważniejsze księgi taoizmu uważa się ''[[Daodejing]]'' oraz ''[[Zhuangzi (księga)|Zhuangzi]]''.

Taoizm był jednym, obok [[konfucjanizm]]u, z dwóch najważniejszych systemów filozoficzno-religijnych w [[Chiny|Chinach]]. Taoizm religijny – w przeciwieństwie do względnie ortodoksyjnego konfucjanizmu – był jednak otwarty na zapożyczenia z innych wierzeń. W różnych okresach otwierał się na elementy [[konfucjanizm]]u, [[szamanizm]]u, [[buddyzm]]u, [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]] i [[manicheizm]]u.

Tradycyjnie przyjęto, że twórcą taoizmu był [[Laozi]], jednak w rzeczywistości nie jest to jasne. CzasyTaoizm powstaniapowstawał taoizmuw były czasamiczasach wielkich przemian politycznych i filozoficznych w [[Chiny|Chinach]]. Wielu filozofów (m.in. [[Konfucjusz]]) właśnie wtedy rozpoczęło wygłaszaćgłosić swe nauki. Niektórzy powstanie taoizmu przypisują [[legizm|legistom]] – filozofom uważającym prawo za największą wartość, promujących bierną postawę wobec świata oraz często określającym życie człowieka mianem [[Dao]] – drogi.

Innym ważnym pojęciem w taoizmie filozoficznym jest [[wu wei]]. Dosłowne tłumaczenie to niedziałanie, a raczej działanie bez wysiłku, działanie w harmonii z dao. Jest to proces akceptowania i harmonizowania swego działania z nurtem wszechświata. Doświadczając dao i w ten sposób poznając je, człowiek nabywa naturalnej cnoty [[de]], która pozwala na osiągnięcie harmonii wu wei.

Pod tym względem taoizm jest podobny do filozofii głoszonej przez stoików, owa zasada wu wei polega na tym, iżże istnieje jakiś plan (zdaniem stoików był to plan boski, taoiści uważali, że było to Dao). Stąd też niechęć do ingerencji w odwieczne prawa świata, gdyż takowa byłaby sprzeczna z Dao.

Taoizm lekceważył drobiazgowość [[konfucjanizm]]u i państwowotwórcze wysiłki [[legizm|legistów]], głosząc prostotę, pozorną słabość i ograniczenie porządku władzy i roli państwa do minimum. Sławne cytaty z [[Daodejing]] głoszą: ''Im„Im więcej ustaw i przepisów tym więcej przestępstw''przestępstw” i ''Im„Im mniej rządzi władca, tym lepiej powodzi się jego krajowi''krajowi”. Taoizm filozoficzny miał również duży wpływ na rozwój [[Chan (buddyzm)|chanu]].

=== Etapy i przedstawiciele taoizmu filozoficznego<ref name=autonazwa1religieifilozofie>Źródło: http://religieifilozofie.prv.pl (za zgodą autora).</ref> ===

** [[Yang Zhu]] (V–IIIV – III w. p.n.e.)

[[Plik:Taoist priest - Taishan.jpg|thumb|upright|left|Duchowny taoistyczny]]

W roku [[440]] taoizm stał sięzostał na pewien czas oficjalną religią chińską. W roku [[666]] [[Laozi]] został [[Deifikacja|deifikowany]] i wyniesiony ponad [[Budda Siakjamuni|Buddę]] i [[Konfucjusz]]a. Później wprowadzono do taoizmu mnóstwo bóstw z wierzeń ludowych, przez co taoizm religijny oddalił się znacznie od swych filozoficznych korzeni.

Z taoizmem religijnym związane są też: [[medycyna chińska]] i nauka ([[proch czarny]], wynaleziony przez taoistycznego chemika w Chinach w [[IX wiek|IX]] wieku), wewnętrzne style walki, techniki [[dywinacja|dywinacyjne]] np. w oparciu o [[Yijing]] (''Księgę Przemian''), [[alchemia]], poszukiwanie sposobów na długowieczność, poszukiwania naturalnej równowagi energetycznej w otoczeniu człowieka [[feng shui]].

W taoizmie religijnym wyszczególnić można dwa nurty<ref name=autonazwa1 />{{r|religieifilozofie}}, '''nurt ludowy''' i '''nurt świątynny'''.

** Szkoła Higieny Bogów Wewnętrznych (II–IVII – IV w.)

Około [[300]] roku n.e. pojawiła się przypisywana [[Laozi]] księga [[Huahujing]] (化胡經, czyli ''[Klasyczna] Księga o nawróceniu barbarzyńców''). Opisuje ona działalność misjonarską mistrza Lao w Indiach, a zwłaszcza nauki przekazywane przez mistrza Buddzie. Była popularna w kręgach taoistycznych, a zwłaszcza wykorzystywana by dowieść wyższości nad [[buddyzm]]em i tego, że jest on jedynie hinduską odmianą taoizmu. W odpowiedzi na te ataki buddyści uznali ją za oszczerstwo, a także przesunęli datę urodzenia [[Budda Siakjamuni|Buddy]] na [[XI wiek p.n.e.]], by wykluczyć jego powiązania z Laozi. Pozycja jest dziś praktycznie niedostępna. Wraz z inwazją buddyzmu w [[Chiny|Chinach]], obie doktryny uległy zespoleniu, co zaowocowało powstaniem buddyzmu [[Chan (buddyzm)|chán]] (z którego wywodzi się koreański [[sŏn]], japoński [[zen]] i wietnamski [[thiền]]).