[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, szablon wikisłownik na górę, -sekcja "zobacz też"
→‎Historia: poprawa linków, drobne redakcyjne
Linia 35:
 
== Historia ==
Słowo ''kurwa'' pojawia się w dokumencie nr 531 z początku XIII wieku, który znaleziony został w [[Nowogród Wielki|Nowogrodzie Wielkim]]. Tekst [[Gramoty na brzozowej korze|gramoty, zapisany z obu stron płatu kory brzozowej]], zawiera prośbę niejakiej Anny do brata o sprawiedliwość dla siebie i swojej córki. Kobieta skarży się bratu, że niejaki Kosniatyn oskarżył ją o nadużycia, prawdopodobnie finansowe, i nazwał ją kurwą, a jej córkę dziwką: назовало еси сьтроу коровою и доцере блядею{{r|zal}}.
 
Słowo ''kurwaKurwa'' było obelżywe już w języku staropolskim; występowało w piśmiennictwie sądowym przy opisach awantur. [[Polskie średniowieczne roty sądowe]] notują np. zwrot: „Csom uczynił Pawłowi, to za jego początkiem, kiedy mi zadawał kurwie macierze syny, a na jegom dom nie biegał”{{odn|Wydra|Rzepka|1984|s=194}}.
 
Jednym z najstarszych, [[Przysłowiaudokumentowanych polskie|przysłów polskich]] jest: „Kto nie ma kurwy w swym rodzie, tedy to zmaż” – taki dopisek zamieścił w latach trzydziestych XVI wieku czytelnik na egzemplarzu traktatu [[Arystoteles]]a ''[[De anima]]''{{r|star}}{{r|litera}}.
 
W literaturze ''kurwa'' pojawiła się już w okresie [[Literatura renesansu|renesansu]], występuje np. we fraszce [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]] ''Na matematyka''{{r|wyb2}}:
{{cytatD|Ziemię pomierzył i głębokie morze,<br /> Wie, jako wstają i zachodzą zorze;<br /> Wiatrom rozumie, praktykuje komu,<br /> A sam nie widzi, że ma kurwę w domu{{r|kochan}}.}}
 
Słowo to pojawia się również u [[Mikołaj Rej|Mikołaja Reja]]: „Nie masz tak zamku s twardego żelaza / By przezeń kurwa s kotką nie wylazła”{{r|anus}}.
 
W okresie [[barok]]u słowo pojawia się u [[Jan Andrzej Morsztyn|Jana Morsztyna]], który napisał wiersz o kochankach magnata, które musiały opuścić dwór ''Precz kurwom z Zamościa''{{r|wyb6}}. Wyraz ''kurwa'' pojawia się w literaturze błazeńskiej, w tłumaczeniu [[Jan z Koszyczek|Jana z Koszyczek]] w utworze ''Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprośnym'' (1521). Marchołt i król Salomon posługują się w rozmowie wulgaryzmami, w tym słowem ''kurwa'': „Zaiste to była kurwa, która porodziła takiego syna”{{r|mas}}. Wśród utworów [[romantyzm]]u, na słowo można natknąć się w twórczości [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]]; w ''Zawiszy Czarnym'' jedna z rywalek wygłasza do drugiej następującą kwestię: – „Jak on cię pozna, k..., to odpędzi”{{r|mas}}.
Linia 54:
W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] słowo rzadko pojawiało się w mediach i utworach literackich z powodu działalności [[Cenzura w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej|cenzury]], która oceniała przekleństwa jako „niemoralne”{{r|biały}}.
 
W czasach staropolskich istniały również inne słowa oznaczające [[prostytucja|prostytutkę]]: ''wyleganica'', ''murwa'', ''kortyzanka'', ''małpa'', ''nęta'', ''przechodka'', ''klępa'', ''larwa'', ''suka''{{r|his}}. Pochodne słowo ''murwa'' występowało jeszcze w XVIII i XIX w.{{r|bał}}{{r|his}}. [[Samuel Linde]] w ''[[Słownik języka polskiego (Samuel Bogumił Linde)|Słowniku języka polskiego]]'' zanotował: „Kto nie ma w swoim rodzie siostry murwy, a brata złodzieja, zmaż ten rym”{{r|linde}}.
 
== Słowo w kulturze współczesnej ==