Dziewięciu Bohaterów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 6:
 
== Geneza i rozwój toposu ==
[[Plik:Nurembergworthies.jpg|thumb|right|350px|Figury Dziewięciu Bohaterów na [[Schöner Brunnen|Pięknej Studni]] ("Schöner Brunnen") w [[Norymberga|Norymberdze]] (1385-1396). Od lewej: Juda Machabeusz, Dawid (z harfą), Juliusz Cezar, Aleksander. Ponadto widoczna jest figura [[Marek Ewangelista|św. Marka]] (z lwem)]]
[[Plik:Hans Burgkmair d. Ä. Drei heidnische Helden.jpg|thumb|right|350px|''Hektor'', ''Aleksander Wielki'', ''Juliusz Cezar'', według [[Hans Burgkmair|Hansa Burkmaira]], 1519 r.]]
[[Plik:Lucas van Leyden 053.jpg|thumb|right|350px|[[Lucas van Leyden]], ''Jozue, Dawid i Juda Machabeusz'', ok. 1520 r.]]
[[Plik:MaestroMantaHabsburger ProdiEroineWappenbuch MantaFisch saa-V4-1985 003r.jpg|thumb|right|Fragment dekoracji350px|Herb malarskiejJuliusza wCezara [[Castelloz dellaHabsburskiego Manta]]herbarzu]]
[[Plik:Habsburger Wappenbuch Fisch saa-V4-1985 004r.jpg|thumb|right|350px|Herb Karola Wielkiego z Habsburskiego herbarzu]]
[[Plik:MaestroManta ProdiEroine Manta.jpg|thumb|right|350px|Fragment dekoracji malarskiej w [[Castello della Manta]]]]
 
O Dziewięciu Bohaterach po raz pierwszy pisze [[Jacques de Longuyon]] w swoim dziele ''Voeux du Paon'' z 1312 roku. Holenderski badacz średniowiecza [[Johan Huizinga]] wskazał na silny związek wszystkich dziewięciu postaci z [[Romans (współczesny gatunek literacki)|romansem rycerskim]]. Podział bohaterów na trzy triady ma związek z praktykowanym w średniowieczu i powszechnym w symbolice podziałem trialistycznym, tu uwzględniono postaci zarówno w kategoriach religijnych jak i historycznych. Znaczenie ''Voeux du Paon'' Longuyona było wielkie dla kultury późnego średniowiecza, szczególnie dla ówczesnych elit władzy i rycerstwa. To dzieło stało się punktem wyjścia dla kolejnych [[Chansons de geste]] w literaturze, dzieł malarstwa książkowego, rzeźby. [[Topos (teoria literatury)|Topos]] dziewięciu mężnych był asumptem do poszukiwania żeńskiego odpowiednika, co miało spełnić "pragnienie równowagi społecznej". Tym ekwiwalentem miały być poezje [[Eustache Deschamps|Eustachego Deschampsa]], w których wybrał [[Dziewięć Bohaterek]]. Według Huizingi były "grupą raczej dziwacznych heroinek". Wśród zarówno fikcyjnych jak historycznych postaci były m.in. [[Pentezylea]], [[Tomyris]] i [[Semiramida]]. Według Deschampsa "dziewiątym herosem" był [[Bertrand du Guesclin]], bretoński rycerz który podczas angielsko-francuskiej [[wojna stuletnia|wojny stuletniej]], po przegranych bitwach [[Bitwa pod Crécy|pod Crécy (1346)]] i [[Bitwa pod Poitiers (1356)|Poitiers (1356)]] miał przechylić szalę zwycięstwa na korzyść [[Francja|Francji]]. Za jednego z Dziewięciu Bohaterów uważał się [[Franciszek I Walezjusz]].
Linia 23 ⟶ 25:
 
Temat ten był również preferowany w angielskiej rzeźbie epoki elżbietańskiej, czego przykładem jest dekoracja elewacji zewnętrznych ''Montacute House'' w [[Montacute]]. Postaciom nadano antykizujące formy i kostiumy.
 
===Fantazyjne Herby Dziewięciu===
 
<gallery widths="300" heights="300">
plik:LDAM (f. 003) Eytor, Duque.jpg|Herb Hektora
plik:LDAM (f. 002v) Rei Alexandre.jpg|Herb Aleksandra Macedońskiego
plik:LDAM (f. 003v) Julio Cesar, Imperador.jpg|Herb Juliusza Cezara ([[Godło Świętego Cesarstwa Rzymskiego|Godło ŚCRNN]])
plik:LDAM (f. 001) Josue, Duque.jpg|Herb Jozuego
plik:LDAM (f. 001v) Rei David.jpg|Herb Dawida
plik:LDAM (f. 002) Judas Macabeu Duque.jpg|Herb Judy Machabeusza
plik:LDAM (f. 004) Rei Artur de Inglaterra.jpg|Herb Króla Artura
plik:LDAM (f. 004v) Carlos Magno, Imperador.jpg|Herb Karola Wielkiego ([[Godło Świętego Cesarstwa Rzymskiego|Godło ŚCRNN]])
plik:LDAM (f. 005) Rei Godofroy.jpg|Herb Gotfryda z Bouillon
</gallery>
 
== Przypisy ==