Wikipedia

Sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne redakcyjne, poprawa linków, wikizacja
drobne redakcyjne, drobne techniczne, wikizacja
Linia 66:
|www = http://www.xxc.ru/
}}
'''Sobór Chrystusa Zbawiciela''' ([[Język rosyjski|ros.]] Хра́м Христа́ Спаси́теля) – największa [[świątynia]] ([[Sobór (świątynia)|sobór]]) [[Cerkiew prawosławna(budynek)|cerkiew]] [[Prawosławie|prawosławna]] na świecie, znajdująca się w [[Moskwa|Moskwie]] na brzegu rzeki [[Moskwa (rzeka)|Moskwy]], nieopodal [[Kreml]]a.
 
== Historia ==
=== Geneza i powstanie ===
[[Plik:Cathedral of Christ the Saviour 1903.jpg|mały|<center>Katedra w 1903</center>]]
[[Katedra]]lny sobór Chrystusa Zbawiciela jest ''votum'' dziękczynnym za uratowanie [[Rosja|Rosji]] przed [[Inwazja na Rosję (1812)|najazdem napoleońskim w 1812 rokur.]] W dniu 25 grudnia 1812, gdy ostatni żołnierze napoleońscy opuścili granice Rosji, car [[Aleksander I Romanow|Aleksander I]] podpisał manifest o budowie soboru w Moskwie. W piątą rocznicę wyjścia wojsk napoleońskich z Moskwy, 12 października 1817 na [[Wzgórza Worobiowe|Wzgórzach Worobiowych]] rozpoczęto budowę pierwszej świątyni według projektu A. L. Wittberga, [[Luteranizm|luteranina]]. Budżet stanowiły środki skarbu państwa (16 milionów rubli) oraz darowizny społeczeństwa. Pomimo początkowego szybkiego tempa prac do 1824 nie zakończono cyklu zerowego, a wkrótce po objęciu władzy przez cara [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]] prace zostały wstrzymane, formalnie ''na skutek niedostatecznej jakości podłoża''. Wittberga i kierownictwo budowy oskarżono o roztrwonienie środków skarbu na kwotę 1 miliona rubli – po trwającym 8 lat procesie architekt został skazany na konfiskatę majątku i zesłanie do [[WiatkaKirow|Wiatki]].
 
W drugim ogłoszonym konkursie zwycięzcą został [[Konstantin Thon]], który zaprojektował świątynię w [[Styl neorosyjski|rosyjsko-bizantyjskim stylu]], zgodnym z upodobaniami nowego imperatora. Car wskazał też miejsce na budowę nowej świątyni – Czertopole (obecnie Prieczystienka). Prace budowlane rozpoczęte 10 września 1839 trwały 44 lata, a ich koszty osiągnęły poziom 15 milionów [[Rubel|rubli]], przy czym były to właściwie wyłącznie środki państwowe. Montaż wielkiej kopuły zakończono w 1849, zewnętrzne rusztowania rozebrano w 1860, a prace wykończeniowe wnętrz kontynuowano do 1880. Przy dekorowaniu cerkwi udział brali najwybitniejsi artyści [[Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu|Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu]]: [[Wasilij Surikow]], [[Iwan Kramskoj]], [[Wasilij Wierieszczagin|Wasilij Wereszczagin]] i inni.
Linia 86:
 
=== Odbudowa zabytku ===
Pierwsze próby odbudowy zniszczonej świątyni datują się na koniec lat 80. Kamień węgielny pod budowę wmurowano 5 grudnia 1990. Równocześnie powołano do życia [[Fundacja|fundację]] i w 1994 rozpoczęto budowę. Projektantem świątyni był [[Aleksy Denisow]]. Dzięki darom budowa postępowała bardzo szybko i dolna świątynia została w dzień [[Przemienienie Pańskie|Przemienienia Pańskiego]] 6/19 sierpnia 1996 poświęcona przez patriarchę [[Aleksy II (patriarcha Moskwy)|Aleksego II]], który zarazem sprawował pierwszą liturgię. Górna świątynia została udostępniona 19 sierpnia 1999, w wigilię 2000. rocznicy Narodzenia Chrystusa. Tamże sprawowano pierwszą od lat Bożonarodzeniową [[Boska Liturgia|Boską Liturgię]]. Uroczyste poświęcenie odbudowanej świątyni miało miejsce 19 sierpnia 2000.
 
== Architektura ==
[[Plik:Christ the Saviour in Moscow.jpg|mały|<center>Wnętrze soboru (2008)</center>]]
Sobór Chrystusa Zbawiciela jest największą i najbardziej okazałą świątynią Rosji. Pomieścić może 10 000 wiernych. Konstrukcja nakreślona jest na planie greckiego, równoramiennego krzyża o rozpiętości ramion 85 m. Wysokość wraz z [[Kopuła (architektura)|kopułą]] i krzyżem na kopule wynosi 103 m<ref>{{cytuj stronę|url= https://www.emporis.com/buildings/111711/christ-the-savior-cathedral-moscow-russia |tytuł=Christ Savior Cathedral Moscow|autor=Emporis|język=en|data dostępu=2009-12-14}}</ref>.
 
Takie samo wezwanie otrzymał – mniejszy – nowo wzniesiony katedralny[[katedra]]lny [[sobórSobór Chrystusa Zbawiciela w Kaliningradzie|sobór]] w [[Kaliningrad]]zie.
 
== Zobacz też ==
Linia 105:
{{ka}}
 
{{SORTUJ:Moskwa, Chrystusa Zbawiciela}}
[[Kategoria:Architektura bizantyjsko-rosyjska w Rosji|Moskwa]]
[[Kategoria:Cerkwie w Chamownikach|Chrystusa Zbawiciela]]
[[Kategoria:Prawosławne katedry w Rosji|Moskwa, Chrystusa Zbawiciela]]
[[Kategoria:Świątynie pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela|Moskwa]]
[[Kategoria:Zniszczone cerkwie w Rosji]]
[[Kategoria:Cerkwie w dekanacie centralnym eparchii moskiewskiej]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Sobór_Chrystusa_Zbawiciela_w_Moskwie”