Peter Gröning (burmistrz Stargardu): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, infobox, ilustracja, źródła/przypisy
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, poprawa linków
Linia 17:
'''Peter Gröning''' (ur. [[30 września]] [[1561]] r. w [[Stargard|Stargardzie]], zm. [[12 lutego]] [[1631]] r. tamże) – burmistrz Stargardu, fundator [[Collegium Groeningianum]].
 
Urodzony 30 września 1561 r. w Stargardzie<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Zachodniopomorskie/ Naukowcy badają miejsce pochówku burmistrza Stargardu z XVII w. |data dostępu = 2019-08-21 |opublikowany = Nauka w Polsce |url = http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C78305%2Czachodniopomorskie-naukowcy-badaja-miejsce-pochowku-burmistrza-stargardu-z |język = pl}}</ref>, w rodzinie stargardzkiego [[Kołodziej|stelmacha]] Petera i jego żony Gertrudy<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = info-wiadomo�ci Stargard, wiadomo�ci, aktualno�ci, informacje, dziennik |data dostępu = 2019-08-21 |opublikowany = wiadomosci.rii.pl |url = http://wiadomosci.rii.pl/index.php?H=7&HH=17359&title,%2520Peter%2520Gr%25F6ning,%2520Stargard,%2520krypta}}</ref>. Początkowo pobierał naukę w miejscowej Szkole Ratuszowej, następnieale porzucił ją w wieku 12 lat i został tampisarzem nauczycielemu radcy dworu księcia pomorskiego i starosty w Słupsku, któremu towarzyszył w podróżach do Prus, Polski i Rosji. W 1578 r. pracował dla zarządcy zamku w Bytowie [[Antona von Zitzewitz]]<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Znani Stargardzianie |data dostępu = 2019-08-21 |opublikowany = www.stargard.pl |url = https://www.stargard.pl/Znani-Stargardzianie}}</ref>.
 
Od 1580 r. pracował w kancelarii księcia wołogoskiego Ernesta Ludwika<ref name=":1" />. W [[1584]] został wybrany na rentmistrza w domenie w [[Jasienica (Police)|Jasienicy]]{{Fakt|data<ref name=2019-08}}":2" />. Po odejściu w 1588 r. ze służby księcia wołogoskiego Ernesta Ludwika wrócił do Stargardu<ref name=":0" /> i został kupcem (płody rolne, wełna, sól) i udzielał pożyczek<ref name=":1" />. W [[1590]] r. został radnym Rady Miejskiej w Stargardzie<ref name=":0" />, wpotem [[1598]] stargardzkimskarbnikiem<ref podskarbim{{Fakt|dataname=2019-08}}":1" />, a w [[1616]] r. burmistrzem<ref name=":0" />. Był także Nadwornym Radcą Księcia Pomorskiego [[Jan Fryderyk|Jana Fryderyka]].
 
Peter Gröning zmarł [[12 lutego]] [[1631]] r.<ref name=":2" /> i został pochowany w kaplicy jego imienia{{Fakt|data=2019-08}} w [[Kolegiata Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Stargardzie|Kolegiacie Mariackiej]]{{Fakt|data<ref name=2019-08}}":1" />. W swoim testamencie przekazał 20 000 guldenów na fundację dla ubogich i zdolnych<ref name=":0" />. Jego realizację powierzono adwokatowi Królewskiego Sądu Nadwornego w Stargardzie [[Samuel Neander|Samuelowi Neanderowi]].
 
Fundacja Gröninga została założonapotwierdzona [[5 maja]] [[1631]] r. przez księcia pomorskiego [[Bogusław XIV|Bogusława XIV]]{{Fakt|data, który przeznaczył drewno na budowę auli szkolnej<ref name=2019-08}}":1" />. W [[1633]] r. otworzono ''Collegium Groeningianum'' (Kolegium Gröninga)<ref name=":0" />. Zarządzeniem króla Prus Fryderyka Wilhelma z 25 lipca 1714 r. przekształcono szkołę w uczelnię akademicką<ref name=":2" />, a w [[1812]] r. przekształcono je w ''Gymnasium Groeningianum'' (Gimnazjum Gröninga, obecnieod [[I1882]] Liceum Ogólnokształcące imr. Adamaposiadało Mickiewiczaono wnowy Stargardzie|Igmach). LiceumW Ogólnokształcące]]),tej któreformie funkcjonowałoszkoła funkcjonowała do [[1945]] r., (odobecnie działa tam [[1882]]I rLiceum Ogólnokształcące im. posiadałoAdama onoMickiewicza nowyw gmach)Stargardzie|I Liceum Ogólnokształcące]].
 
Dwukrotnie żonaty, z Margaretą Friedrichs i Barbarą Marią von Suckow<ref name=":01" />.
 
W 2019 r. przeprowadzono badania archeologiczne, antropologiczne i genetyczne jego szczątków i grobowca<ref name=":0" />.
 
== Przypisy ==