Język ojczysty: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Zobacz też: Wikicytaty
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1:
'''Język ojczysty''', także '''język pierwszy''', '''język rodzimy''', '''język wyjściowy''' – pierwszy poznawany i doświadczany przez człowieka [[Język (mowa)|język]], a precyzyjniej – rodzima [[odmiana językowa]]<ref name=:0>{{Cytuj |autor=Paradis, Michel; |data= 1998 |rozdział=Neurolinguistic Aspects of the Native Speaker |autor= Rajendra Singh |tytuł=The Native Speaker: Multilingual Perspectives |miejsce=Nowe Delhi |Sage Publications |język=en |s=205}}</ref>, w którymktórej porozumiewa się z otoczeniem. MaMowa ojczysta onma znaczący udział w poznawaniu świata i kształtowaniu osobowości, powodując, że człowiek utożsamia się z nimnią, a w dorosłym życiu zazwyczaj w nimniej myśli, śni, liczy, modli się, a także spontanicznie [[wulgaryzm|przeklina]]<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Draf |imię = Stephan |nazwisko2 = Stephens |imię2 = Richard |tytuł = Die Neurologie des Fluchens |czasopismo = P.M. |wydawca = Gruner + Jahr |wydanie = 02 |wolumin = 2019 |strony = 36 |issn = 1863-9313 |język = de}}</ref>{{odn|Lipińska|2006|s=22}}.
 
Każdą mowę ([[dialekt]], [[socjolekt]]<ref name=:0 />) można opanować jako język ojczysty lub inny. W literaturze naukowej występują następujące pary określeń: język ojczysty – język obcy, język pierwszy – język drugi, język wyjściowy (źródłowy) – język docelowy{{odn|Lipińska|2006|s=19}}. Osobę, dla której dana forma mowy pełni funkcję języka ojczystego, określa się mianem native speakera.
 
Każde normalne, słyszące dziecko jest zdolne do nauczenia się języka otoczenia, w którym przebywa od chwili narodzin. Nie musi to być język jego biologicznych rodziców. Proces ten ma charakter uniwersalny. Dzieci przechodzą kolejne etapy rozwoju mowy – od gaworzenia po [[poprawność językowa|poprawne]] wysławianie się, które stwierdza się niezależnie od przyswajanego języka. Wśród badaczy przeważa twierdzenie, że czterolatek ma już opanowane podstawy języka, siedmiolatek posiada wiedzę o [[gramatyka|gramatyce]] i [[fonetyka|systemie fonetycznym]] w około 80%, natomiast pełna [[kompetencja językowa]] i [[kompetencja komunikacyjna|komunikacyjna]] jest osiągana dopiero w wieku szkolnym{{odn|Lipińska|2003|s=16}}.
 
Niekompletne poznanie własnego języka sprawia kłopoty podczas nauki [[język obcy|języków obcych]]. Stąd nauka języka ojczystego odgrywa ważną rolę w [[edukacja|edukacji]]. Znane są przypadki dzieci, które żyły w odosobnieniu i nie nauczyły się [[Mowa (językoznawstwo)|mówić]], np. [[Kaspar Hauser]]. Późniejsze próby nauczenia ich jakiegokolwiek języka zakończyły się niepowodzeniem.
 
== Pojęcie native speakera ==
Artykuł zatytułowany „The Native Speaker: An Achievable Model?” opublikowany przez „Asian EFL Journal” wyróżnia sześć ogólnych pryncypiów odnoszących się do definicji native speakera (rodzimego/rodowitego użytkownika języka)<ref name=:1>{{cytuj|autor=Lee, Joseph;|tytuł=The Native Speaker: An Achievable Model?|czasopismo=Asian EFL Journal|wolumin=7|wydanie=2|język=en}}</ref>. Zgodnie z treścią artykułu prawidła te są generalnie akceptowane przez specjalistów językowych w środowiskach naukowych. Do cech native speakera mają należeć<ref name=:1 />:
 
# przyswojenie języka we wczesnym dzieciństwie;
# posiadanie intuicyjnej znajomości języka;
# umiejętność prowadzenia swobodnego i spontanicznego dyskursu;
# umiejętność sprawnej komunikacji w różnych kontekstach społecznych;
# poczucie więzi lub przynależność do pewnej społeczności językowej;
# brak akcentu obcego.
 
== Zobacz też ==
{{Wikisłownik}}
{{WikiquoteWikicytaty|Językjęzyk ojczysty}}
* [[wielojęzyczność]]
* [[język migowy]]