Uniwersalia językowe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
łacina to nie polski, poza tym brak źródła, w literaturze językoznawczej funkcjonują obie wersje |
|||
Linia 24:
* [[konwencjonalny charakter języka|arbitralność]] (konwencjonalność) – [[znak (semiotyka)|znaki]] językowe nie są tworzone na fizyczne podobieństwo [[desygnat]]u, np. wyraz ''stół'' nie przypomina ani wyglądem ani dźwiękiem stołu. W pewnym sensie wyjątkiem są tu [[onomatopeja|wyrazy dźwiękonaśladowcze]], jednak ich liczba jest niewielka, niezależnie od języka{{odn|Bańczerowski|1982|s=83}}, a również te [[jednostki językowe|jednostki]] przechodzą ostatecznie proces konwencjonalizacji, na gruncie różnych języków przybierając rozliczne formy{{odn|Polański|1999|s=54}}. Jednocześnie istnieją systemy znaków mniej arbitralne niż języki, np. [[mapa]], zwłaszcza jeśli chodzi o odwzorowanie stosunków [[geometria|geometrycznych]]. Z drugiej strony istnieją również arbitralne systemy znaków niebędące językami, np. znaki drogowe{{odn|Bańczerowski|1982|s=83}}.
* semantyczność – każdy język posiada wyrazy, które odnoszą się do rzeczywistości pozajęzykowej, co nosi nazwę semantyczności systemu. Semantyczność jednak jest cechą nie tylko języków, a innych systemów znaków{{odn|Bańczerowski|1982|s=83-84}}.
* dwuklasowość – każdy język zbudowany jest z cenemów, czyli jednostek nieniosących znaczenia, oraz pleremów, czyli jednostek mających znaczenie. Funkcją cenemów jest budowanie wyrażeń złożonych z pleremów. Za fleksemy uważa się system dźwięków danego języka, a za pleremy – system [[
* dyskretność – znaki złożone zbudowane są ze znaków prostych, najczęściej ich ciągami lub kombinacjami. W ten sposób powstają syntagmy, mordy i wyrazy a struktura ta ma charakter zhierarchizowanej, przy czym hierarchia ta jest skończona i nie da się dzielić znaków na dowolnie małe elementy. Istnieją systemy dyskretne niejęzykowe, np. języki programowania{{odn|Bańczerowski|1982|s=84}}.
* produktywność – polegająca na tym, że w każdym systemie językowym można tworzyć nowe, oryginalne znaki złożone: zdania, teksty{{odn|Bańczerowski|1982|s=84}}.
| |||