Sonet: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Thraen (dyskusja | edycje)
m Wycofano edycje użytkownika 176.221.122.132 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Mpfiz.
Znacznik: Wycofanie zmian
dodałem poprawną nazwę rymu abba abba czyli rym okalający
Linia 2:
[[Plik:O Vrba, Kranjska čbelica, 1834.jpg|mały|Sonet Francego Prešerena wydrukowany w czasopiśmie Kranjska čbelica w oryginalnej słoweńskiej ortografii z I połowy XIX]]
[[Plik:Emma Lazarus plaque.jpg|mały|Spiżowa tablica z sonetem Emmy Lazarus ''The New Colossus'']]
'''Sonet''' – kunsztowna kompozycja [[Liryka|poetyckiego]] utworu [[literatura|literackiego]], złożona z 14 [[wers]]ów<ref name="Encyclopaedia Britannica">{{Cytuj stronę | url = https://www.britannica.com/art/sonnet | tytuł = Sonnet | opublikowany = Encyclopaedia Britannica | język = en | data dostępu = 2016-09-10}}</ref> zgrupowanych w dwóch czterowierszach ([[tetrastych]]ach)<ref name="Treccani, la cultura italiana">{{Cytuj stronę | url = http://www.treccani.it/enciclopedia/sonetto/ | tytuł = Sonetto | opublikowany = Treccani, la cultura italiana | język = it | data dostępu = 2016-09-10}}</ref>, rymowanych zwykle ''okalająco''<ref>{{Cytuj |tytuł = Rym |data = 2019-10-06 |data dostępu = 2019-10-13 |opublikowany = Wikipedia, wolna encyklopedia |url = https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rym&oldid=57679784 |język = pl}}</ref>(abba abba''), i dwóch trójwierszach ([[tercyna]]ch)<ref name="Praha">{{Cytuj książkę | autor = Michail Leonovič Gasparov | tytuł = Nástin dějin evropského verše | wydawca = Dauphin | miejsce = Praha | data = 2012 | strony = 193 | isbn = 978-80-7272-248-8}}</ref>. Pierwsza zwrotka zwykle opisuje temat, druga odnosi go do [[Podmiot liryczny|podmiotu]] wiersza, a tercyny zawierają refleksję na jego temat.
 
Forma ta ukształtowana została we [[Włochy|Włoszech]] w XIII – XIV wieku na podstawie wzorów z poezji ludowej. Twórcą sonetu jest poeta szkoły sycylijskiej<ref name="marszalek.com.pl">{{Cytuj stronę | url = http://www.marszalek.com.pl/italicawratislaviensia/2010/1.Jadwiga%20Miszalska.pdf | tytuł = Sonet w Polsce od XVI do początków XIX wieku a przekłady z języka włoskiego | opublikowany = marszalek.com.pl | język = pl | data dostępu = 2017-02-10}}</ref> [[Iacopo da Lentini|Iacopo (Giacomo) da Lentini]]{{r|Treccani, la cultura italiana}}. Po nim sonet rozwijali [[Guido Cavalcanti]]<ref name="treccani.it">{{Cytuj stronę | url = http://www.treccani.it/enciclopedia/guido-cavalcanti/ | tytuł = Cavalcanti, Guido | opublikowany = treccani.it | język = it | data dostępu = 2017-05-11}}</ref>, [[Guido Guinizelli]], [[Dante Alighieri]] i [[Francesco Petrarca]]. W okresie renesansu sonety pisał [[Michał Anioł]]; wymieniał sonety z [[Vittoria Colonna|Vittorią Colonną]]<ref name="Archive.org">{{Cytuj stronę | url = https://archive.org/details/vittoriacolonnah00roscrich | tytuł = Vittoria Colonna: Her Life and Poems | autor = Mrs. Henry Roscoe | data = 1868 | opublikowany = Archive.org | język = en | data dostępu = 2017-08-02}}</ref><ref name="muse.jhu.edu">{{Cytuj stronę | url = https://muse.jhu.edu/article/234487 | tytuł = Vittoria Colonna. Sonnets for Michelangelo: A Bilingual Edition. Ed. and trans. Abigail Brundin (review) | autor = Elissa Weaver | data = 2006 | opublikowany = muse.jhu.edu | język = en | data dostępu = 2017-08-02}}</ref>.