Beton: Różnice pomiędzy wersjami

'''Beton''' – [[Materiał kompozytowy|kompozyt]] powstały ze zmieszania [[Spoiwo budowlane|spoiwa]] ([[cement]]u) i [[Wypełniacz_Wypełniacz (budownictwo)|wypełniacza]] ([[kruszywo]]), ewentualnych domieszek nadających pożądane cechy oraz wody. Jest jednym z najbardziej powszechnych [[Materiał budowlany|materiałów budowlanych]] we współczesnym [[budownictwo|budownictwie]].

Określany jako sztuczny kamień, beton został wynaleziony i był używany w budownictwie w [[Asyria|Asyrii]], potem w [[starożytny Rzym|starożytnym Rzymie]] czasów republiki (około [[200]] r. p.n.e.). W [[starożytność|starożytności]] używano mieszaniny piasku i drobnych kamieni z [[zaprawa (budownictwo)|zaprawą]] [[Wapno (spoiwo)|wapienną]] do łączenia kamieni w [[mur]]ze i sklepieniach. Rzymianie używali jako zaprawy naturalnej [[pucolana|pucolany]] pochodzącej z popiołów [[wulkan]]icznych, najpierw z [[Wezuwiusz]]a, później z innych miejsc. Dodatek popiołu wulkanicznego czynił rzymski beton wodoodpornym. W okolicach odległych od wulkanów wykorzystywano zużyte drobno zmielone [[dachówka|dachówki]]. Wiele zabytków starożytnego Rzymu w całym basenie [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]] zostało wykonanych z betonu. Niektóre z nich przetrwały do dnia dzisiejszego. Najwspanialszym przykładem jest [[kopuła (architektura)|kopuła]] [[Panteon w Rzymie|Panteonu]] z kładzionego betonu, o średnicy 43,3 m, ważąca ok. 5 tys. ton powstała w latach [[118]]–[[125]]118–125. Inne to m.in. [[Termy Karakalli]], [[most]]y i [[akwedukt]]y.

Na ziemiach polskich znany we wczesnym [[średniowiecze|średniowieczu]], wykonano z niego fundamenty kościoła na [[Ostrów Lednicki|Ostrowiu Lednickim]]<ref>Encyklopedia Historiihistorii Gospodarczejgospodarczej Polski do 1945 roku, T. 1: A-N, Warszawa 1981, s. 32.</ref>.

W [[XIX wiek|XIX]] w. (po wynalezieniu [[Cement portlandzki|cementu portlandzkiego]]) upowszechnił się [[materiał budowlany]] zwany betonem. Pierwszą konstrukcję z użyciem betonu ([[Latarnia morska Eddystone|latarnię morską Eddystone]] w zatoce [[Plymouth]], zwana ''Smeaton’s Tower'') postawił w [[1756]] roku [[John Smeaton]]. Wynalezienie cementu portlandzkiego przypisywane jest innemu Anglikowi – [[Joseph Aspdin|Josephowi Aspdinowi]], który w [[1824]] roku uzyskał patent na jego wyrób.

* beton [[jastrychPodkład podłogowy|jastrychowy]]owy

* [[beton samonaprawialny]] -– posiadający zdolność do naprawy własnych uszkodzeń mechanicznych