Samica: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
IOIOI (dyskusja | edycje)
m to też symbol miedzi, Śukry - nie będziemy wszystkiego wymieniać
tłumaczenie fragmentów z en wiki
Linia 1:
{{Inne znaczenia|płci|[[Samica (ujednoznacznienie)|inne znaczenia nazwy Samica]]}}
[[Plik:Female blackVenus symbol.svg|alt=|tło|mały|226x226px|Symbol rzymskiej bogini [[Wenus (mitologia)|Wenus]] jest powszechnie używany do reprezentowania płci żeńskiej. Jest to również symbol planety [[Wenus]] i [[symbol alchemiczny]] [[Miedź|miedzi]].]]
'''Samica''' (♀), inaczej '''organizm żeński;''' ♀) [[organizm]], określeniektóry osobnikaprodukuje nieporuszające się [[płećKomórka jajowa|płcikomórki jajowe]]. żeńskiejZ uwyjątkiem zwierząt,[[Zaburzenia tzn.rozwoju takiegopłci|rzadkich schorzeń]], większość [[organizmSsaki|ssaków]]u płci żeńskiej, w tym [[ZwierzętaKobieta|zwierzęcegosamice ludzi]], któryma wytwarzadwa [[komórkaChromosom jajowaX|komórkichromosomy jajoweX]]<ref>{{Cytuj |tytuł = płeć |data dostępu = 2019-07-22 |opublikowany = encyklopedia.pwn.pl |url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/plec;3958384.html |język = pl}}</ref>. KomórkiCechy jajowecharakterystyczne definiowanedla samic jakoróżnią większesię gametyw zależności od [[Gatunek (biologia)|gatunku]], podczasprzy gdyczym mniejszeniektóre gametygatunki zawierają wytwarzanedobrze przezzdefiniowane cechy żeńskie, takie jak obecność wyróżniających się [[samiecGruczoł mlekowy|samcagruczołów mlecznych]] (organizm męski).
 
Powszechnie akceptowanym symbolem używanym do reprezentowania płci żeńskiej jest ♀ ([[Unikod|Unicode]]: U+2640 [[Alt-kody|Alt codes]]: Alt+12).
Oznaczana jest [[Symbole astronomiczne|symbolem]] [[Wenus]].
 
== Cechy charakterystyczne ==
Komórki jajowe definiuje się jako większe gamety w heterogamicznym systemie reprodukcyjnym, podczas gdy mniejsze, zazwyczaj ruchome gamety, czyli [[Plemnik|plemniki]], są produkowane przez [[Samiec|samca]]. Samica nie może rozmnażać się płciowo bez dostępu do gamet samca i na odwrót. Niektóre organizmy mogą również rozmnażać się samodzielnie w procesie znanym jako [[rozmnażanie bezpłciowe]]. Przykładem rozmnażania bezpłciowego, które mogą wykonywać pewne gatunki samic, jest [[partenogeneza]]{{Fakt|data=2019-10}}.
 
Nie ma jednego mechanizmu genetycznego stojącego za zróżnicowaniem płci w różnych gatunkach i wydaje się, że istnienie dwóch płci rozwijało się wielokrotnie niezależnie w różnych [[Linia rozwojowa|liniach rozwojowych]]<ref>{{Cytuj |autor = Christopher Alan Anderson |tytuł = The Metaphysics of Sex ...in a Changing World! |data = 2014-07-16 |data dostępu = 2019-10-18 |isbn = 9781622876365 |wydawca = First Edition Design Pub. |url = https://books.google.com.au/books?id=XR8IBAAAQBAJ&pg=PA36&lpg=PA36#v=onepage&q=genetic%20mechanism%20behind%20sex%20differences%20in%20different%20species%20and%20the%20existence%20of%20two%20sexes%20seems%20to%20have%20evolved%20multiple%20times%20independently%20in%20different%20evolutionary%20lineages.&f=false |język = en}}</ref>. Modele rozmnażania płciowego obejmują:
 
* Gatunki [[Izogamia|izogamiczne]] o dwóch lub więcej typach kojarzenia z gametami o identycznej formie i zachowaniu (ale różne na poziomie molekularnym),
* Gatunki [[Anizogamia|anizogamiczne]] z gametami typów męskich i żeńskich,
* Gatunki [[Oogamia|oogamiczne]], do których należą ludzie, w których żeńska gameta jest znacznie większa niż męska i nie ma możliwości poruszania się. Oogamia jest formą anizogamii. Argumentuje się, że model ten był napędzany fizycznymi ograniczeniami mechanizmów, za pomocą których dwie gamety łączą się w sposób wymagany do rozmnażania płciowego<ref>{{Cytuj |autor = Dusenbery, David B. |tytuł = Living at micro scale : the unexpected physics of being small |data = 2009 |data dostępu = 2019-10-18 |isbn = 9780674031166 |miejsce = Cambridge, Mass. |wydawca = Harvard University Press |oclc = 225874255 |url = https://www.worldcat.org/oclc/225874255}}</ref>.
 
Pomijając definiującą różnicę w rodzaju produkowanych gamet, różnice pomiędzy samcami i samicami w jednej linii nie zawsze można przewidzieć na podstawie różnic w innej.
 
== Samice ssaków ==
Cechą wyróżniającą dla [[Gromada (biologia)|gromady]] ssaków jest obecność gruczołów mlekowych. Gruczoły mleczne są zmodyfikowanymi gruczołami potowymi wytwarzającymi mleko, które jest wykorzystywane do karmienia młodych przez pewien czas po urodzeniu. Tylko ssaki produkują mleko. Gruczoły sutkowe są najbardziej widoczne u ludzi, ponieważ ciało kobiety przechowuje duże ilości tkanki tłuszczowej w pobliżu brodawek sutkowych, w wyniku czego powstają widoczne piersi. Gruczoły sutkowe są obecne u wszystkich ssaków, chociaż rzadko są one wykorzystywane przez samców danego gatunku<ref>{{Cytuj |autor = Nikhil Swaminathan |tytuł = Strange but True: Males Can Lactate |data dostępu = 2019-10-18 |opublikowany = Scientific American |url = https://www.scientificamerican.com/article/strange-but-true-males-can-lactate/ |język = en}}</ref>.
 
Większość samic ssaków ma dwie kopie chromosomu X w przeciwieństwie do samców, którzy noszą tylko jeden X i jeden mniejszy chromosom Y. U ptaków i niektórych gadów, dla porównania, to samica jest heterozygotyczna i nosi chromosom Z i W, podczas gdy samiec nosi dwa chromosomy Z. [[Interpłciowość|Interseksualnoś]]<nowiki/>ć może również stwarzać inne kombinacje, takie jak XO lub XXX u ssaków, które nadal uważane są za samice, o ile nie zawierają chromosomu Y, z wyjątkiem szczególnych przypadków niedoboru/ niewrażliwości testosteronu u osobników XY w macicy. Jednakże, schorzenia te często prowadzą do [[Niepłodność|bezpłodności]]{{Fakt|data=2019-10}}.
 
== Zobacz też ==