Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu: Różnice pomiędzy wersjami

Tereny południowego Jemenu na przestrzeni lat znajdowały się pod kolonialną kontrolnąkontrolą Wielkiej Brytanii. W 1962 roku z tereny te podzielono na [[Protektorat Arabii Południowej]] i rządzoną przez lokalnych emirów [[Federacja Arabii Południowej|Federację Arabii Południowej]]<ref>Kitchen 1994, s. 126</ref>. W 1963 roku utworzony został antykolonialny Narodowy Front Wyzwolenia i Front Wyzwolenia Okupowanego Jemenu Południowego<ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref>. Obydwie grupy inspirowały się [[panarabizm|panarabską]] ideologią prezydenta [[Egipt]]u [[Gamal Abdel Nasser|Gamala Abdela Nassera]]. Działalność środowisk antykolonialnych wywołała [[konflikt adeński]] między nacjonalistami a rządem kolonialnym. Już w czasie powstania, część działaczy Narodowego Frontu Wyzwolenia odrzuciła proegipskie poglądy i przyjęła poglądy zbliżone do [[marksizm]]u<ref>Dean 2004, s. 1211</ref>. Mimo zbieżności ideologicznej obie grupy rebeliantów zwalczały się wzajemnie. Wskutek działalności separatystów, jak również kryzysu sueskiego, 28 listopada 1967 Brytyjczycy opuścili Jemen Południowy. Dwa dni później ogłoszono utworzenie Ludowej Republiki Południowego Jemenu z terytorium Federacji Arabii Południowej i Protektoratu Arabii Południowej<ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref>.

Po utworzeniu niepodległego państwa Front Narodowy rozpoczął kolejną ofensywę przeciwko rywalom z dotychczasowego ruchu oporu<ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref>. W czerwcu 1969 władzę w państwie przejęło radykalne skrzydło Frontu Narodowego. Wprowadzono system jednopartyjny, przeprowadzono [[nacjonalizacja|nacjonalizację]] przemysłu, zaś 1 grudnia 1970 zmieniono nazwę państwa na Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu. Rewolucja w Jemenie południowymPołudniowym wpłynęła na północnego sąsiada, gdzie w 1970 roku powstała zbrojna Organizacja Jemeńskiego Oporu Rewolucyjnego, która rozpoczęła trwającą do 1973 kampanię partyzancką<ref>MERIP Reports, No. 130, ( 1985).</ref>. Na północy działała też półegalnapółlegalna Rewolucyjna Partia Demokratyczna Jemenu domagająca się zjednoczenia Jemenu w ramach systemu socjalistycznego<ref>Armed Struggle in North Yemen, in MERIP Reports, No. 22. (1973), s. 24-26.</ref>. W 1972 doszło do zbrojnego konfliktu Ludowego Jemenu z [[Jemeńska Republika Arabska|Jemeńską Republiką Arabską]]<ref>Hermann, Richard, ''Perceptions and behavior in Soviet foreign policy, University of Pittsburgh Pre'', 1985, s.152</ref>. Po zakończeniezakończeniu konfliktu ogłoszono wspólną deklarację o dążeniu do zjednoczenia obu państw. Pomimo to Jemen Południowy próbował ingerować w sprawy wewnętrzne swojego sąsiada i wspierał lewicowych rebeliantów na jego terytorium. Gdy 1976 roku na północy, powstał rebeliancki Narodowy Front Demokratyczny który dwa lata później rozpoczął rebelię antyrządową, działania rebeliantów poparł rząd południowojemeński i [[Libia|libijski]]<ref>''10. Kingdom of Yemen/Yemen Arab Republic/North Yemen (1918-1990)'' - University of Central Arkansas</ref><ref>Burrowes, Robert D. (2010). ''Historical Dictionary of Yemen. Rowman & Littlefield''. s. 252.</ref>. Poparcie rebeliantów przez Ludowy Jemen poskutkowało kolejną, aczkolwiek krótkotrwałą i nierozstrzygnięta wojną między państwami jemeńskimi w 1979 roku<ref>Burrowes, Robert, ''Middle East dilemma: the politics and economics of Arab integration, Columbia University Press'', 1999, s.187-210</ref><ref>Hermann, Richard,'' Perceptions and behavior in Soviet foreign policy'', University of Pittsburgh Pre, 1985, s.152</ref>.

W polityce zagranicznej rząd Południowego Jemenu wsparł [[rebelia w Zufarze|rebelię w Zufarze]] skierowaną przeciwko rządowi [[Oman]]u i prowadzoną przez lewicowo-nacjonalistycznych rebeliantów. Na skutek wsparcia ze strony Południowego Jemenu, grupa rebeliancka [[Ludowy Front Wyzwolenia Okupowanej Zatoki Perskiej]] zdołała w 1969 roku zdobyć znaczne połacie zachodniej części Zufaru<ref>The Gulf: Revolutionary Activity Spreads; U.S. and Clients Worried. MERIP Reports, No. 19. (1973), s. 17.</ref>. Rebelia trwała do 1976 roku, gdy załamała się na skutek interwencji militarnej [[Iran]]u i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] - państw które wsparły rząd omański. Rząd Jemenu Południowego wsparł rząd [[Etiopia|Etiopii]] [[wojna o niepodległość Erytrei|walczący z separatystami erytrejskimi]] i [[wojna domowa w Etiopii|zbrojną opozycją]]<ref>[http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-4541.html "Ethiopia-Israel". country-data.com.]</ref> oraz popierał lewicowe ugrupowania w regionie, w tym [[Ludowi Mudżahedini|Ludowych Mudżahedinów]]<ref name=O>{{cytuj stronę |url=http://geopolityka.org/analizy/jaroslaw-tomasiewicz-od-rewolucjonistow-do-kondotierow-wzlot-i-upadek-mudzahedinow-ludowych|tytuł=Jarosław Tomasiewicz: Od rewolucjonistów do kondotierów. Wzlot i upadek Mudżahedinów Ludowych (geopolityka.org)}}</ref>.