Transseksualizm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika Mpn (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Matinee71.
Znacznik: Wycofanie zmian
Lepszy przypis z WHO
Linia 19:
{{Dopracować|aktualizacja=2019-06}}
{{commonscat|Transsexuality}}
'''Transseksualizm'''{{r|JRJ}} ([[Łacina|łac.]] ''transire'' → przechodzić; łac. ''sexualis'' → płciowy; łac. ''sexus →'' płeć<ref name="tłumaczenie z łaciny">{{Cytuj stronę | url = http://lacina.info.pl/index.php?dzial=slowniczek&opcja=slownik | tytuł = Słownik | opublikowany = Lingua Latina Omnibus | język = pl | data dostępu = 2014-09-13}}</ref>), '''[[Transpłciowość|transgenderyzm]]'''{{r|JRJ}} – rozbieżność między psychicznym poczuciem [[tożsamość płciowa|tożsamości płciowej]], a biologiczną budową ciała, połączona z silnym pragnieniem zmiany płci<ref>{{Cytuj |tytuł = transseksualizm - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy |data dostępu = 2019-08-16 |opublikowany = encyklopedia.pwn.pl |url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/transseksualizm;3988798.html |język = pl}}</ref>. Występuje z częstotliwością 4,6 na 100 000 osób. Przyczyny transseksualizmu pozostają nieznane, rozpatruje się rolę czynników genetycznych, endokrynologicznych, neurorozwojowych i środowiskowych. Liczne struktury anatomiczne przejawiające [[dymorfizm płciowy]], zwłaszcza w obrębie [[ośrodkowy układ nerwowy|ośrodkowego układu nerwowego]], swą budową przypominają u osób transseksualnych struktury anatomiczne przeciwnej płci morfologicznej. Transseksualizm często wiąże się ze [[stres mniejszościowy|stresem mniejszościowym]]. Leczenie, poza opieką psychiatryczną, obejmuje najczęściej 3 etapy: hormonoterapię, test realnego życia i tzw. [[operacje korekty płci]]. Ustawodawstwo regulujące możliwość zmiany [[płeć metrykalna|płci metrykalnej]] jest zróżnicowane. W 2019 Światowa Organizacja Zdrowia wykreśliła transseksualizm z listy zaburzeń psychicznych, na której znajdował się w [[Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10|ICD-10]]<ref>{{Cytuj |tytuł = WHO/Europe releasesbrief new Internationaltransgender Classificationhealth ofin Diseasesthe (ICDcontext of ICD-11) |data dostępu = 2019-0811-1625 |opublikowany = www.who.int |url = httpshttp://www.euro.who.int/newsen/health-roomtopics/detailhealth-determinants/18gender/gender-06definitions/whoeurope-2018brief-whotransgender-releaseshealth-newin-internationalthe-classificationcontext-of-diseases-(icd-11) |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Światowa Organizacja Zdrowia (WHO): transpłciowość to nie zaburzenie psychiczne. Życie bez stygmatyzacji |data = 2018-06-20 |data dostępu = 2019-08-16 |opublikowany = oko.press |url = https://oko.press/swiatowa-organizacja-zdrowia-who-transplciowosc-to-nie-zaburzenie-psychiczne-zycie-bez-stygmatyzacji/ |język = pl-PL}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = WHO wykreśliło transseksualizm z listy chorób psychicznych |data dostępu = 2019-08-16 |opublikowany = www.tvp.info |url = http://www.tvp.info/42863583/ |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = WHO przyjęła nową klasyfikację chorób i przyczyn zgonów |data = |data dostępu = 2019-08-16 |opublikowany = Nauka w Polsce |url = http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C77313%2Cwho-przyjela-nowa-klasyfikacje-chorob-i-przyczyn-zgonow.html |cytat = "Kategorie związane z transpłciowością zostały usunięte z rozdziału o zaburzeniach psychicznych i behawioralnych. Umieszczono je w nowym rozdziale „Warunki związane ze zdrowiem seksualnym”." |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Nowa klasyfikacja chorób ICD-11 opublikowana - Standardy Medyczne |data = |data dostępu = 2019-08-16 |opublikowany = www.standardy.pl |url = http://www.standardy.pl/newsy/id/201 |cytat = "W ramach przygotowań nowej klasyfikacji przegrupowano podział części chorób i problemów zdrowotnych, tak by lepiej odzwierciedlał aktualną wiedzę medyczną. Między innymi przeniesiono rozpoznania dotyczące niespójności płci z działu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania do nowo utworzonej grupy stanów związanych ze zdrowiem seksualnym"}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = WHO wprowadza nowa klasyfikację chorób ICD 11 |data = |data dostępu = 2019-08-16 |opublikowany = www.politykazdrowotna.com |url = https://www.politykazdrowotna.com/33435,who-wprowadza-nowa-klasyfikacje-chorob-icd-11 |cytat = "Kolejny nowy dział zajmuje się zaburzeniami zdrowia seksualnego. Oprócz zaburzeń libido i innych dysfunkcji seksualnych znalazły się tam również zaburzenia tożsamości płciowej, wcześniej zaklasyfikowane wśród zaburzeń psychicznych, co nie jest już właściwe."}}</ref>.
 
Smith i współpracownicy (2015) określają transseksualizm jako stan, w którym [[Gender|płeć psychiczna]] (''gender'') nie zgadza się z [[płeć metrykalna|płcią metrykalną]], określoną po porodzie (''sex''). Podkreślają różnice w znaczeniu używanych niekiedy zamienne anglojęzycznych terminów ''gender'' i ''sex''. ''Gender'' dotyczy własnej identyfikacji danej osoby jako mężczyzny lub kobiety oraz pełnionych przezeń w społeczeństwie [[role płciowe|ról płciowych]]. ''Sex'' odnosi się natomiast do [[biologia|biologicznych]] i niektórych [[psychologia|psychologicznych]] aspektów płci. W bardzo dużym uproszczeniu pierwsze z tych pojęć odnosi się do psychologii, drugie – do biologii{{r|Smith&}}. Inną definicję przyjmują Antoszewski i współpracownicy, uznając transseksualizm za niezgodność identyfikacji płciowej z [[płeć genetyczna|płcią genetyczną]] i budową organizmu. Autorzy ci przywołują też definicję Goorena, zgodnie z którą transseksualizm polega na rozwoju identyfikacji płciowej niezgodnej z cechami płciowymi, zarówno pierwszo, jak i drugo- oraz trzeciorzędowymi{{r|Antoszewski&}}.