Pitagoras: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 57764239 autorstwa 194.29.183.98 (dyskusja) - owszem, jednak musi być to uźródłowione.
Znacznik: Anulowanie edycji
hjbj
Znacznik: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć)
Linia 1:
{{Inne znaczenia|greckiego filozofa|[[Pitagoras (ujednoznacznienie)]]}}
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Pitagoras
|imię i nazwisko org = Πυθαγόρας
|grafika = Kapitolinischer Pythagoras.jpg
|opis grafiki = Pitagoras – rzeźba w muzeum na [[Kapitol]]u
|podpis =
|data urodzenia = ok. 572 r. p.n.e.
|miejsce urodzenia = [[Samos]]
|data śmierci = ok. 497 r. p.n.e.
|miejsce śmierci = [[Metaponto|Metapont]]
|zawód =
|odznaczenia =
|commons = Category:Pythagoras
|wikiźródła = Pitagoras
|wikicytaty = Pitagoras
|www =
}}
'''Pitagoras''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Πυθαγόρας}}, ''Pythagoras'') (ur. ok. [[572 p.n.e.]] na [[Samos]] lub w [[Sydon]]ie<ref>[[Jamblich]]: ''O życiu pitagorejskim'', Wydawnictwo Epsilon, Wrocław 1993, przekład prof. Janina Gajda-Krynicka, {{ISBN|83-85585-00-1}}, strona 29.</ref>, zm. ok. [[497 p.n.e.]] w [[Metaponto|Metaponcie]]) – [[Starożytna Grecja|grecki]] [[matematyka|matematyk]], [[filozofia|filozof]], [[mistycyzm|mistyk]] kojarzony ze [[Twierdzenie Pitagorasa|słynnym twierdzeniem matematycznym nazwanym jego imieniem]].
Według większości opisów Pitagoras żył około 80 lat, chociaż relacja anonimowego autora twierdzi, iż żył on aż 104 lata<ref>[[Anonim]]: ''Żywot Pitagorasa'', Wydawnictwo Epsilon, Wrocław 1993, przekład prof. Janina Gajda-Krynicka, {{ISBN|83-85585-00-1}}, strona 125.</ref>. Według jednej z wersji zmarł w Metaponcie w domu zapaśnika [[Milon z Krotonu|Milona]], ocalony z pogromu Krotony, zaś innej – rewolty tej nie przeżył.
Według wielu źródeł jego żoną była [[Teano (filozofka)|Teano]], z którą miał dwóch synów: Telangesa i Menezarcha<ref name="Kiciński"/><ref>[[Jamblich]]: ''O życiu pitagorejskim''</ref><ref>[[Porfiriusz (filozof)|Porfiriusz]]: ''Żywot Pitagorsa''</ref><ref>[[Diogenes Laertios]]: ''Żywoty i poglądy słynnych filozofów.''</ref> i dwie córki: [[Damo]] i [[Myie]].
 
== Podróże ==
Jamblich opisał jego podróż do [[Starożytny Egipt|Egiptu]] i uprowadzenie do [[Babilonia|Babilonii]], gdzie miał zapoznać się z tamtejszą matematyką, jednak powoływanie się na wiedzę [[Egipt]]u i [[Babilonia|Babilonii]] było w starożytności częstym zabiegiem mającym zwiększyć wiarygodność danego mistrza. Do Egiptu udał się za namową [[Tales z Miletu|Talesa]], którego był uczniem<ref>[[Jamblich]]: ''O życiu pitagorejskim'', Wydawnictwo Epsilon, Wrocław 1993, {{ISBN|83-85585-00-1}}, strona 30.</ref>. Sam Pitagoras podobno mówił, że w Egipcie żyją mędrcy, a on jest tylko filozofem (czyli ''miłośnikiem mądrości''). W ten sposób Pitagoras wprowadził określenie ''filozof''. Jamblich opisał to tak: „W czasach zaś, w których żył Pitagoras, On jeden w umiłowaniu mądrości przewyższył wszystkich innych. Dlatego nazywano Go mianem filozofa, zamiast mędrca”<ref>[[Jamblich]]: ''O życiu pitagorejskim'', Wydawnictwo Epsilon, Wrocław 1993, {{ISBN|83-85585-00-1}}, strona 40.</ref>. Z kolei [[Bruno Kiciński]] twierdzi, iż „Pierwszy Pitagores nazwał się filozofem, to jest miłośnikiem mądrości mówiąc że nazwisko Sophos czyli mędrca, Bogu tylko przystoi”<ref name="Kiciński">Bruno Kiciński, ''[[:s:O życiu i pismach Pitagoresa|O życiu i pismach Pitagoresa]]'', Poezye Brunona hrabi Kicińskiego tom V, Warszawa 1841.</ref>