Bitwa pod Valmy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna |
→Rezultaty: Przyczyny odwrotu |
||
Linia 41:
==Rezultaty==
Po wycofaniu się z pola bitwy, książę brunszwicki wycofał się także z Francji. Powody są przedmiotem domysłów i wymienia się: osłabienie armii [[dyzenteria|dyzenterią]], świadomość nadciągających dziesiątków tysięcy posiłków francuskich wobec planowanej wcześniej szybko wygranej wojny. Wymienia się też chęć zabezpieczania granic Prus, gdy 26 lipca Polska poddała się Rosji w [[Wojna polsko-rosyjska (1792)|wojnie o obronę Konstytucji 3 maja]]. Francuscy emigranci podejrzewali przekupstwo księcia brunszwickiego <ref name="Duncun 24">{{Cytuj stronę | url = https://www.revolutionspodcast.com/2015/01/324-the-september-massacres.html | tytuł = 3.24 The September Massacres | autor = Mike Duncan | data = styczeń 2015 | data dostępu = 2019-12-19}}</ref>.
Wielu historyków wojskowości uznaje, że była to jedna z przełomowych bitew w dziejach świata<ref>William Doyle, ''The Oxford History of the French Revolution'', 1989, J.F.C. Fuller, ''A Military History of the Western World'', t.2, New York 1955, Georges Lefebvre, ''The French Revolution from its Origins to 1793'', London 1962.</ref>. Także Goethe, naoczny świadek bitwy, stwierdził, że otworzy ona nową epokę w dziejach świata<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Baszkiewicz | imię =Jan | autor link =Jan Baszkiewicz | tytuł =Wolność, Równość, Własność. Rewolucje burżuazyjne | wydawca =[[Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”|Czytelnik]] | miejsce =Warszawa | rok =1981 | strony =251 | isbn =8307001994}}</ref>. Po Valmy do walki stawały nie małe armie zawodowców dowodzone przez arystokratów-oficerów, a całe narody, co oznacza narodziny europejskich nacjonalizmów. Zmianie ulec miała taktyka z mobilną artylerią i piechotą atakującą nie w szyku liniowym a kolumnami, co pozwalało na dokonywanie wyłomów w froncie przeciwnika<ref>P.Davis: ''100 Decisive Battles'', s.268.</ref>.
| |||