'''Makary Kaniowski''', nazwisko świeckie '''Tokarzewski'''<ref>A. Mironowicz, ''Święci w Kościele prawosławnym na Białorusi'' [w:] ''Wilno i Kresy Północno-Wschodnie. Materiały II Międzynarodowej Konferencji w Białymstoku 14-1714–17 IX 1994 r. w czterech tomach'', t. I, Białystok 1996, s.89</ref> (ur. 1605 w [[Owrucz]]u, zm. 7 września 1678 w [[Kaniów (Ukraina)|Kaniowie]]) – mnich [[prawosławiePrawosławie|prawosławny]] i święty [[męczennik]].
== Życiorys ==
Ukończył szkołę przy [[monasterMonaster Zaśnięcia Matki Bożej w Owruczu|monasterze w Owruczu]]. Najpóźniej w 1620 zmarli jego rodzice; podjął wówczas decyzję o wstąpieniu do tegoż klasztoru jako [[posłusznik]]. W 1625 był już mnichem i za zgodą przełożonego wyjechał z dotychczasowej wspólnoty do [[Pińsk]]a, gdzie został skierowany przez miejscowego biskupa do [[Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w Kupiatyczach|monasteru Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w Kupiatyczach]]. W 1630 został wyświęcony na [[hierodiakon]]a, zaś w 1632 – na [[hieromnich]]a<ref name="days">[http://days.pravoslavie.ru/Life/life1472.htm Преподобномученик Макарий Каневский]</ref>. Zyskał sławę wzorowego mnicha i ascety, toteż w 1637 wspólnota [[monasterMonaster św. Szymona w Brześciu|monasteru św. Szymona w Brześciu]] poprosiła przełożonego monasteru w Kupiatyczach o wyznaczenie go na nowego przełożonego. W 1637 Makary jeździł do [[Kijów|Kijowa]] w celu przekazania [[prawosławnaPrawosławna metropolia kijowska|metropolicie]] [[Piotr Mohyła|Piotrowi]] pieniędzy zebranych w monasterze na przebudowę [[sobórSobór Mądrości Bożej w Kijowie|soboru Mądrości Bożej w Kijowie]]. Metropolita wyznaczył go wówczas na przełożonego Kamienieckiego Monasteru Zmartwychwstania Pańskiego. Makary pełnił tę funkcję do przejęcia klasztoru przez [[uniaUnia brzeska|unitów]] w 1642<ref name="days"/>. Wrócił do klasztoru w Kupiatyczach i pozostawał jego przełożonym do 1656, gdy stanął na czele jednego z monasterów w Pińsku. W 1660 został z kolei przełożonym monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Owruczu, z godnością [[archimandrytaArchimandryta|archimandryty]]. Pozostawał w tym klasztorze do 1671, gdy w spustoszonym przez [[Tatarzy|Tatarów]] monasterze nie pozostał oprócz niego żaden mnich<ref name="days"/>. Udał się do [[Ławra Peczerska|Monasteru Kijowsko-Pieczerskiego]], po czym na polecenie metropolity kijowskiego Józefa został przełożonym monasteru w Kaniowie<ref name="days"/>.
Został zamordowany w czasie najazdu tureckiego w 1678. W 1688, według tradycji, po otwarciu jego grobu okazało się, że jego ciało nie uległo rozkładowi. Przeniesiono je wówczas do cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego w Perejasławiu. W 1713 [[relikwie]] mnicha, uznawanego za świętego, wystawiono w cerkwi monasteru św. Michała Archanioła w Perejasławiu, zaś w 1786 przeniesiono je do [[monasterMonaster Wniebowstąpienia Pańskiego w Perejasławiu Chmielnickim|monasteru Wniebowstąpienia Pańskiego w tym samym mieście]]<ref name="days"/>. Wśród prawosławnych I Rzeczypospolitej Makary Kaniowski był jednym z najbardziej czczonych świętych, obok [[Gabriel Zabłudowski|Gabriela Zabłudowskiego]], [[Hiob Poczajowski|Hioba Poczajowskiego]] i [[Atanazy Brzeski|Atanazego Brzeskiego]]<ref>{{cytuj książkę | autor = Mironowicz A.| tytuł = Kościół prawosławny w Polsce| wydawca = Białostockie Towarzystwo Historyczne| rok = 2006| strony = 436-437436–437| isbn = 836045602X}}</ref>.
W 1942 relikwie przeniesiono do cerkwi Trójcy Świętej w Czerkasach, zaś w 1965 – do soboru Narodzenia Matki Bożej w tym samym mieście<ref name="days"/>. Makary należy również do ustanowionego w 2011 [[Sobór Świętych Kijowskich|Soboru Świętych Kijowskich]]<ref>[http://www.patriarchia.ru/db/text/1409335.html Собор Киевских святых]</ref>.
