Kompetencja językowa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kompetencja językowa''' ({{ang.|linguistic competence}}) – pojęcie z zakresu [[gramatyka generatywna|gramatyki generatywnej]], oznaczające znajomość języka przez jego użytkowników, intuicyjną zdolność operowania [[Jednostki językowe|elementami]] i [[Zasada językowa|zasadami językowymi]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Jan Průcha |tytuł = Dětská řeč a komunikace: Poznatky vývojové psycholingvistiky |data = 2011 |isbn = 978-80-247-7384-1 |wydawca = Grada Publishing a.s. |s = 18 |url = https://books.google.com/books?id=McJaAgAAQBAJ |język = cs}}</ref>. Jest to znajomość nieuświadamiana, która pozwala na budowanie zdań, których użytkownicy języka nigdy wcześniej nie słyszeli, [[parafraza|parafrazować]] zasłyszane zdania, a także oceniać wypowiedzi pod kątem [[poprawność językowa|poprawności językowej]]{{odn|Polański|1999|s<ref name=305}}":1" />. Posiadanie kompetencji językowej powiązane jest z procesem internalizacji [[gramatyka|gramatyki]]. Charakteryzuje każdego dorosłego użytkownika języka<ref name=":0" />.

Pojęcie kompetencji językowej opracował [[Noam Chomsky]] i ogłosił w roku 1962 na sesji językoznawców. Chomsky przedstawił uniwersalny model idealnego mówcy i słuchacza i założył istnienie idealnej kompetencji językowej. Założył, że składa się z następujących części: [[Syntaktyka (językoznawstwo)|syntaktycznej]] (składnik bazowy i transformacyjny), [[Semantyka (językoznawstwo)|semantycznej]], czyli interpretacji wypowiedzi oraz [[fonologia|fonologicznej]] – odpowiedni układ dźwięków. Model ten nie był zależny od kontekstu kulturowego<ref name="zur">{{Cytuj | autor=Żurek, Anna; | tytuł = Model kompetencji językowej Noama Chomsky’ego | czasopismo = Rozprawy Komisji Językowej | wydawca = Wrocławskie Towarzystwo Naukowe | wolumin = XXII | s = 49-56 | issn = 0084-2990 | url = https://www.academia.edu/10530390/Model_kompetencji_j%C4%99zykowej_Noama_Chomsky_ego?auto=download}}</ref>. Odróżnił kompetencję językową od [[performancja językowa|performancji]] (wykonania), czyli rzeczywistego posługiwania się językiem<ref name=":1">{{odnCytuj |tytuł = Encyklopedia językoznawstwa ogólnego |redaktor = [[Kazimierz Polański]] |wydawca = Ossolineum |miejsce = Wrocław |data = 1999 |isbn =83-04-04445-5 |s=305}}</ref>. Wykonanie mogłoby jedynie być odzwierciedleniem kompetencji, gdyż w procesie komunikacji kompetencja jest tylko jednym z elementów składowych. W dalszych pracach Chomsky skupił się na opisywaniu kompetencji w kategoriach struktur mentalnych{{r|zur}}.