Nikotyna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 80.48.171.4 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Wostr.
Znacznik: Wycofanie zmian
źródła/przypisy, #1lib1ref
Linia 95:
 
== Działanie na organizm ==
Nikotyna jest dość silną neurotoksyna<ref>{{Cytuj |autor = Jadwiga A. Szymańska |tytuł = Nikotyna.Dokumentacja dopuszczalnych
Nikotynawielkości jestnarażenia dośćzawodowego. silną|czasopismo neurotoksyną{{fakt= Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy |data = 2007 |numer = 2(52)}}</ref>. Stosuje się ją m.in. w mieszankach z innymi związkami jako [[Insektycydy|środek owadobójczy]]. Dawka [[Dawka śmiertelna|LD50]] to ok. 1–1,5 mg/kg masy ciała. Zawartość nikotyny w [[tytoń (produkt)|tytoniu]] [[papieros]]owym jest rzędu 1–2% suchej masy{{r|doi10.1021/jf990050r-s3713-3717|doi10.1021/jf062486-s1097-1102}}, natomiast w dymie papierosowym rzędu 0,2–1 mg/papieros (w zależności od rodzaju i marki papierosów).
 
Do końca XX w. uważano, że czysta nikotyna nie prowadzi do rozwoju nowotworów{{r|Hecht-1999|Wu-2004}}. W pierwszej dekadzie XXI w. pojawiły się jednak prace podważające ten pogląd{{r|Wu-2004|Ye-2004|Wong-2007|Davis-2009|Chu-2013}}, wywołując debatę wśród naukowców na temat jej [[czynnik rakotwórczy|właściwości rakotwórczych]]{{r|Cardinale-2012}}.
Linia 107 ⟶ 108:
Nikotyna zwiększa wydzielanie [[hormon antydiuretyczny|wazopresyny]]{{r|Marshall2007-s17}} oraz [[angiotensyna|angiotensyny]] II i [[endotelina|endoteliny]]-1, które zwiększają ryzyko stanu [[Zakrzepica żył głębokich|prozakrzepowego]]{{r|Wpływ palenia tytoniu na}}.
 
{{fakt|Palenie papierosów prowadzi do podwyższenia poziomu [[dopamina|dopaminy]] w [[Kresomózgowie|mózgu]], co jest efektem charakterystycznym dla wielu substancji uzależniających|data=2011-10}}.
 
== Historia ==
{{fakt|Nazwa nikotyny pochodzi od nazwiska [[Francja|francuskiego]] lekarza, [[Jean Nicot|Jeana Nicota]], który w XVI wieku zalecał tytoń jako [[lek]]. Nikotyna została pierwszy raz wyizolowana w 1828 roku, jej chemiczna budowa odkryta w roku 1843, a otrzymana została po raz pierwszy w 1904 roku<ref>{{Cytuj |autor = Budzianowski, Jaromir. |tytuł = Tytoń - niegdyś roślina lecznicza : czy zawiera substancje o właściwościach leczniczych? |data =2016 2013 |data dostępu = 2020-0401-23 |oclc = 999063388 |url = http://worldcat.org/oclc/999063388}}</ref>.
 
== Przypisy ==