Gwizdek: Różnice pomiędzy wersjami

* cieczowe (pracujące w cieczy) – stosowane do procesów [[emulgacjaEmulgacja|emulgowania]], [[Dyspersja (chemia fizyczna)|dyspergowania]]

Gwizdek jako [[instrument muzyczny|instrument muzyczny]] zaliczany jest do grupy [[Instrument dęty|aerofonów]] wargowych. Jest rodzajem [[fujarkaFujarka|piszczałki]] wargowej wydającej jeden do dwóch dźwięków{{odn|Chodkowski|1995|s=333}}. Należy do perkusjonaliów i używa się go w celach [[Metrum (muzyka)|metro]][[Rytmika (przebieg rytmiczny)|rytmicznych]] lub dla wzbogacenia [[Kolorystyka (muzyka)|kolorystyki]] wykonywanego utworu, np. samba whistle czy siren whistle{{r|Wnorowski}}.

Gwizdek używany jest również w celach sygnalizacyjnych (np. gwizdki [[policjaPolicja|policyjne]], gwizdki na statkach (np. używane przez [[oficerOficer wachtowy|oficerów wachtowych]], gwizdki bosmańskie; zob. [[świst trapowy]]), także gwizdki sędziów w zawodach sportowych takich jak [[piłka nożna]], [[piłka ręczna]], [[Piłka siatkowa|siatkówka]] i [[koszykówka]]) lub jako [[zabawka]]. Często gwizdki mają umieszczoną wewnątrz komory rezonansowej kulkę wielkości ziarnka [[groch]]u, która podczas dmuchania w gwizdek przemieszcza się chaotycznie w strumieniu powietrza zakłócając jego przebieg i powodując charakterystyczne wibracje tonu gwizdka. Wykopaliska archeologiczne dowodzą, że gwizdki ustne znane były już we wczesnym [[paleolitPaleolit|paleolicie]]{{odn|Chodkowski|1995|s=334}}.

Stosowane bywają także sygnalizacyjne gwizdki przemysłowe, szczególnie popularne w tych miejscach, w których stosowane są [[maszynaMaszyna parowa|maszyny parowe]] i gdzie w związku z tym jest zapas [[paraPara wodna|pary]] pod zwiększonym ciśnieniem, którą trzeba od czasu do czasu wypuszczać do atmosfery; współcześnie takie [http://parowozy.net/technika/gwizdawka gwizdawki] używane bywają praktycznie jedynie w coraz rzadszych na kolei [[Lokomotywa parowa|parowozach]].

Specjalny gwizdek ultradźwiękowy ma zmniejszony rozmiar komory rezonansowej i wytwarza niesłyszalne dla człowieka dźwięki w zakresie niskich [[ultradźwiękiUltradźwięki|ultradźwięków]] (20 - 30 kHz), którymi w sposób skryty można wydawać komendy specjalnie wyszkolonym [[Pies domowy|psom]], np. policyjnym.

Zwiększenie rozmiarów komory rezonansowej gwizdka powoduje, że jego ton się obniża. Czasem powstaje niezamierzona konstrukcja gwizdka - na przykład komorą staje się wnętrze samochodu, wdmuchiwanie powietrza odbywa się przez uchylone okno podczas jazdy; szczególnie łatwo efekt ten wytworzyć przez uchylony [[szyberdach]]. Powstające w takiej niezamierzonej instalacji dźwięki o częstotliwości w zakresie [[infradźwiękiInfradźwięki|infradźwięków]] - kilku [[herc]]ów - są dla człowieka niesłyszalne, ale spowodować mogą nieprzewidywalne reakcje fizjologiczne, albo wpływać na przyspieszone zmęczenie kierowcy i pasażerów. Podobne skutki dla otoczenia mogą powstać w błędnie zaprojektowanych instalacjach [[wentylacjaWentylacja|wentylacyjnych]].

* [[gwizdGwizd (dźwięk)|gwizd]]