Walentynian III: Różnice pomiędzy wersjami

Wnuk [[Teodozjusz I Wielki|Teodozjusza Wielkiego]], syn późniejszego imperatora [[Konstancjusz III|Konstancjusza III]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Roman Emperors - DIR-Valentinian III |data dostępu = 2019-08-30 |opublikowany = www.roman-emperors.org |url = https://www.roman-emperors.org/valenIII.htm}}</ref> i [[Elia Galla Placydia|Galli Placydii]]. Urodził się 2 lipca 419 r. w Rawennie<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Valentinian III {{!}} Roman emperor |data dostępu = 2019-11-09 |opublikowany = Encyclopedia Britannica |url = https://www.britannica.com/biography/Valentinian-III |język = en}}</ref>. Ok. 421-422 jego matka popadła w konflikt z bratem, imperatorem cesarzem[[Flawiusz Honoriusz|Honoriuszem]], i schroniła się w [[Konstantynopol]]u. Tam po śmierci Honoriusza (423 r.) imperator wschodu [[Teodozjusz II (cesarz bizantyński)|Teodozjusz II]] uznał Walentyniana jako władcę ziem zachodnich<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Oliver Nicholson |tytuł = The Oxford Dictionary of Late Antiquity |data = 2018-04-19 |data dostępu = 2019-11-09 |isbn = 9780192562463 |wydawca = Oxford University Press |s = s. 1547 |url = https://books.google.pl/books?id=A09WDwAAQBAJ&lpg=PA559&dq=valentinian%20III%20dictionary%20of%20late%20antiquity&hl=pl&pg=PA1547#v=onepage&q=valentinian%20III&f=false |język = en}}</ref> i rok później doprowadził do jego zaręczyn ze swoją córką [[Licynia Eudoksja|Licynią Eudoksją]]<ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = Roman Emperors - DIR Licinia Eudoxia |data dostępu = 2019-11-09 |opublikowany = www.roman-emperors.org |url = https://www.roman-emperors.org/eudox.htm}}</ref>.

Po pokonaniu uzurpatora [[Jan (cesarz rzymski)|Jana]] sześcioletni Walentynian wrócił w październiku 425 r. na zachód, gdzie uznano gozostał zauznany imperatoracesarzem<ref name=":1" />, jednak faktyczną władzę sprawowała jego matka – Galla Placydia – a później generałwódz [[Aecjusz Flawiusz]]<ref name=":0" />, który w ramach układówwyniku politycznych układów został mianowany ''magister militum per Galias''. Przez pierwsze 12 lat jego panowania pozostawał w cieniu rywalizującychmatki matkirywalizującej iz AecjuszaAecjuszem, ale przez większość życia był zdominowany przez otoczenie<ref name=":1" />. W 437 r. jegoGallę matkęPlacydię odsunięto od władzy, ale Walentynian wiele kompetencji pozostawił w rękach Aecjusza<ref name=":2" />.

Za regencji jego matki [[Wandalowie]] zamieszkaliosiedlili się w Afryce<ref name=":1" />, tworząc państwo, które w 439 r. odrzuciło zwierzchność Rzymian, a Walentynian nie potrafił powstrzymać ich rajdównapadów na Italię<ref name=":2" />. W latach 430. i 440. imperator biernie akceptowałuznawał prowadzoną przez Aecjusza politykę osiedlania [[Burgundowie|Burgundów]], [[Wizygoci|Wizygotów]] i [[Alanowie|Alanów]] wna głębi imperiumziemiach zachodniego cesarstwa. Na przełomie lat 440. i /450. błędne kalkulacjerachuby Aecjusza skutkowałyposkutkowały inwazją konfederacjiplemiennego związku [[Hunowie|Hunów]] pod wodzą [[Atylla|Atylli]]<ref name=":1" /> na [[Galia|Galię]] (451 r.) i północną [[Italia (kraina historyczna)|Italię]] (452 r.)<ref name=":2" />. Ich najazd spowodował znaczące straty i zmusił dwór do przeprowadzki do [[Rzym]]u, gdzie biskup [[Leon I (papież)|Leon I]] i dwóch senatorów podjęło się negocjacji z Atyllą, a wszystko to bez jakiejkolwiek inicjatywy ze strony Walentyniana<ref name=":1" />. Ostatecznie problem Hunów rozwiązało zwycięstwo Aecjusza w [[Bitwa na Polach Katalaunijskich 451|bitwie na Polach Katalaunijskich]] (451 r.)<ref>{{encyklopedia PWN|id = 3921081|tytuł=Katalaunijskie, Pola|data dostępu=2019-11-10}}</ref>.