XIII dynastia: Różnice pomiędzy wersjami

'''XIII dynastia''' – panująca w XVIII i 1 poł. XVII w. p.n.e. dynastia (faktycznie co najmniej pięć odrębnych "dynastii"„dynastii”) władców [[Starożytny Egipt|starożytnego Egiptu]], rezydujących początkowo w Iczi-taui (dziś wioska Liszt na południe od [[Kair]]u), a następnie w [[Teby (Egipt)|Tebach]]. Rywalizowali oni z panującymi równolegle w Delcie władcami zaliczanymi do XIV dynastii, następnie zaś z najeźdźcami hyksoskimi (XV dynastia). Jej kontynuacją jest [[XVII dynastia|XVII dynastia tebańska]]. Listy królewskie wymieniają ponad 50 należących do niej królów, lecz kolejność i lata ich rządów stanowią nieprzerwany temat dyskusji specjalistów. Podstawą rekonstrukcji imion oraz kolejności władców są względnie nieźle zachowane fragmenty Kanonu Turyńskiego<ref>{{cytuj stronę |url= https://pharaoh.se/royal-canon-of-turin-kinglist |tytuł=The Royal Canon of Turin |autor=pharaoh.se |data dostępu=2019-09-01}}</ref> (pozycje od 7.5 do 8.28). Istnieją jednak wśród badaczy rozbieżności dotyczące identyfikacji poszczególnych faraonów oraz sposobu zapełnienia ewentualnych luk w tym dokumencie. W starszej literaturze przedmiotu przyjęło się na przykład, iż pierwszym królem XIII dynastii jest Chutauire Ugaf<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Kwiatkowski|imię = Bogusław|tytuł = Poczet faraonów|rok = 2002|wydawca = Iskry|miejsce = Warszawa|strony = 278-285278–285, 977|isbn = 83-207-1677-2}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url= http://www.narmer.pl/dyn/13pl.htm |tytuł=Starożytny Egipt. Historia i chronologia |autor=Dariusz Sitek |data dostępu=2019-09-01}}</ref>. Nowsze publikacje – idąc za rekonstrukcją tego fragmentu Kanonu Turyńskiego zaproponowaną przez Kima Ryholta -– zamieniają tego władcę miejscami z królem Sechemre Chutaui Sebekhotep (I)<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Grimal|imię = Nicolas|tytuł = Dzieje Starożytnego Egiptu|rok = 2004|wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy|miejsce = Warszawa|strony = 399-400399–400|isbn = 83-06-02917-8}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url= https://pharaoh.se/dynasty-XIII |tytuł=The Thirteenth Dynasty |autor=pharaoh.se |data dostępu=2019-09-01}}</ref>. Poniższa tabela bazuje na rekonstrukcji Kima Ryholta:

|- style="background-color: #dfdfdf; "

| colspan="7" align="center" | '''Drugi Okres Przejściowy – XIII dynastia'''

|- style="background-color: #efefef; text-align: left;"

| Władca || Lata panowania p.n.e. (wg Kima Ryholta) || [[Królewski Protokół|Nomen]] || [[Królewski Protokół|Prenomen]]

|Żony || Miejsce pochówku

| [[Sobekhotep I]] (Sebekhotep) || 1803–1800 || Amenemhat Sobekhotep || Sechemre Chutaui

| [[Amenemhat Senebef|Amenemhat Senbef]] || 1800–1796 || Amenemhat Senbef || Sechemkare

| [[Nerikare]] || 1796 || ? || Nerikare

| [[Amenemhat V]] || 1796–1793 || Amenemhat || Sechemkare

| [[Ameni Kemau]] || 1793–1791 || Ameni Kemau || ?

| [[Hornedżheriotef]] || 1791–1788 || Hornedżheriotef || Hetepibre (Sehetepibre)

| [[Jufeni]] || 1788 || ? || Jufeni

| [[Amenemhat VI]] || 1788–1785 || Amenemhat || Sanchibre

| [[Nebennu|Nebnun]] || 1785–1783 || Nebnun || Semenkare

| [[Sehetepibre]] || 1783–1781 || ? || Sehetepibre

| [[Sewadżkare|Suadżkare]] || 1781 || ? || Suadżkare

| [[Nedżemibre]] || 1780 || ? || Nedżemibre

| [[Sobekhotep II]] (Sebekhotep) || 1780–1777 || Sobekhotep || Chaanchre

| [[Renseneb]] || 1777 || Renseneb || ?

| [[Hor I]] || 1777–1775 || Hor || Auibre

|Nubhotepi (?) || Pochowany w grobie szybowym po północnej stronie piramidy Amenemhata III w Dahszur

| [[Sechemre Chutaui]] || 1775–1772 || Panczeni (?) || Sechemre Chutaui

| [[Dżedcheperu]] || 1772–1770 || Neb...ure (?) || ...ka re

| [[Sebekai]] || 1770–1769 || Sebekai || ?

| [[Amenemhat VII]] || 1769–1766 || (Syn) Kai Amenemhat || Sedżefakare

| [[Wegaf]] (Ugaf) || 1766–1764 || Ugaf || Chutauire

| [[Chendżer]] || 1764–1759 || Chendżer || Userkare

|Seneb[henas?] || Piramida w [[Sakkara]]

| Imiramesza || 1759–? || Imiramesza || Semenchkare

|Aya (Iy)? (jeśli nie była żoną Antefa IV) || ?

| Antef IV || ?–? || Antef || Sehetepkare

|Aya (Iy)? (jeśli nie była żoną Imirameszy) || ?

| Seth I || ?–1749 || ...ibre Seth || ?

| [[Sobekhotep III]] (Sebekhotep) || 1749–1742 || Sobekhotep || Sechemre Suadżtaui

|Senebhenas, Neni || ?

| [[Neferhotep I]] || 1742–1731 || Neferhotep || Chaisechemre

|Senebsen || Grób w Abydos

| Sahathor || 1733 || Sahathor || Menuadżre

| [[Sobekhotep IV]] (Sebekhotep) || 1732–1720 || Sobekhotep || Chaineferre

|Tjan (Czin) || Grób w Abydos

| Sobekhotep V (Sebekhotep) || 1720–1717 || Sobekhotep || Merihotepre

|Nubchaes (?) (jeśli nie była żoną Sobekhotepa VI albo Jaiba) || ?

| [[Sobekhotep V|Sobekhotep VI]] (Sebekhotep) || 1717–1712 || Sobekhotep || Chaihotepre

|Nubchaes (?) (jeśli nie była żoną Sobekhotepa V albo Jaiba) || ?

| Jaib || 1712–1701 || Jaib || Uahibre

|Nubchaes (?) (jeśli nie była żoną Sobekhotepa V albo VI) || ?

| Aj I (Eje I) || 1701–1677 || Aj || Merineferre

|Inni (?) || Piramida w [[Sakkara]] (?)

| Ini I || 1677–1675 || Ini || Meriitepre

| Sanchenre Suadżetu || 1675–1672 || Sanchenre Suadżetu || ?

| Ined (Neferhotep II) || 1672–1669 || Ined (Neferhotep) || Merisechemre

| Hori (Hor II) || 1669–1664 || Hori || Suadżkare

| Sobekhotep VII (Sebekhotep) || 1664–1662 || Sobekhotep || Merikaure

|- style="background-color: #dfdfdf; "

| colspan="6" align="center" | '''Drugi Okres Przejściowy – XIII, XIV lub XVI dynastia'''

|- style="background-color: #efefef; text-align: left;"

|Imię to, znaczące "Dzielny„Dzielny osioł"osioł”, zdaniem von Beckeratha jest celowym zniekształceniem przez kopistów imienia "Set„Set jest dzielny"dzielny”

| Mentuhotep V || ? || Mentuhotep || Merianchre || ?

[[Kategoria:Dynastie starożytnego Egiptu|13]]