Wąwóz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 37.8.249.149 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Thraen.
Znacznik: Wycofanie zmian
Aradek (dyskusja | edycje)
m WP:SK, drobne techniczne
Linia 3:
'''Wąwóz''' – rodzaj głębokiej, suchej [[dolina|doliny]] okresowo odwadnianej, która cechuje się małym spadkiem, stromymi zboczami oraz wąskim, choć płaskim dnem<ref>Jaroszewski i in.</ref><ref>Migoń s. 148-149</ref>. Cechą wyróżniającą wąwóz od innych podobnych form erozyjnych jest urwistość górnych części zboczy (są one pionowe lub zbliżone do pionowych) w przekroju poprzecznym doliny<ref>Cabaj s. 16-17</ref>. Powstaje w średnio spoistych [[skała]]ch ([[glina|gliny]], [[less]]y, [[ił (skała)|iły]]) wskutek [[erozja denna|erozji dennej]] wód okresowych lub epizodycznych ([[erozja wąwozowa]]) i z czasem przekształca się w [[parów]]<ref>Jaroszewski i in.</ref>. Wąwozy mają długość do 20 kilometrów<ref>Józefaciuk i in. s. 64</ref> i głębokość od kilku do stu metrów{{fakt}}. Łączna długość wąwozów w Polsce wynosi ok. 40 000 km<ref>Józefaciuk i in. s. 83</ref>.
 
W [[Polska|Polsce]] wąwozy najczęściej występują w województwie małopolskim (na ponad 50 % powierzchni województwa), podkarpackim (na 24 % powierzchni) oraz w województwach świętokrzyskim i lubelskim (na 20 % każdego z nich)<ref>Józefaciuk i in. s. 83-86</ref>. Przykładami wąwozów są:
* [[Wąwóz Korzeniowy Dół]] w pobliżu [[Kazimierz Dolny|Kazimierza Dolnego]]<ref>Migoń ryc. 7.7</ref>
* [[Wąwóz Świętej Królowej Jadwigi w Sandomierzu|Wąwóz Królowej Jadwigi]] w [[Sandomierz]]u, w południowo-zachodniej części miasta, długość ok. 500 m.
Linia 19:
== Bibliografia ==
* Cabaj W. 2011: [http://uatacz.up.krakow.pl/~wwwaupc/index.php/wigup/article/view/1086/980 ''Pojęcia w nauczaniu geografii fizycznej'']. Wyd. Naukowe Uniw. Pedagogicznego, Kraków.
* Jaroszewski W., Marks L., Radomski A., ''Słownik geologii dynamicznej'', Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1985, {{ISBN|83-220-0196-7}}.
* Józefaciuk A., Nowocień E., Wawer R.: ''Rozwój, skutki i występowanie erozji wąwozowej w Polsce oraz metody zagospodarowania wąwozów. Monografie i rozprawy naukowe'', IUNG-PIBISBNPuławy : Dział Upowszechniania i Wydawnictw IUNG-PIB 2016, {{ISBN|978-83-7562-242-3}}.
* [[Piotr Migoń|Migoń P.]], ''Geoturystyka''. PWN, Warszawa 2012.
 
[[Kategoria:Wąwozy]]