Symbioza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnie 2 zmiany treści (wprowadzone przez 2A02:A31C:E23F:7100:E911:25B7:FCE6:A483) i przywrócono wersję 58949672 autorstwa Stok
twórca pojęcia symbioza
Linia 1:
[[Plik:Common clownfish curves dnsmpl.jpg|thumb|[[Amfiprion plamisty|Amfiprion okoniowy]] (''Amphiprion ocellaris'') w symbiozie z [[Ukwiały|ukwiałem]]]]
'''Symbioza''' ([[łac.]] z [[gr.]] ''sym-'' 'współ-' i gr. ''bíos'' 'życie')<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/898211C151FFCE3C4125659A007AEF01.php ''Słownik Wyrazów Obcych'']</ref> – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch [[gatunek (biologia)|gatunków]] organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron ([[mutualizm]]) lub jednej, a drugiej nie szkodzi ([[komensalizm]]). Jednak często trudno ustalić dokładny bilans strat i zysków współżyjących organizmów. Pojęcie symbiozy zostało ukute przez [[Albert Bernhard Frank|Alberta Franka]] w 1877 roku (Anton de Bary, często wymieniany jako jego twórca, użył tego słowa rok później)<ref>{{Cytuj |autor = Ed Yong |tytuł = Mikrobiom. Najmniejsze organizmy, które rządzą światem |data = 2018 |isbn = 9788323343585 |wydanie = I |opis = tłum. Magdalena Rabsztyn-Anioł |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |s = s. 42-43 (przypis nr 13 na s. 284)}}</ref>. W klasycznej teorii symbiozy, zaproponowanej przez twórcę tego terminu [[Anton de Bary|Antona de Bary'ego]], zawiera się także [[pasożytnictwo]]. Jest to uzasadnione m.in. dlatego, że w niektórych układach charakter współżycia może zmieniać się w czasie i jeden z [[symbiont]]ów (organizmów żyjących ze sobą w symbiozie) może w pewnych okresach czerpać więcej korzyści, stając się [[Pasożytnictwo|pasożytem]] i doprowadzając do upośledzenia lub śmierci drugiego symbionta.
 
Do symbiozy zalicza się również często protokooperację i wtedy wyróżnia się: