Wersja z 18:11, 22 lut 2020 edytuj Mathiasrex (dyskusja \| edycje) 345 374 edycje wikizacja ← poprzednia edycja		Wersja z 19:05, 2 kwi 2020 edytuj anuluj edycję Paterm (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 31 159 edycji m WP:SK, drobne merytoryczne następna edycja →
Linia 9: [[Plik:Lublin - Pomnik Unii Lubelskiej.jpg\|thumb\|[[Pomnik Unii Lubelskiej w Lublinie\|Pomnik Unii Lubelskiej]] w [[Lublin]]ie z 1826 roku]] [[Plik:Plaque Union of Lublin at Franciscan Monastery Sanok Unia Lubelska 1569.jpg\|thumb\|Tablica pamiątkowa na elewacji [[Kościół i klasztor Franciszkanów w Sanoku\|kościoła franciszkanów]] w [[Sanok]]u ustanowiona w 300. rocznicę Unii Lubelskiej z 1869 roku]] '''Unia lubelska''' – porozumienie pomiędzy stanami [[Korona Królestwa Polskiego\|Korony Królestwa Polskiego]] i [[Wielkie Księstwo Litewskie\|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] zawarte [[1 lipca]] [[1569]] na [[Sejm walny I Rzeczypospolitej\|sejmie walnym]] w [[Lublin]]ie. Określana jako [[unia realna]], w odróżnieniu od poprzednich, wiążących oba państwa tylko osobą władcy ([[unia personalna]]). Została przyjęta 28 czerwca, a podpisana 1 lipca 1569, ostatecznie [[ratyfikacja\|ratyfikowana]] przez króla 4 lipca 1569. Artykuł 3 potwierdzenia unii lubelskiej przez [[Zygmunt II August\|Zygmunta II Augusta]] z 4 lipca 1569 roku głosił, ''iż już Królestwo polskie i Wielkie Księstwo litewskie jest jedno nierozdzielne i nierożne ciało, a także nierożna ale jedna a spolna Rzeczpospolita, która się ze dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła''.<ref>Akta Unji Polski z Litwą: 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 367.</ref>. W jej wyniku powstało państwo znane w historiografii jako [[Rzeczpospolita Obojga Narodów]] – ze wspólnym monarchą, herbem, [[Sejm walny I Rzeczypospolitej\|sejmem]], walutą, polityką zagraniczną i obronną – zachowano odrębny skarb, urzędy, wojsko i sądownictwo. Akt unii lubelskiej przechowywany jest w [[Archiwum Główne Akt Dawnych\|Archiwum Głównym Akt Dawnych]]. == Lublin jako miejsce domniemanej pierwszej unii polsko-litewskiej == [[2 lutego]] [[1386]] roku na jednym z pierwszych [[Sejm Korony Królestwa Polskiego\|sejmów walnych]] w Lublinie [[Władysław II Jagiełło\|Jagiełło]] został wybrany królem Polski. Część badaczy uważa decyzje tego zjazdu za pierwszą unię polsko-litewską, bowiem [[unia w Krewie\|w Krewie]] spisano jedynie wstępną umowę, zawierającą warunki, jakie miał spełnić Jagiełło, by mógł objąć polski tron<ref>Anna Sochacka, Zjazdy polsko-litewskie w Lublinie i Parczewie w czasach Władysława Jagiełły, w: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Historia Vol. 41/42 (1986/1987), s. 66.</ref>. == Tło == Gdy w roku 1548 rządy w państwie objął koronowany jeszcze za życia ojca, [[Zygmunt I Stary\|Zygmunta I Starego]], [[Zygmunt II August]], wobec jego bezpotomności wyraźnie dało się zauważyć dążenie do bardziej ścisłego związku obu państw, związanych dotąd wyłącznie osobą panującego. Przywódcy [[ruch egzekucyjny\|ruchu egzekucyjnego]], [[Mikołaj Sienicki]] i [[Rafał Leszczyński (ok. 1526–1592)\|Rafał Leszczyński]], na kolejnych sejmach w 1548 i 1550 roku podnosili postulaty wcielenia Wielkiego Księstwa Litewskiego do Korony Królestwa Polskiego (co zakładała jeszcze [[unia w Krewie]] z roku 1385), [[Prusy Królewskie\|Prus Królewskich]], [[Księstwo oświęcimskie\|Księstwa Oświęcimskiego]] i [[Księstwo zatorskie\|Księstwa Zatorskiego]]. Linia 72 ⟶ 70: == Bibliografia == * [https://web.archive.org/web/20170612105548/http://www.law.uj.edu.pl/~khpp/fontesu/1569.htm Tekst Unii] * G. Błaszczyk, ''Litwa na przełomie średniowiecza i nowożytności'', [[Poznań]] 2002 * E. Dubas-Urwanowicz, ''Stosunek Korony do unii z Litwą w latach 1562-1574'', „Studia Podlaskie”, t. 5, R. 1995

Unia lubelska: Różnice pomiędzy wersjami