Już w roku 1710 car [[Piotr I Wielki]] zapragnął rozwinąć kult św. księcia [[Aleksander Newski|Aleksandra Newskiego]] i wzniósł w tym celu [[Monaster|monastyr]] ([[Ławra|Ławrę]]) pw. Aleksandra Newskiego w Petersburgu|monaster pod jego wezwaniem]] w [[Petersburg|Sankt Petersburgu]]. W roku [[1724]] przeniesiono relikwie świętego z [[Włodzimierz (Rosja)|Włodzimierza]] do nowej stolicy Rosji i car przy tej okazji ustanowił jednoklasowy order jego imienia, nie zdążył już jednak wydać statutów i przeprowadzić nadania nowego odznaczenia. Pierwszych nadań dokonała [[car]]yca [[Katarzyna I]] 26 maja 1725 roku, w dzień zaślubin swej córki Anny Pietrowny z [[Holsztyn|holsztyńskim]] księciem [[Karol Fryderyk von Holstein-Gottorp|Karolem Fryderykiem]], który tego samego dnia ustanowił holsztyński (później carski) [[Order Świętej Anny]]. Order św. Aleksandra Newskiego otrzymał [[statut]]y dopiero w 1797 za panowania cara [[Paweł I Romanow|Pawła I]], który mu przydzielił zaszczytne drugie miejsce w systemie orderów carskich. Posiadanie Orderu Świętego Aleksandra Newskiego lub [[Order Orła Białego (Rosja)|Orderu Orła Białego]] było warunkiem nadania Orderu Świętego Andrzeja Apostoła Pierwszego Powołania. Kawalerowie tego odznaczenia nosili Order Świętego Aleksandra na szyi. Nadawany był zarówno za zasługi cywilne jak i wojskowe.
