[[Grafika:Austrian pandur from 1760.png|166px|thumb|right|Austriacki pandur z [[1760]]]]
[[Grafika:Yataghan.png|thumb|80px|[[jatagan]] - typowa broń pandurów]]
'''Pandurzy''' (także '''bandurzy''', synonim opryszka<ref>"mint a kulonbozo arnyalata "tarsas-csavargo" kifejezesek (= ''tłum. [[język polski|pol.]] są to wszystko odcienie/barwy tego samego słowa''): " [[harnaś]], [[Batiar|batjar]], [[Kuruc (rozbójnik)|kuruc]], [[portasz]], [[ferens]], [[martahus]], [[Hajduk (rozbójnik)|hajduk]], [[tołhaj]], [[opryszek]], pandur" [w:] Magyar nyelvőr. Magyar Tudományos Akadémia. 1954. t. 78. s. 229.</ref>) – dawniej prywatne [[siły zbrojne|wojsko]] złożone ze sług [[magnat]]erii [[Węgry|węgierskiej]], [[Rumunia|rumuńskiej]] i [[Chorwacja|chorwackiej]]; pełnili również służbę wojskowo-policyjną urzędów miejskich i gmin chorwackich, [[Serbia|serbskich]] i [[Slawonia|slawońskich]]{{Odn|Encyklopedia PWN|s=|loc=Pandurzy}}. Uzbrojeni bywali w [[szabla|szable]] (często w [[jatagan]]y), także w [[broń palna|broń palną]] – [[pistolet]]y i [[strzelba|strzelby]]. W [[XVIII wiek|osiemnastowiecznej]] [[AustriaMonarchia Habsburgów|Austrii]] i Węgrzech]] formowano z nich nieregularne piesze oddziały wojskowe,{{Odn|Encyklopedia późniejPWN|s=|loc=Pandurzy}}. przekształconeNastępnie w XIX wieku na terenie [[Cesarstwo Austrii|Austrii]] przekształcono ich w [[Straż Graniczna (Polska)|straż graniczną]]{{Odn|Encyklopedia PWN|s=|loc=Pandurzy}}.
Formacje pandurów obecne były także na Dolnym [[Śląsk]]u, m.in. we [[Wrocław]]iu.
