Wolnomularstwo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Historia wolnomularstwa w Polsce: dr. tech |
→Historia wolnomularstwa w Polsce: drobne techniczne |
||
Linia 62:
Za czasów [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] wolnomularstwo znajdowało się pod opieką [[Napoleon Bonaparte|Napoleona I]], zaś w czasach [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]] pod opieką [[Aleksander I Romanow|Aleksandra I]]. Masoni przyczynili się wówczas – z jednej strony – do rozwoju oświaty, ale także do likwidacji wielu zakonów, co spowodowało wzmocnienie antymasońskich resentymentów. Czołowym działaczem wolnomularskim był [[Stanisław Kostka Potocki]]. W Królestwie Polskim wolnomularstwo było ruchem legalnym, wspieranym przez władze, do 1821 roku działały 34 loże. Prawie 50% generałów [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] działało w masonerii<ref>[[Marek Tarczyński]], Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 59–60.</ref>. Wielu wolnomularzy brało udział w powołaniu [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. W latach 1817–1821 58,4% profesorów tej uczelni należało do lóż wolnomularskich, w tym jej pierwszy rektor [[Wojciech Szweykowski]]<ref>[[Ludwik Hass]], Sekta farmazonii warszawskiej, [[Warszawa]] 1980, s. 443.</ref>. W 1821 masoneria w zaborze rosyjskim została rozwiązana. Obecny hymn Polski ''Mazurek Dąbrowskiego'' zawiera w nazwie nazwisko wolnomularza [[Jan Henryk Dąbrowski|Henryka Dąbrowskiego]]<ref>[http://wolnomularstwo.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=83&Itemid=44 Henryk Dąbrowski – wolnomularz, tekst ze strony wolnomularstwo.pl].</ref>.
Jednym ze zwolenników odzyskania przez Polskę niepodległości był wolnomularz i prezydent Stanów Zjednoczonych [[Woodrow Wilson]]. W dwudziestoleciu międzywojennym masoneria skupiała część polskiej inteligencji. Spośród sześciu wielkich mistrzów Wielkiego Wschodu dwudziestolecia międzywojennego, trzech było psychiatrami: [[Rafał Radziwiłłowicz]], [[Jan Mazurkiewicz (psychiatra)|Jan Mazurkiewicz]] i [[Witold Łuniewski]]. Pierwszy prezydent Polski [[Gabriel Narutowicz]] był wolnomularzem. Reaktywowany w 1920 zakon w większości poparł [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]], a sam Naczelnik Państwa wspierał ruch i nakłaniał ludzi ze swego otoczenia do wstępowania do masonerii. Według niektórych źródeł WLNP brała udział w przygotowaniu [[Przewrót majowy|zamachu majowego]]<ref>[[Leon Chajn]], ''Polskie wolnomularstwo 1920-1938'', Czytelnik, Warszawa 1984, rozdział „Czara goryczy”, s. 403 i dalej.</ref>. W listopadzie 1926 roku [[prymas Polski]] [[August Hlond]] uzasadniał konieczność walki z wolnomularstwem w Polsce, podnosząc argumenty, że poza wrogością do chrześcijaństwa, ''masoneria to konspiracja zagraniczna, której na Polsce nic nie zależy, ale która potężnej Polski nie chce''<ref>[[Ludwik Hass]], Ambicje, rachuby, rzeczywistość: wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, Warszawa 1984, s. 328.</ref>. W 1938 roku rozpętała się kampania antymasońska, w której zasłynął m.in. były premier i ex-wolnomularz [[Leon Kozłowski]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.wolnomularz.pl/05_aww_kozlowski.htm | tytuł = Kozioł wskaże masona, Polska ze śmiechu kona | autor = Norbert Wójtowicz | opublikowany = wolnomularz.pl | archiwum = http://web.archive.org/web/20100906145305/http://www.wolnomularz.pl/05_aww_kozlowski.htm | zarchiwizowano = 2010-09-06 | data dostępu = 2014-01-24}}</ref>. Ostatecznie jesienią tego roku dekretem prezydenta RP [[Ignacy Mościcki|Ignacego Mościckiego]], nastąpiło rozwiązanie wszystkich stowarzyszeń masońskich w Polsce<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Dekret Prezydenta R. P. o ochronie niektórych interesów państwa i rozwiązaniu zrzeszeń wolnomularskich | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=94632| czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 1 | data = nr 269 z 26 listopada 1938}}</ref><ref>[http://www.ostoja.pl/Polityka/kampania/index.html Antymasońska kampania 1938 roku].</ref><ref>
[[Plik:Faja2.jpg|thumb|left|190px|Fajka z symbolami masońskimi<br />XVIII w., okolice Gdańska]]
| |||