Grajewo: Różnice pomiędzy wersjami

W [[1426]] r. książę Janusz po raz pierwszy wymienił nazwę książęcej wsi Graywa przy okazji nadania w niej wójtostwa Boguszowi z Lachowstoku. Wzmianka o tym znajduje się w metryce książąt mazowieckich. Nie oznacza to jednak, że wieś Grajewa już istniała w sensie administracyjno-gospodarczym. W [[1434]] r. Bolesław IV (wnuk Janusza I) nadał Włościborowi z Osieka 60 włók, zwanych Graywo. Regest nie wspomina jednak, że jest tu wieś, którą miał osadzić wójt Bogusz.

 

Jan z Białowieży (nadworny księcia Kazimierza III i starosta biskupich dóbr pułtuskich, posiadający na tych terenach znaczny majątek) otrzymał 23.XI.1472 roku ziemie w granicach których znajdowało się Grajwo i stworzył największą w ziemi wiskiej majętność, w której oprócz Grajewa, założono Konopki i Mierucie. Dla obsługi dóbr polecił zbudować młyn, którego młynarz w 1483 r. otrzymał przywilej. Jan zezwolił temu młynarzowi Maciejowi zbudować jeden młyn koło dworu, a drugi na rzece. Coraz bardziej liczne [[osadnictwo]] zaowocowało ufundowaniem 8 II [[1478]] roku kościoła Świętej Trójcy, a w następnym roku 14 VII [[1479]] Kazimierz Mazowiecki erygował tu [[parafia|parafię]] grajewską. Od roku [[1483]] Jan z Białowieży zaczął nazywać siebie Grajewskim.

Następnym właścicielem dóbr Grajewo też był Jan, który miał trzech synów: Stanisława (marszałka Radziwiłłów), Hieronima i Bartłomieja Grajewskich. Wzrost zaludnienia spowodował, że zaczął się tworzyć na tym terenie nieduży ośrodek handlu i produkcji rzemieślniczej. Obok dóbr Grajewskich przepływała rzeka Łek (Ełk), którą szlachta pruska i miasta pruskie spławiały zboże i towary leśne do [[Gdańsk|Gdańska]]. Grajwy były dla nich ostatnim miejscem postoju przed wjazdem na tereny bezludne. Grajewscy zajmowali się też organizowaniem przemysłu drzewnego, jak dowodzi zezwolenie królewskie z [[1567]] r. dla Stanisława Grajewskiego, dworzanina królewskiego, na wyrabianie w lasach królewskich smoły, popiołów i innych towarów leśnych oraz na eksport do Gdańska.[[Grafika:Grajewo-synagoga.JPG|thumb|Ulica Rudzka (ob. Wojska Polskiego), po prawej stronie [[synagoga]] z 1871 r. (pocztówka z okresu I wojny światowej, ze zbiorów Izby Pamięci)]] Grajewscy, chcąc wykorzystać położenie ośrodka na ruchliwym szlaku handlowym, zwrócili się do króla o wystawienie przywileju miejskiego dla ich wsi Grajwy. Stanisław, Jan i Jakub Grajewscy wystarali się u [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] o [[prawa miejskie|prawo miejskie]] dla swojej wsi ( przywilej wystawiony w Wilnie 12 VII [[1540]] r.). Król nadał Grajwom prawo magdeburskie, ustanowił wójtostwo i zezwolił na dwa jarmarki.