Jan Morawiec: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m typizacja |
int. |
||
Linia 27:
Był synem Rocha Morawca i Bronisławy z domu Płachta. Uczęszczał do szkoły powszechnej w [[Będków|Będkowie]], a następnie do gimnazjum w [[Koluszki|Koluszkach]], którego jednak nie ukończył (przerwał naukę w klasie maturalnej) z powodu trudności finansowych. Był zaangażowany w działalność harcerską, czynnie uprawiał też sport (zwłaszcza dyscypliny lekkoatletyczne, w których miał wiele sukcesów), biorąc udział w licznych konkursach. Pisał wiersze i opowiadania; rozpoczął pracę nad powieścią z życia wsi, inspirowaną dziełem Władysława Reymonta'' Chłopi'', której jednak na skutek wybuchu II wojny światowej nie ukończył.
Wcześnie został członkiem [[Stronnictwo Narodowe (1928–1947)|Stronnictwa Narodowego]]. W latach 1936–1937 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce artylerii nadbrzeżnej Marynarki Wojennej; w wojsku w dalszym ciągu wykorzystywał swe talenty literackie (prowadził gazetkę o treści patriotycznej i morskiej – niektóre teksty pisał w języku kaszubskim); swoje utwory podpisywał głównie pseudonimem
Brał udział w [[kampania wrześniowa|wojnie obronnej w 1939]] w załodze [[Rejon Umocniony Hel|Helu]]{{r|a}} w stopniu starszego marynarza. Po kapitulacji dostał się do niewoli niemieckiej, ale jeszcze w październiku 1939 udało mu się uciec{{r|a}}. Powrócił w Kieleckie, gdzie włączył się do działalności podziemnej w ramach siatki konspiracyjnej, tworzonej przez mjr. [[Henryk Dobrzański|Henryka Dobrzańskiego]] ps.
W połowie 1942 przyłączył się do grupy rozłamowej w NOW, która współtworzyła Narodowe Siły Zbrojne. Został oficerem do zadań specjalnych Oddziału I Organizacyjnego KG NSZ{{r|a}}. Przeprowadzał inspekcje w terenie{{r|a}}; dzięki odwadze i sprawności fizycznej 6-krotnie uszedł obławom niemieckim. W 1944 objął funkcję szefa Oddziału I Organizacyjnego Komendy Okręgu III Lubelskiego NSZ. Po ustabilizowaniu się linii frontu na [[Wisła|Wiśle]] działał na terenach zajętych przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. Został szefem Oddziału I Organizacyjnego [[Komenda Ziem Wschodnich NSZ|Komendy Ziem Wschodnich NSZ]]. 29 grudnia 1944 został aresztowany przez [[NKWD]], ale 4 stycznia 1945 podczas nocnego przesłuchania zbiegł z siedziby NKWD w [[Lublin]]ie, wyskakując oknem z pierwszego piętra{{r|a}}.
4 lutego 1945 stanął na czele Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej Ziem Wschodnich{{r|a}}. W lipcu 1945 podporządkował ją KG Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Otrzymał awans do stopnia kapitana. Jednocześnie od kwietnia 1945 pełnił funkcję szefa Oddziału IV PAS KG NZW. Pomimo coraz większych trudności rozbudował pion [[Pogotowie Akcji Specjalnej|Pogotowia Akcji Specjalnej]]. Dwukrotnie udawało mu się wymknąć z obław [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]]; 13 marca 1946, podczas drugiej próby aresztowania, w Łodzi, ranił dwóch funkcjonariuszy UB i zbiegł do Warszawy. Ostatecznie 22 marca 1946 został aresztowany w [[Warszawa|Warszawie]]; podczas aresztowania został ranny. Po brutalnym śledztwie, w którym wykazywał bardzo dużą odwagę, dodając otuchy pozostałym więźniom, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go, razem z szefem I Oddziału KG [[Tadeusz Zawadziński|kpt. T. Zawadzińskim
Wyrok śmierci został wykonany 15 stycznia 1948 w [[Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów|więzieniu mokotowskim]] przez dowódcę plutonu egzekucyjnego st. sierż. [[Piotr Śmietański|Piotra Śmietańskiego]] w obecności m.in. lekarza więziennego dr [[Stefania Jabłońska|Stefanii Jabłońskiej]] i naczelnika więzienia kpt. Alojzego Grabickiego{{r|a}}. Oprócz Jana Morawca, tego dnia stracono również [[Lechosław Roszkowski|Lechosława Roszkowskiego]] i [[Tadeusz Zawadziński|Tadeusza Zawadzińskiego]]. Ciała zamordowanych wywieziono potajemnie i zapewne, jak pokazują współczesne ekshumacje, bezimiennie pogrzebano w dołach śmierci, prawdopodobnie na Służewie<ref name="ND20130924">{{Cytuj stronę|url=http://naszdziennik.pl/mysl/54724,bohater-ze-sluzewa.html|tytuł=Bohater ze Służewa|opublikowany=[[Nasz Dziennik|NaszDziennik.pl]]|data=22 września 2013| autor = [[Leszek Żebrowski]]}}</ref>.
| |||