Kamień Słońca: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
infobox |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 12:
| commons = Category:Aztec sun stone
}}
'''Kamień Słońca''' lub '''Kamień Pięciu Er''' ([[język hiszpański|hiszp.]] ''Piedra del Sol'') – kamienny dysk odkryty w XVIII wieku w rejonie [[Templo Mayor]] w [[Meksyk]]u. Mierzy 358 cm średnicy, 98 cm grubości i waży 24 tony.
Krótko po [[Podbój Meksyku przez Hiszpanów|hiszpańskim podboju Meksyku]] dysk został zakopany w [[Zócalo]] (główny plac w [[Meksyk (miasto)|Meksyku]]). Ponownie został odkryty 17 grudnia 1790 roku podczas remontu pobliskiej [[Katedra Metropolitalna w Meksyku|Katedry Metropolitalnej]] i umieszczony na jej zewnętrznej ścianie, gdzie pozostał do 1885 roku. Następnie został przeniesiony do [[Narodowe Muzeum Antropologiczne w Meksyku|Narodowego Muzeum Antropologicznego]] w Meksyku i znajduje się tam do dziś<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.aztec-history.com/aztec-calendar-stone.html | tytuł = Aztec calendar stone | data dostępu = 2014-06-15 | opublikowany = aztec-history.com | język = en}}</ref>. Ze względu na wspaniałe połączenie artyzmu i geometrii jest on przypuszczalnie najsłynniejszym azteckim rękodziełem<ref>{{cytuj stronę | url = https://news.utexas.edu/2018/02/22/new-interpretation-for-aztec-sun-stone-shows-it-is-a-named-p | tytuł = New Interpretation for Aztec Sun Stone Shows It Is a Named Portrait | data dostępu = 2018-12-24 | opublikowany = news.utexas.edu | język = en}}</ref>.
Linia 19:
[[Plik:Sonnenstein Detail 2.jpg|thumb|Zdobienia]]
Ponieważ dokładny cel powstania i znaczenie dysku nie są jasne, archeolodzy i historycy wysunęli na jego temat wiele hipotez. Z powodu symboli, które zawiera, często uważany jest za kalendarz, jednak wyryta na nim [[Relief|płaskorzeźba]] przedstawia raczej aztecki mit o Pięciu Słońcach, a sam dysk najpewniej służył jako ceremonialny ołtarz poświęcony jednemu z nich – [[Tonatiuh]]owi<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.getty.edu/research/exhibitions_events/exhibitions/obsidian_mirror/aztec_calendar_stone.html | tytuł = Getty Museum, "Aztec Calendar Stone" | data dostępu = 2014-06-15 | opublikowany = getty.edu | język = en}}</ref>. W centrum monolitu znajduje się jego wizerunek w znaku Ollin, czyli dnia miesiąca oznaczającego trzęsienie ziemi i reprezentującego ostatnią z azteckich er kosmologicznych. Postać w obu rękach trzyma ludzkie serce, a jego język w kształcie [[Krzemień|krzemiennego]] lub [[obsydian]]owego noża wskazuje na potrzebę składania ofiar słońcu, by mogło kontynuować swoją podróż po niebie. Po bokach znajdują się cztery symbole poprzednich er lub słońc wraz ze znakami kierunkowymi. Wizerunek bóstwa otoczony jest pierścieniami z symbolami kalendarzowymi i kosmicznymi. Pierwszy z nich zawiera znaki 20 dni azteckiego kalendarza wróżbiarskiego, zwanego Tonalpohualli. Z kolei w drugim znajdują się niewielkie pola z pięcioma punktami oznaczającymi pięć dni tygodnia oraz znaki symbolizujące prawdopodobnie promienie słoneczne. Na brzegach dysku wyrzeźbione są dwa ogniste węże, które pomagają [[bóstwa solarne|bogu słońca]] w podróży po niebie<ref name="przypis1">{{cytuj stronę|url=http://archaeology.about.com/od/aterms/a/Aztec-Calendar-Stone.htm|tytuł=What is the Aztec Calendar Stone?|data dostępu=2014-06-15|autor=Nicoletta Maestri|opublikowany=archaeology.about.com|język=en}}</ref>.
Na powierzchni kamienia widoczne są również znaki wskazujące na datę 1479. Przypuszczalnie w tym właśnie roku powstał dysk, który po części odnosił się również do [[Itzcoatl]]a – władcy, który stworzył podwaliny przyszłego azteckiego imperium. Tym samym zawarto w nim jasne polityczne przesłanie mówiące, iż był to ważny rok dla odrodzenia się azteckiego państwa, a jego władca otrzymał prawo do tronu od samego boga słońca<ref name="przypis1"/>.
| |||