Boksyt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Tworzę Szablon:Cytuj |
drobne uzupełn., wikizacja |
||
Linia 3:
'''Boksyt''' – ilasta [[skały osadowe|skała osadowa]] składająca się głównie z [[Wodorotlenki|wodorotlenków]] [[glin]]u ([[Gibbsyt|hydrargilitu]], [[bemit]]u lub [[diaspor]]u), jest głównym źródłem aluminium na świecie. Zawiera też minerały ilaste, [[Ditlenek krzemu|krzemionkę]], [[tlenki]] i wodorotlenki żelaza. Nazwa '''boksyt''' pochodzi od francuskiego miasteczka [[Baux-de-Provence|Les Baux-de-Provence]] w południowej [[Francja|Francji]], gdzie w [[1821]] r. francuski geolog i mineralog [[Pierre Berthier]] po raz pierwszy odkrył i opisał złoża tej skały. Berthier nazwał tę skałę ''terre d'alumine des Baux''. W 1844 r. [[Pierre-Armand Dufrénoy]] wprowadził określenie ''beauxite'', natomiast nazwę ''bauxite'' przyjął [[Henri Étienne Sainte-Claire Deville|Henri Sainte-Claire Deville]] w roku 1861, kiedy po raz pierwszy w historii ruszyła przemysłowa eksploatacja złóż boksytu.
Boksyt jest najczęściej koloru czerwonego lub brunatnego, drobnoziarnisty, miękki, słabo spojony lub zwięzły i twardy. W największych ilościach powstaje na miejscu wietrzenia skał [[Glinokrzemiany|glinokrzemianowych]] w klimacie gorącym. Jest podstawową [[Ruda|rudą]] glinu. Używany też w [[Metalurgia|metalurgii]] (jako [[topnik]]) oraz do wyrobu [[Materiały ogniotrwałe|materiałów ogniotrwałych]] i szybko twardniejących
Górnictwo boksytów jest najlepiej rozwinięte w [[Australia|Australii]] – jej udział w [[1995]] roku w światowej produkcji sięgał aż 39%. Największe złoża, o dużej zawartości [[Tritlenek diglinu|tlenku glinu]] (do 60%),
Ponad 30% światowej produkcji boksytów przypada na kraje Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza na [[Jamajka|Jamajkę]] (9,9%) i [[Brazylia|Brazylię]] (8%), a także na [[Wenezuela|Wenezuelę]], [[Surinam]] i [[Gujana|Gujanę]]. W Afryce wielkim ich producentem jest [[Gwinea]] (12% światowego wydobycia). Udział pozostałych państw wynosi poniżej 20%, a są wśród nich – między innymi – [[Chińska Republika Ludowa|Chiny]], [[Indie]], [[Rosja]], [[Kazachstan]]. W Europie najwięcej boksytów wydobywa się w [[Grecja|Grecji]] (1,7%) i na [[Węgry|Węgrzech]] (1%). Znikomą produkcją charakteryzuje się obecnie [[Francja]], która jeszcze 10 lat temu należała do liczących się producentów tego surowca. W [[Polska|Polsce]] boksyt występuje m.in. koło [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]] na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]].
== Światowe wydobycie i zasoby boksytów ==
(dane szacunkowe z 2001 w tys. ton)
| |||