Głowienka (ptak): Różnice pomiędzy wersjami

'''Głowienka zwyczajna''', '''głowienka'''{{r|mk}}{{odn|Busse|Czarnecki|Dyrcz|Gromadzki|1990|s=179}}, '''kaczka rdzawogłowa''', '''kaczka czerwonoszyja''', '''kaczka kasztanowata'''<ref>{{cytuj książkę | url = http://books.google.pl/books?id=H4hgAAAAMAAJ&q=%22kaczka+rdzawog%C5%82owa%22&dq=%22kaczka+rdzawog%C5%82owa%22&hl=pl&sa=X&ei=Oj_cUtSFCZDMtAbo5oG4Bw&ved=0CDYQ6AEwAQ | tytuł = Prace Komisji Językoznawstwa | autor = wielu autorów | wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich | rok = 1972}}</ref> (''Aythya ferina'') – gatunek średniegośredniej wielkości [[Ptaki|ptaka]] wodnego z rodziny [[kaczkowate|kaczkowatych]] (Anatidae). Nie wyróżnia się [[podgatunek|podgatunków]]{{r|ioc}}.

Zamieszkuje środkowe szerokości geograficzne Eurazji – Wyspyod Brytyjskie,Wysp Brytyjskich i Europy Zachodniej przez [[Europa|Europę]] Środkową i Wschodnią i, pas w środkowej [[Azja|Azji Środkowej]] po [[Mandżuria|Mandżurię]] i północną [[Japonia|Japonię]]. Izolowana populacja w [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]]. Południowe i nadatlantyckie populacje osiadłe (czasem koczujące), północne wędrowne. Przeloty w marcu – kwietniu i sierpniu – listopadzie. Zimuje w basenie [[morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]], na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]], w subsaharyjskiej [[Afryka|Afryce]] i Azji Południowej oraz na [[Daleki Wschód|Dalekim Wschodzie]], również na południu i południowym zachodzie EuropieEuropy Środkowej. Sporadycznie zalatuje na [[Hawaje (archipelag)|Hawaje]], [[Filipiny]], [[Guam]], [[Wyspy Owcze]], [[Azory]], [[Wyspy Kanaryjskie]] i [[Republika Zielonego Przylądka|Wyspy Zielonego Przylądka]]. Od XIX wieku w Środkowej i Zachodniej Europie zaczęła rozprzestrzeniać się na północ i zachód. Dotarła nawet do [[Islandia (wyspa)|Islandii]].

W Polsce spotykana na całym niżu oprócz gór i dużych kompleksów leśnych i jest średnioobecnie licznymnielicznym ptakiem lęgowym. Jej populacje: lęgowa i zimująca w ostatnich dekadach szybko się kurczą{{odn|Wylegała|Ławicki|2019|s=20}}.

; '''Cechy gatunku''': Głowienka to kaczka nurkująca – [[Aythyini|grążyca]] o specyficznej krępej sylwetce. Samiec w [[Szata godowa|szacie godowej]] ma głowę i górę szyi rdzawokasztanowe, dół szyi i pierś oraz podogonie i dolne pióra ogona czarne. Wierzch i boki szare z drobnym ciemniejszym poprzecznym prążkowaniem, brzuch biały. Samica, niepozorna wobec samca, ogólnie brązowa, wierzch i boki jaśniejsze, tył ciała szarobrązowy, a brzuch biały. Wokół oczu i dzioba znajduje się przejaśnienie. W [[Szata spoczynkowa|upierzeniu spoczynkowym]] kaczor staje się podobny do samicy, ale ma lekko rudawy odcień, pierś i kuper szarobrązowe. Osobniki młodociane i samce w upierzeniu spoczynkowym podobne do samicy. Gdy pływa, głęboko zanurza się w wodzie. Samicę w locie rozpoznaje się po barwie piór podogonowych. Do lotu wzbija się poprzez rozbieg na wodzie. Głowienki po lęgach trzymają się w niewielkich stadach lub mieszanych z [[Czernica (ptak)|czernicą]].

== OchronaStatus i ochrona ==

W skali globalnej od 2015 roku uznana jest za narażoną na wyginięcie – kategoria VU w [[Czerwona księga gatunków zagrożonych|Czerwonej księdze gatunków zagrożonych]] [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN)]]; wcześniej była klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski – LC{{r|iucn}}. W 2012 roku liczebność światowej populacji szacowano na 1,95–2,25 milionów osobników{{r|birdlife}}. Zagraża jej utrata siedlisk lęgowych w wyniku intensywnej gospodarki stawowej, głównie pogłębienia stawów, niszczenia roślinności wynurzonej i likwidowania wysp.

W Polsce gatunek łowny od 15 sierpnia do 21 grudnia<ref>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne ({{Dziennik Ustaw|2005|48|459}})</ref>. W latach 2013–2018 liczebność populacji lęgowej głowienki na terenie kraju szacowano na 2000–6000 par{{r|biuletyn2019}}. Ze względu na notowany od kilkudziesięciu lat szybki spadek liczebności krajowej populacji głowienki (populacja lęgowa zmniejszyła się o około 80–90% pomiędzy 1980 a 2018 rokiem{{r|biuletyn2019}}), Polski Komitet Krajowy Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) w maju 2019 r. przyjął uchwałę wzywającą do objęcia jej [[Gatunkowa ochrona zwierząt|ścisłą ochroną gatunkową]]{{odn|Wylegała|Ławicki|2019|s=20}}.

* {{cytuj książkę |nazwisko=Stastny |imię=Karel |tytuł=Ptaki wodne|wydawca=Delta |miejsce=Warszawa |rok=1993 |id= |isbn= 83-85817-10-7}}

* {{cytuj książkę |nazwisko=Richarz |imię=Klaus |tytuł=Ptaki - Przewodnik |wydawca=MUZAMuza |miejsce=Warszawa |rok=2009 |id= |isbn= 978-83-7495-018-3}}