Alstom Konstal: Różnice pomiędzy wersjami

'''Alstom Konstal''' – [[przedsiębiorstwo]] z siedzibą w [[Chorzów|Chorzowie]] produkujące [[Pojazd szynowy|pojazdy szynowe]], w szczególności [[wagon]]y [[metro|metra]] i [[tramwaj]]e, a także podzespoły dla pociągów. W 1864 zakłady zostały założone jako część [[ArcelorMittal Poland Oddział Huta Królewska|Huty Królewskiej]], a w 1917 zostały wyłączone z jej struktur jako osobne przedsiębiorstwo. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] fabryka należała do [[koncern]]u [[Reichswerke Hermann Göring]] i produkowała na potrzeby wojska [[III Rzesza|III Rzeszy]], natomiast w okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL-uPolski Ludowej]], jako '''Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych Konstal''', była głównym dostawcą tramwajów dla całego kraju oraz [[Tabor kolejowy|taboru kolejowego]] i różnego rodzaju konstrukcji stalowych dla Polski i innych państw. W 1995 akcje spółki zostały wniesione do [[Narodowy fundusz inwestycyjny|Narodowych Funduszy Inwestycyjnych]], po czym zakłady rozpoczęły współpracę z fabryką Linke-Hofmann-Busch należącą do [[Francja|francuskiego]] koncernu [[Alstom|GEC Alsthom]]. W 1997 przedsiębiorstwo zostało zakupionekupione przez ten [[koncern]], a rok później, jednocześnie ze zmianą jego nazwyfirmy na Alstom, polska fabryka przyjęła obecną nazwę[[firma|firmę]].

W związku z mającym miejsce w latach[[lata 60. XIX wieku|latach 60 XIX w.]] intensywnym rozwojem [[Transport kolejowy|kolei]] na [[Śląsk]]u, w 1864 powstały '''Warsztaty Przetwórcze''' ([[Język niemiecki|niem.]] ''Verarbeitungswerkstätte''). Zostały one utworzone jako wydział produkcyjny [[Chorzów|chorzowskiej]] [[ArcelorMittal Poland Oddział Huta Królewska|Huty Królewskiej]] (niem. ''Königshütte'') i umieszczone na terenie dawnej walcowni [[stal]]i. Ich pierwszym zadaniem było przetwarzanie stali produkowanej w [[hutnictwo|hucie]] na różne akcesoria do [[Tor kolejowy|torów]] i [[Tabor kolejowy|taboru kolejowego]]{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}.

W 1870 hutę wraz z Warsztatami Przetwórczymi nabył od Rządu [[Królestwo Prus|Królestwa PruskiegoPrus]] hrabia [[Hugo I Henckel von Donnersmarck|Hugo Henckel von Donnersmarck]], który był również właścicielem[[właściciel]]em [[Huta Jedność|Huty Laura]] w [[Siemianowice Śląskie|Siemianowicach Śląskich]]. 2 czerwca [[1871]] utworzono przedsiębiorstwo Zjednoczone Huty Królewska i Laura Spółka Akcyjna dla Górnictwa i Hutnictwa ([[Język niemiecki|niem.]] ''Vereinigte Königs- und Laurahütte Actien Gesellschaft für Bergbau und Hüttenbetrieb'') z siedzibą w [[Berlin]]ie. Warsztaty Przetwórcze, po wejściu w jego skład, rozbudowano o nowe wydziały. W tym samym roku otwarto wydział produkcji [[Odkuwka|odkuwek]] i [[Zestaw kołowy|zestawów kołowych]] taboru kolejowego, w 1894 wydział produkcji mostów i konstrukcji stalowych, a rok później wydział produkcji wagonów kolejowych. Ostatni z nich zajmował obszar około 25 000 m², z czego 10 000 m² stanowiły hale montażowe. Asortyment produkowanych wagonów był stale rozszerzany i obejmował wagony pocztowe, cysterny do przewozu [[nafta|nafty]], [[smoła|smoły]] i [[piwo|piwa]], wagony garnkowe do przewozu kwasów stężonych, do transportu bydła oraz specjalne do transportu gorących bloków i kęsów dla walcowni stali. W 1901 uruchomiono wydział produkcji wyrobów tłoczonych z [[Blacha|blach]], a w 1908 wydziały produkcji sprężyn i [[rozjazd]]ów kolejowych{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}. W lipcu 1917 warsztaty wyłączono ze struktury organizacyjnej Huty Królewskiej, gdyż w tym czasie produkcja fabryki odbiegała od działalności huty surowcowej. Utworzone samodzielne przedsiębiorstwo otrzymało nazwę '''Zarząd Warsztatów Huty Królewskiej''' (niem. ''Werkstättenverwaltung Königshütte''){{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Powstanie Warsztatów Przetwórczych i ich rozwój do 1917 roku|s=26}}.

W 1922 do [[II Rzeczpospolita|Polski]] została przyłączona część [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]], w której znajdowała się większość kopalń, hut i fabryk należących do przedsiębiorstwa zjednoczonych hut. Spolszczeniu uległa wtedy jego nazwa na [[Górnośląskie Zjednoczone Huty Królewska i Laura Spółka Akcyjna Górniczo-Hutnicza|Górnośląskie Zjednoczone Huty Królewska i Laura Spółka Akcyjna]] w [[Katowice|Katowicach]], ale mimo to pozostało w rękach [[Niemcy (naród)|Niemców]]. Niestabilna sytuacja ekonomiczna odrodzonej Polski oraz [[wojna celna między Polską a Niemcami|wojna celna]] z tzw. [[Republika Weimarska|NiemcamiRepubliką Weimarską]], która w 1925 doprowadziła do wstrzymania eksportu z Polski do Niemiec, spowodowały spadek produkcji górnośląskich zakładów. Ponadto polityka niemieckich właścicieli fabryk leżących w polskiej części Górnego Śląska polegała na przejściowym unieruchamianiu tychże przedsiębiorstw{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}.

W połowie 1929 w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] utworzono [[Consolidated Silesian Steel Corporation]] ([[Język polski|pol.]] ''Zjednoczone Towarzystwo Stali Śląskiej''), którego 30% akcji należało do banku {{Link-interwiki|Brown Brothers & Company|lang=en|tam=Brown Bros. & Co.}}, a pozostałe 70% do banków niemieckich reprezentowanych przez [[Friedrich Flick|Friedricha Flicka]]. W skład CSSC weszła większość niemieckich przedsiębiorstw na Śląsku, w tym Katowicka Spółka Akcyjna dla Górnictwa i Hutnictwa oraz Górnośląskie Zjednoczone Huty Królewska i Laury Spółka Akcyjna w Katowicach, której 10% akcji należało do [[Skarb Państwa|Skarbu Państwa Polskiego]]. Te dwa przedsiębiorstwa zawarły porozumienie o wspólnocie interesów w celu prowadzenia jednej administracji, jednolitego programu produkcji oraz wspólnej sprzedaży produktów, ale zachowując odrębność prawną i majątkową. Działania spółek i polityka Niemców doprowadziła do [[bankructwo|bankructwa]] przedsiębiorstw, dlatego 29 marca 1934 katowicki [[sąd grodzki]] ustanowił nad nimi nadzór sądowy. W 1936 strona polska zaproponowała przejęcie przedsiębiorstw od Niemców i jeszcze w tym samym roku połączyły się one we [[Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych|Wspólnotę Interesów Górniczo-Hutniczych Spółka Akcyjna w Katowicach]], której 80% akcji posiadało polskie Zjednoczenie Górniczo-Hutnicze, a po 10% było w rękach Skarbu Państwa Polskiego i CSSC. Dwa lata później był to największy koncern na polskimpolskiej Górnymczęści ŚląskuGórnego Śląska. W jego skład wchodziły '''Zakłady Przetwórcze Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych Spółka Akcyjna w Katowicach''', których dotychczasowy profil produkcji został rozszerzony o [[tramwaj]]e dla Górnegowojewództwa Śląskaśląskiego i [[Warszawa|Warszawy]] oraz kopalniane wozy kolejowe, a także maszty[[maszt radiowy|maszt]]y nadajników radiowych, wieże spadochronowe, urządzenia przeładunkowe dla [[Port morski Gdynia|portuPortu gdyńskiegoGdynia]] i wojskowe mosty pontonowe{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}.

11 grudnia 1939 i 27 marca 1940, po wkroczeniu [[III Rzesza|niemieckichWehrmacht]] wojsku i administracji rządowej [[NSDAP]], majątek [[Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych|Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych]] przeszedł pod zarząd komisaryczny państwowego [[koncern]]u [[Reichswerke Hermann Göring|Reichswerke A.G. für Berg- und Hüttenbetriebe Hermann Göring]]. Warsztaty Przetwórcze weszły w jego skład{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=41}} i przyjęły nazwę '''Górnośląskie Zakłady Metalowe Spółka Akcyjna Huty Królewskiej/Górny Śląsk''' ([[Język niemiecki|niem.]] '''Oberschlesische Metallwerke Aktien-Gesellschaft Königshütte/Oberschlesien''', w skrócie '''Osmag''' (''Górnośląskie Zakłady Metalowe Spółka Akcyjna Huty Królewskiej/Górny Śląsk''){{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}. Polacy zostali zwolnieni ze stanowisk kierowniczych, kilkuset pracowników wywieziono w głąb Niemiec na roboty przymusowe, a kilkudziesięciu, głównie byłych uczestników [[Powstania śląskie|powstań śląskich]], wysłano do obozów pracy{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=41}}.

W związku ze zmianą dotychczasowej produkcji zakładu na produkcję na potrzeby wojska[[siły zbrojne|sił zbrojnych]] wydział budowy mostów przystosowano do produkcji [[działo|dział]], a w miejscu wydziału rozjazdów kolejowych postawiono cynkownię. Wydział wagonów natomiast produkował segmenty kadłubów [[okręt podwodny|okrętów podwodnych]] ([[U-Boot]]), suche doki i podwozia dział. Zatrudniani byli, prócz polskich robotników, również jeńcy wojenni i więźniowie [[Obozy niemieckie (1933–1945)|obozów koncentracyjnych]]. W ostatnich dniach [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]] Niemcy planowali zniszczyć fabrykę, ale ostatecznie zdążyli wywieźć 120 obrabiarek i innych urządzeń oraz zniszczyć kotłownię, elektrownię, sprężarki powietrza i środki transportu{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}.

27 stycznia 1945 [[Chorzów]] został zajęty przez oddziały [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckieZSRR]]. Na terenie zakładu, który był miejscem walk, znajdowały się zwłoki żołnierzy radzieckich i niemieckich oraz uszkodzone budynki. Budynek administracyjny przy bramie głównej został zniszczony, a warsztat mechaniczny splądrowany. Maszyny, których nie zdążono wywieźć, leżały pod gołym niebem przy hałdzie, a silne mrozy spowodowały uszkodzenia wodociągów oraz rur centralnego ogrzewania i sprężonego powietrza. Rozpoczęto prace remontowe i porządkowanie terenu fabryki{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=41}}. Zabezpieczono okna przez prowizoryczne wstawienie blach zamiast szyb, usunięto gruz i naprawiono drogi zakładowe. Ponadto wstawiono piece węglowe i koksowe do wnętrz pomieszczeń oraz zabezpieczono instalacje rurowe przed ich dalszym niszczeniem. 1 lutego grupa pracowników usuwających zniszczenia wojenne liczyła około 90 osób. W pokojach przy głównym magazynie utworzono dyrekcję, księgowość, straż przemysłową i pożarną, działy kadr, aprowizacji i zaopatrzenia, biura zarobkowe i konstrukcyjno-technologiczne oraz inne komórki niezbędne do rozpoczęcia produkcji. Kierownikiem zakładu, który uruchomiono pod nazwą '''Warsztaty Przetwórcze w Chorzowie''', został Władysław Wachniewski{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=43}}.

5 lutego 1945 uruchomiono pierwszy kocioł, który dostarczał parę na potrzeby centralnego ogrzewania. Cztery dni później naprawiono instalację sprężonego powietrza, co pozwoliło uruchomić młot pneumatyczny i rozpocząć produkcję w ograniczonym zakresie. Jako pierwszy działalność rozpoczął wydział budowy mostów, który jeszcze w tym samym miesiącu przebudował most w [[Chorzów-Batory|Chorzowie Batorym]]. Po nim otwarto wydział budowy wagonów, a kilka tygodni później odbudowano [[kuźnia|kuźnię]], tłocznię i resorownię. Zaczęto pozyskiwać pierwsze zamówienia z różnych regionów kraju. Do [[Warszawa|Warszawy]] skierowano ekipę remontową, która z koryta [[Wisła|Wisły]] usuwała pozostałości zniszczonego [[Most Poniatowskiego|mostu Poniatowskiego]]. W tym samym czasie w fabryce powstawały nowe przęsła dla tego mostu, a ponadto rozpoczęto odbudowę całkowicie zniszczonych i naprawy uszkodzonych [[Tramwaje w Warszawie|warszawskich tramwajów]] oraz produkcję nowych [[Węglarka|węglarek]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=43}}.

[[Plik:Chorzow - reklama Konstal.jpg|mały|Mozaika z logiemlogo Konstalu w Chorzowie (2006)]]

Po zakończeniu [[II wojna światowa|wojny]]{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}} fabryce nadano nazwę '''Chorzowska Wytwórnia Mostów i Wagonów''' (w skrócie '''Mostowagon'''). Pod koniec 1945 r. zatrudnienie zakładu wynosiło 1853 osób, a na początku 1946 r. w fabryce pracowało 2812 osób{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=43}}.

W pierwszych latach powojennych podstawową produkcją [[fabryka|fabryki]] były mosty[[most]]y stalowe i inne konstrukcje stalowe, [[wagon]]y towarowe i [[tramwaj]]owe oraz [[rozjazd]]y kolejowe i tramwajowe. 1 maja 1946 Mostowagon dostarczył [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]] 100 pierwszych powojennych [[Węglarka|węglarek]]. Również w 1946 uruchomiono nowy wydział budowy [[Wózek (kolejnictwo)|wózków]]{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}. Tłocznia, resorownia i kuźnia dostarczały elementy zarówno na potrzeby własne, jak i dla innych producentów taboru kolejowego w kraju. Wydziały mechaniczny i zestawów kołowych otrzymały 44 [[obrabiarka|obrabiarki]], które znacznie podniosły zdolność produkcyjną zakładu{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=43}}.

Odbudowująca się ze zniszczeń [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polska]] potrzebowała seryjnej produkcji tramwajów. 17 października 1946 w [[Katowice|Katowicach]] zorganizowano konferencję w tej sprawie i postanowiono wówczas, że konstrukcja nowego typu wagonu będzie wzorowana na niemieckim dwuosiowym wagonie [[Kriegsstraßenbahnwagen|KSW]]. W latach 1946–1947 specjalnie powołana komisja opracowała kompletną [[dokumentacja|dokumentację]] techniczną [[Kolej normalnotorowa|normalnotorowego]] tramwaju silnikowego typu [[Konstal N|N]] i doczepnego typu [[Konstal ND|ND]], a jednocześnie skonstruowano również wersję [[Kolej wąskotorowa|wąskotorową]] 2N i 2ND{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=84}}.

W 1947, za sprawą orzeczenia [[Ministerstwo Przemysłu i Handlu|ministra przemysłu i handlu]] z 30 lipca ogłoszonego w [[Monitor Polski|Monitorze Polskim]] 5 września, fabryka dotychczas należąca do [[Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych|Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych]] została przejęta przez [[Skarb Państwa]]. Zmiana ta jednak nie wpłynęła na działalność zakładów, które kontynuowały produkcję elementów stalowych i pojazdów szynowych. 15 września 1948 ministerMinister przemysłuPrzemysłu i handluHandlu w porozumieniu z [[Ministerstwo Skarbu|ministremMinistrem skarbuSkarbu]] i prezesemPrezesem [[Centralny Urząd Planowania|Centralnego Urzędu Planowania]] wydał zarządzenie o utworzeniu [[Przedsiębiorstwo państwowe|przedsiębiorstwa państwowego]] '''Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych'''{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=43}} (w skrócie '''Konstal'''{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}) podlegającego nadzorowi [[Zjednoczenie Przemysłu Taboru Kolejowego „Tasko”|Zjednoczenia Przemysłu Taboru i Sprzętu Kolejowego]] w [[Poznań|Poznaniu]] (w skrócie ''Tasko''). 14 grudnia ukazało się ono w Monitorze Polskim i zaczęła obowiązywać nowa nazwafirma{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=45}}.

W 1947 również rozpoczęto produkcję dwuosiowych węglarek samowyładowczych w systemie Ziehla dla kolei wąskotorowych i zakładów przemysłowych{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=64}}. W latach 1947–1949 zakłady zbudowały 13 [[Wagon doczepny|wagonów doczepnych]] dla [[Warszawska Kolej Dojazdowa|Elektrycznych Kolei Dojazdowych]] wzorowanych na pojazdach produkcji [[English Electric]] z lat 20 XX w.{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=89}} 30 października 1948 odbyła się uroczystość wyprodukowania ostatniego elementu nośnego [[Most Śląsko-Dąbrowski|mostu Śląsko-Dąbrowskiego]], a kilka tygodni później zakończono również produkcję [[Most średnicowy w Warszawie|mostu średnicowego w Warszawie]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Okres lat 1917–1997|s=43}}. Pod koniec lat 40 XX w. rozpoczęto produkcję samowyładowczych wagonów do przewozu piasku typu [[15W]], a kilka lat później doposażony w budkę hamulcową typ [[22W]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=67}}.

W 1949 wyprodukowano pierwszą [[Lokomotywa|lokomotywę]] kopalnianą{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Lokomotywy kopalniane|s=119}}, a od 1953 produkowano modyfikacje tramwaju typu N+ND oznaczone [[Konstal 4N|4N+4ND]], [[Konstal 4N|5N+5ND]], [[Konstal 4N|4N1+4ND1]] i [[Konstal 4N|5N1+5ND1]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=89}}. Do 1955 przebudowano i unowocześniono zakład, głównie wydział budowy wagonów kolejowych i tramwajowych oraz lokomotyw kopalnianych[[kopalnia]]nych{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}. W połowie lat 50 XX w. uruchomiono produkcję wagonów samowyładowczych z przechylnym pudłem typów [[61W]]s, [[62W]]s, [[63W]]s, [[65W]]s, [[66W]]s i [[409V]]a{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=67}}. W 1956 zlikwidowano wydział budowy wózków, który przez cały okres swego istnienia wyprodukował 4590 wózków{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}. Rok później{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=69}} Konstal rozpoczął produkcję wieloosiowych wagonów dziobowych przeznaczonych do przewozu ładunków ciężkich i wielkogabarytowych, takich jak transformatory czy turbogeneratory{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=67}}. Początkowo były to 18-osiowe wagony typu [[17Z]], a następnie 16-osiowe [[606Z]] przeznaczone do transportu towarów do i z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=67}}. W 1958 rozpoczęto eksportową produkcję taboru kolejowego{{r|NWSKP 91-13/Firmy po 90}}, a w 1959 wykonano pierwszy egzemplarz tramwaju [[Konstal 13N|13N]] wzorowanego na [[Tatra T1|Tatrze T1]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=89}}. Był to ostatni typ tramwaju, którego projekt wykonało i dostarczyło [[Instytut Pojazdów Szynowych „Tabor”|Centralne Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Taboru Kolejowego]] z [[Poznań|Poznania]]{{r|ŚK 9/2013}}.

W 1967 powstał [[prototyp]] tramwaju [[przegub]]owego typu [[Konstal 102N|102N]], a w 1970 z fabryki wyjechał pierwszy wóz [[Konstal 102Na|102Na]] wyglądem nawiązujący do wagonu 13N oraz seria informacyjna wąskotorowych [[Konstal 102N|802N]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=91}}. Pod koniec lat 60 XX w. Konstal opracował kilka koncepcji czteroosiowego tramwaju silnikowego z doczepą bierną, ale ostatecznie żaden z nich nie wszedł do produkcji. W 1973 powstał prototypowy wóz typu [[Konstal 105N|105N]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=94}}, w 1977 jego wąskotorowa odmiana typu [[Konstal 105N|105NW]], a rok później wykonano niewielką serię wagonów [[Konstal 105N|805N]] tożsamych z typem 105NW. W 1979 pojawiła się pierwsza zmieniona wersja „stopiątki” oznaczona jako [[Konstal 105Na|105Na]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=96}}.

W połowie lat 70 XX w. Tasko przeniosło z [[Zastal]]u do Konstalu produkcję samowyładowczych wagonów typu [[902V]] na tor [[Rozstaw rosyjski|1520 mm]] dla ZSRR oraz typu [[411V]] na tor normalny{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=69}}. Wersja normalnotorowa była wytwarzana w wersji 411Va dla [[Węgry|Węgier]], 411Vb dla [[Albania|Albanii]], [[Maroko|Maroka]] i Polski, 411Vb/1 dla [[Bułgaria|Bułgarii]] oraz 411Vc dla [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. Dodatkowo pod koniec lat 70 XX w. powstała niewielka seria wagonów samowyładowczych do przewozu tłucznia typu [[416V]], których konstrukcja była oparta na 411V{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=71}}. W latach 1979–1985 w ramach współpracy z [[Stany Zjednoczone|amerykańskim]] przedsiębiorstwem [[Norca Machinery Company]] chorzowska fabryka wykonała wagon 16-osiowy i 24-osiowy dla kolei [[Turcja|tureckich]] oraz wagon 24-osiowy i 32-osiowy dla [[Zakłady Remontowe Energetyki|Zakładów Remontowych Energetyki]]. Ponadto pracownicy Konstalu razem z Amerykanami i [[Włochy|Włochami]] brali udział w projektowaniu tych pojazdów{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=69}}. Na początku lat 80 XX w. powstała także rozwojowa wersja wagonów 416V oznaczona jako [[425V]]. Wersje 425Va i 425Vb trafiły do Iraku, a 425Vc na Węgry{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=71}}.

30 listopada 1993 zakłady złożyły arkusz podsumowujący w zakresie powszechnej prywatyzacji, natomiast 19 września 1994 podpisano [[akt notarialny]], który wszedł w życie 1 grudnia wraz z rejestracją spółki w sądzie rejonowym i na mocy którego przedsiębiorstwo państwowe przekształcono w [[Jednoosobowa spółka Skarbu Państwa|jednoosobową spółkę skarbu państwa]] o nazwiefirmie '''Konstal'''. 24 lipca 1995 r. przedsiębiorstwo znalazło się na podanej w rozporządzeniu[[Rozporządzenie|Rozporządzeniu]] [[Prezes Rady Ministrów|premieraPrezesa Rady Ministrów]] liście spółek skarbu państwa, których akcje zostaną wniesione do [[Narodowy fundusz inwestycyjny|Narodowych Funduszy Inwestycyjnych]]. 23 października [[Walne zgromadzenie|walne zgromadzenie akcjonariuszy]] Konstalu podjęło uchwałę o wniesieniu akcji spółki do NFI, a 31 października została ona zarejestrowana przez sąd. Z ogólnej liczby 1 360 000 akcji 60% zostało przeniesionych do NFI, 25% posiadał skarb państwa, a 15% było w rękach pracowników[[pracownik]]ów{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Przeobrażenie Konstalu w Alstom Konstal S.A.|s=53}}.

Na początku lat 90 XX w. prowadzono prace nad tramwajem z częściowo obniżoną podłogą{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=100}}. Ich rezultatem było wyprodukowanie w 1995 prototypowego wagonu typu [[Konstal 112N|112N]], a następnie w 1997 wykonanie dwóch egzemplarzy tramwaju typu [[Konstal 114Na|114Na]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Pojazdy tramwajowe|s=101}}.

=== Część koncernu Alstom (od [[1997]]) ===

[[Plik:Istanbul T1 line Alstom Citadis tram.jpg|mały|[[Alstom Citadis X-04|Citadis X-04]] dla [[StambułIstambuł]]u]]

Niedługo po wniesieniu [[akcje|akcji]] Konstalu do [[Narodowy fundusz inwestycyjny|NFI]] zakład Linke-Hofmann-Busch z [[Salzgitter]] będący częścią [[koncern]]u [[Alstom|GEC Alsthom]] poszukiwał partnera w [[Europa Środkowa|Europie Centralnej]]. Po rozpatrzeniu kandydatur różnych przedsiębiorstw wybrano [[Chorzów|chorzowskie]]górnośląską zakładyfabrykę, którymktórej zlecono produkcję 580 podwozi do [[Wagon towarowy|wagonów towarowych]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Przeobrażenie Konstalu w Alstom Konstal S.A.|s=54}}. Dzięki tej współpracy fabryka wznowiła prowadzoną przed [[II wojna światowa|wojną]] budowę wagonów [[Cysterna (transport)|cystern]]. Rozpoczęto wytwarzanie typów [[450R]], [[451R]] i [[210R]]{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wagony kolejowe|s=76}}.

W grudniu 1996 nadzwyczajne [[walne zgromadzenie akcjonariuszy]] uchwaliło podwyższenie [[Kapitał zakładowy spółki akcyjnej|kapitału akcyjnego]] Konstalu oraz możliwość wykupu akcji spółki przez GEC Alsthom. Wykup ten musiał zostać zaakceptowany przez [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji|ministraMinistra sprawSpraw wewnętrznychWewnętrznych i administracjiAdministracji]] i 21 lutego 1997 r. wydał on pozytywną decyzję w tej sprawie. 28 lutego podpisano umowę, na mocy której GEC Alsthom wykupił pakiet akcji należący do NFI. W czerwcu 1997 [[koncern]] odkupił również prawie wszystkie akcje należące do pracowników i większość akcji zgromadzonych przez skarb państwa. Powołana została nowa rada nadzorcza, która powołała nowy zarząd z Hansem Peterem Engelem na czele. 22 czerwca 1998 GEC Alsthom zmienił nazwę na Alstom{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Przeobrażenie Konstalu w Alstom Konstal S.A.|s=53}}. Wówczas chorzowski zakład koncernu przemianowanootrzymał nafirmę '''Alstom Konstal'''{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Przeobrażenie Konstalu w Alstom Konstal S.A.|s=54}}.

Równocześnie ze zmianami organizacyjnymi rozpoczęto restrukturyzację i modernizację infrastruktury zakładu. W marcu 1997 uruchomiono wydział zbiorników cystern, na przełomie 1997 i 1998 otwarto śrutownicę, a w 1998 oddano do użytku linię [[lakiernia|lakierniczą]]. Wzniesiono od podstaw nową halę oraz wyremontowano 40% powierzchni dachów i dróg na terenie zakładu. Ponadto rozpoczęto program kursów i szkoleń mający na celu podniesienie kwalifikacji załogi. Pod koniec lat 90 XX w. zakład zatrudniał około 900 osób{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Przeobrażenie Konstalu w Alstom Konstal S.A.|s=54}}. Zmiany strukturalne przyniosły również likwidację zakładowego biura konstrukcyjnego{{r|ŚK 9/2013}}.

Na początku XXI w. koncern Alstom zdecydował, że chorzowski zakład nie będzie fabryką uniwersalną, lecz zdecydowano o jego specjalizacji. Alstom Konstal, prócz produkcji tramwajów, miał zajmować się konstruowaniem pojazdów [[metro|metra]]{{r|RK 8-9/2011}}. W poszukiwaniu kolejnych zamówień spółka brała udział w różnych przetargach{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Przeobrażenie Konstalu w Alstom Konstal S.A.|s=54}}. W latach 2001–2005 przedsiębiorstwo wyprodukowało i dostarczyło 14 pociągów [[Alstom Metropolis 98B|Metropolis 98B]] dla [[Metro w Warszawie|warszawskiego metra]]{{r|ŚK 4/2001|Alstom/News 2005-07-04}}. Do 2005 zakład zrealizował zamówienia na tramwaje [[Alstom Citadis|Citadis]] dla [[Tramwaje w Stambule|Stambułutramwajów istambulskich]] i pociągi metra [[Alstom Metropolis|Metropolis]] dla [[Metro w Budapeszcie|Budapesztumetra w Budapeszcie]] i [[Metro w Amsterdamie|Amsterdamumetra w Amsterdamie]], a także brał udział w produkcji pojazdów [[Alstom Coradia|Coradia]] i [[Alstom Coradia LINT|Coradia LINT]] dla przewoźników zagranicznych{{r|Alstom/Polska}}.

Koncern Alstom od momentu przejęcia chorzowskiego zakładu do końca 2006 zainwestował w niego 43,7 mln euro, zaś w 2007 – 4 mln euro. W tym okresie{{r|RK 12/2007}}, prócz wymienionych wcześniej zmian dokonanych pod koniec lat 90 XX w.{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Przeobrażenie Konstalu w Alstom Konstal S.A.|s=54}}, zainstalowano m.in. zdalnie sterowane suwnice oraz trawersy do transportu całych wagonów pomiędzy halami. W 2007 Alstom Konstal wznowił produkcję całych pociągów. Wówczas zakład budował także{{r|RK 12/2007}} podwozia pojazdów TTNG dla [[Société nationale des chemins de fer français|SNCF]]{{r|RK 8-9/2011}}, co było pierwszym przypadkiem, kiedy koleje francuskie wyraziły zgodę na wytwarzanie ich taboru poza granicami państwaFrancji. Pod koniec tego roku przedsiębiorstwo zatrudniało około 400 osób{{r|RK 12/2007}}, w marcu 2011 miało 516 pracowników, zaś w połowie 2012 – około 800{{r|RK 8-9/2012}}. W 2013 roku jedynym akcjonariuszem w miejsce Alstom Holdings został Alstom Transport Holdings BV<ref name=krs2019>[https://ekrs.ms.gov.pl/web/wyszukiwarka-krs/strona-glowna/ Odpis pełny KRS 0000034262] [dostęp 2019-11-21].</ref>.

Na początku 2017 zapadła decyzja, że Alstom Konstal będzie produkował pociągi [[Metro w Dubaju|metra dlaw Dubaju]]. W związku z realizacją tego projektu zapowiedziano, że zakład zostanie rozbudowany o drugą, oddzielną linię produkcyjną{{r|TP-54344}}. W maju tamtego roku spółka zatrudniała ponad 1200 osób{{r|RK-81793}}.

|+ Wagony towarowe wyprodukowane w okresie PRL-uPolski Ludowej{{odn|Soida|Igielski|Karpiński|Dubiński|1999|loc=Wykaz wyprodukowanych wagonów kolejowych|s=163–165}}

| 1958–II poł. lat 60 XX w.

| 1960–II poł. lat 60 XX w.

| 1960–II poł. lat 60 XX w.

| II poł. lat 60 XX w.–I poł. lat 70 XX w.

| II poł. lat 60 XX w.–I poł. lat 70 XX w.

| II poł. lat 60 XX w.–1990