Wikipedia

Pancernik obrony wybrzeża: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
-
drobne redakcyjne
Linia 3:
[[Plik:Norge Brasseys.jpg|thumb|300px|Schemat opancerzenia i uzbrojenia typowego pancernika przybrzeżnego - norweski "[[Norge (1901)|Norge]]"]]
'''Pancernik obrony wybrzeża (pancernik przybrzeżny)''' – historyczna [[Rangi okrętów|klasa]] średnich lub dużych opancerzonych [[okręt artyleryjski|okrętów artyleryjskich]] przeznaczonych do obrony wybrzeża. Pancerniki przybrzeżne były większe od [[kanonierka|kanonierek pancernych]], natomiast mniejsze od [[pancernik]]ów; mimo nazwy, nie są one zaliczane ani do pancerników, ani [[okręt liniowy|okrętów liniowych]].
== Historia i opis klasy ==
 
Klasa pancerników przybrzeżnych powstała w [[lata 70. XIX wieku|latach 70. XIX wieku]]. Wykształciła się z jednej strony z [[monitor (okręt)|monitorów]] a z drugiej z [[kanonierka|kanonierek pancernych]]. Były to silne okręty o małym zanurzeniu, służące do ochrony własnych wybrzeży przed okrętami wroga. Były one tańsze od konwencjonalnych pełnomorskich [[pancernik]]ów, ale o znacznie mniejszej sile. Z drugiej strony, ich nieco mniejsze od pancerników zanurzenie umożliwiało im operowanie w [[szkier]]ach i [[fiord]]ach – dlatego klasa ta była szczególnie popularna w marynarkach [[Skandynawia|krajów skandynawskich]]. Głównie budowano je pod koniec XIX wieku oraz w pierwszej dekadzie XX wieku. Najwięcej jednostek tej klasy – 15 – posiadała [[Szwecja]]. Po kilka jednostek miały: [[Dania]], [[Norwegia]] (4), [[Finlandia]] (2), a ponadto: [[Holandia]] (z przeznaczeniem do obrony swoich kolonii w [[Indonezja|Indonezji]]), [[Niemcy]] (8 typu ''Siegfried'') i [[Rosja]] (3 typu ''Admirał Sieniawin'', użyte w [[bitwa pod Cuszimą|bitwie pod Cuszimą]], daleko od zakładanego obszaru operacyjnego).
 
Linia 12:
Oprócz omówionych wyżej specjalnie budowanych pancerników przybrzeżnych, wiele państw (np. [[Japonia]]) do takiej roli przeznaczało stare okręty innych klas (głównie pancerniki – [[przeddrednot]]y i [[krążownik pancerny|krążowniki pancerne]]). Okręty te różniły się charakterystykami od specjalnie budowanych pancerników przybrzeżnych, będąc z reguły większe i silniejsze.
 
Duża część pancerników obrony wybrzeża była jeszcze w służbie na początku [[II wojna światowa|II wojny światowej]], aczkolwiek większość ich pochodziła z przełomu wieków. Działania wojenne II wojny wykazały niewielką przydatność okrętów tego typu, a zwłaszcza ich wrażliwość na wybuchy podwodne – norweskie "„[[Norge (1901)|Norge]]"” i "„[[Eidsvold (1901)|Eidsvold]]"” zostały błyskawicznie zatopione [[torpeda]]mi [[niszczyciel]]i niemieckich [[bitwy morskie pod Narwikiem|pod Narwikiem]], a fiński "„[[Ilmarinen" (1931)|Ilmarinen]]” równie szybko zatonął na [[mina morska|minie]]. Tajlandzki okręt brał udział w [[bitwa pod Ko Chang|bitwie pod Ko Chang]], gdzie został pokonany przez francuski [[krążownik lekki]]. Ostatecznie klasa ta zanikła po II wojnie światowej, zastąpiona w zadaniach obrony wybrzeża przez [[kuter torpedowy|kutry torpedowe]] i [[kuter rakietowy|kutry rakietowe]].
 
== Przykładowe charakterystyki ==
Linia 25:
! prędkość
|-
|"Iver Hvitfeldt"|| Dania<br />1886 (wod.)||3392||74 [[Długość między pionami|mp]] x/ 15,1 x/ 5,6 ||2x2602×260 mm, 4x1204×120 mm|| burty 290 mm,<br> barbety 215 mm||15 w<ref name=conw1/>
|-
|"Siegfried"|| Niemcy<br />1890||3691||79 x/ 14,9 x/ 5,7 ||3x2403×240 mm, 8x888×88 mm|| burty 240 mm,<br> wieże 203 mm ||14,5 w<ref name=conw1>{{lang|en}} Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene Kolesnik, ''Conway's All The World's Fighting Ships 1880-1905''. Annapolis, 1979, {{ISBN|978-0-85177-133-5}}</ref>
|-
|"[[Admirał Sieniawin]]"|| Rosja<br />1896||4971||87,3 x/ 15,8 x/ 5,9 ||4x2544×254 mm, 4x1204×120 mm|| burty 254 mm,<br> wieże 203 mm||16 w<ref name=conw1/>
|-
|"Herluf Trolle"|| Dania<br />1899 (wod.)||3494 / 3785||87,4 x/ 15,7 x/ 5 ||2x2402×240 mm, 4x1504×150 mm|| burty 195 mm,<br> wieże 195 mm||15,5 w<ref name=wms>{{lang|ru}} A.W. Daszjan: ''Korabli Wtoroj mirowoj wojny – WMS Polszy i stran Skandinawii (Danii, Norwiegii, Szwiecyi i Finlandii)'', Morskaja Kollekcja nr 3/2005</ref>
|-
|"[[Norge (1901)|Norge]]"|| Norwegia<br />1901 || 3645 / 4166 || 94,6 x/ 15,4 x/ 5,4 || 2x2102×210 mm, 6х1506×150 mm || burty 152 mm,<br> wieże 203 mm ||16,5 w<ref name=wms/>
|-
|"Aran"|| Szwecja<br />1902 ||3300 / 3735 || 89,7 x/ 15 x/ 5,3 ||2x2102×210 mm, 6x1526×152 mm|| burty 175 mm,<br> wieże 180 mm ||16,5 w<ref name=wms/>
|-
|"[[Hr. Ms. De Zeven Provinciën (1909)|De Zeven Provinciën]]"|| Holandia<br />1910 ||5644 / 6510||101,5 x/ 17,7 x/ 6,15||2x283 mm, 4x150 mm || burty 150 mm,<br> wieże 250 mm ||16 w<ref>S.W. Patjanin, M.S. Barabanow, ''Korabli Wtoroj mirowoj wojny: WMS Niderlandow i małych stran Zapadnoj Jewropy'', Morskaja Kampania 2/2006</ref>
|-
|"Sverige"|| Szwecja<br />1917 ||6970 / 7800 ||121,6 x/ 18,6 x/ 6,8 ||4x2834×283 mm, 6x1526×152 mm || burty 200 mm,<br> wieże 200 mm ||23 w<ref name=wms/>
|-
|"Niels Juel"|| Dania<br />1923 ||3800 / 4320 ||90 x/ 16,3 x/ 5||10x15010×150 mm|| burty 195 mm ||16 w<ref name=wms/>
|-
|"[[Väinämöinen (1932)|Väinämöinen]]"|| Finlandia<br />1932 || 3900 (std.) || 93 ppmp x/ 16,9 x/ 4,5 || 4x2544×254 mm, 8x1058×105 mm plot|| burty 55 mm,<br> wieże 100 mm ||15 w<ref name=wms/>
|}
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Pancernik_obrony_wybrzeża”